MODIRANAHAN
قبل از هر خرید مشورت کنید

ورشو و ویژگی های آن

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲
تاریخ به روز رسانی: ۳ مرداد ۱۴۰۳
مدت مطالعه: دقیقه
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن

ورشو یکی از آلیاژهای مس است که حاوی نیکل و روی می باشد. درصد مس موجود در ورشو می تواند از ۶۰ تا ۹۰ درصد متغیر باشد. ورشو با وجود آنکه بیشتر از مس تشکیل شده است اما به ظاهری نقره ای رنگ دارد. همین مساله نیز موجب شده است که در باز انگلیسی آن را نقره ی نیکلی بنامند با آنکه هیچ مقداری از نقره در آن وجود ندارد. سابقه ی ورشو به کشور چین و قرن هفدهم میلادی باز می گردد. صد سال بعد ورشو از طریق تجارت به اروپا رسید و اروپاییان موفق شدند ویژگی های آن را بهبود ببخشند و چیزی که امروزه ما به عنوان ورشو یا Nickel Silver می شناسیم را تولید کنند. ورشوسازی نخستین بار دوره قاجار به کشور ما وارد شد و چون ورود آن از کشور لهستان بود مردم ایران این آلیاژ جدید را به نام پایتخت لهستان، ورشو نامیدند. ورشو آلیاژی زیبا، نقره ای رنگ، مقاوم به خوردگی، انعطاف پذیر و چکش خوار است. همین ویژگی ها باعث شد تا در قرن نوزدهم به طور گسترده برای ساخت انواع ظروف و وسایل تزئینی از آن استفاده شود هر چند امروزه کاربرد آن برای این امور بسیار محدود شده است. 


ورشو چیست؟

فلزی که به عنوان ورشو شناخته می شود در واقع یک آلیاژ است که از ترکیب چندین فلز ساخته شده است. ورشو یکی از آلیاژهای مس است که در حدود 60 درصد مس، 20 درصد نیکل و 20 درصد روی (زینک) دارد. البته درصد فلزات موجود در ورشو می تواند متغیر باشد و میزان مس می تواند تا 90 درصد نیز افزایش یابد. اگر مقدار نیکل موجود در آلیاژ حداقل برابر با 52 درصد باشد آنچه به دست می آید آلیاژ دیگری به نام مونل (Monel) خواهد بود.  

ورشو در زبان انگلیسی nickel silver نامیده می شود که به معنای نقره نیکلی است اما باید توجه داشت که در ساختار ورشو از نقره استفاده نشده است. شاید این نامگذاری به دلیل ظاهر نقره ای رنگ ورشو باشد. البته در مواردی از نقره برای آبکاری ورشو استفاده می شود.

با وجود آنکه درصد مس موجود در ورشو بالاتر است اما رنگ آن نقره ای است. ورشو به شدت در برابر خوردگی با آب نمک مقاوم است و به همین دلیل از آن برای سیستم های لوله کشی، مبدل های حرارتی و کندانسورهای سیستم های دریایی استفاده فراوانی دارد. همچنین برای ساخت شفت و برخی از اجزای قایق ها نیز به کار برده می شود.  

از دیگر کاربردهای ورشو می توان به استفاده در صنایع و تجهیزات نظامی، شیمیایی، پتروشیمی و صنایع الکتریکی اشاره کرد.

یکی دیگر از کاربردهای مدرن ورشو استفاده از آن برای ساخت سکه است. برای اینکار معمولا از نسبت مس به نیکل 3 به 1 استفاده میشود. همچنین مقدار بسیار کمی از منگنز نیز به آن اضافه می شود.

nickel silver

تصویر شماره ۱ - سکه ای از جنس ورشو

آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:

  • نام گذاری ورشو
  • تاریخچه ورشو
  • ورود ورشو به ایران
  • ویژگی های ورشو
  • مزایای ورشو
  • معایب ورشو
  • آیا ورشو سمی است؟

نام گذاری ورشو

درحالی که انلگلیسی به ورشو نقره ی نیکلی گفته می شود در زبان فارسی این آلیاژ را ورشو می نامند. دلیل این نامگذاری نیز این است که نخستین بار هنر ورشوسازی از کشور لهستان به ایران وارد شد و به همین دلیل نام پایتخت این کشور یعنی ورشو روی آن گذاشته شد.

تاریخچه ورشو

در اصل تولید ورشو به کشور چین و سلسله چینگ در سال 1636 باز می گردد. چینی ها آن را مس سفید می نامیدند. دلیل این نامگذاری هم کاملا مشخص است. مس اصلی ترین عنصر آن بود و به رنگ سفید نیز بود. بیش از صد سال طول کشید تا ورشو از طریق تجاری راهی اروپا شود. پس از آشنایی اروپاییان با این آلیاژ تلاش کردند تا آن را بهبود بخشند. برای اولین بار در سال 1770 در کشور آلمان مهندسان موفق شدند تا ورشو را شبیه به آنچه امروزه می شناسیم تولید کنند. فرایند تولید ورشو در سال 1823 تکمیل شد و به عنوان یک جایگزین ارزان قیمت برای نقره به کار گرفته شد. ورشو از جلاپذیری بالایی برخوردار است و اروپای قرن نوزدهم برای ساخت ظروف غذاخوری به کار می رفت. امروزه نیز آن جا که آلیاژ مس و نیکل نسبت به مس تنها محکم تر است برای ساخت ظروفی که قرار است عملیات آبکاری نقره روی آنها انجام شود به کار گرفته می شود.

چنانچه مقدار کمی سرب به ورشو اظافه شود می توان آن را لحیم کاری نیز نمود. از ابتدای دهه 1920 کاربرد ورشو برای ساخت نقوش معماری داخلی و خارجی و وسایل تزئینی نیز رایج شد. اما به مرور کاربرد خود را از دست داد به طوری که در دهه 1950 استفاده از آن به عنوان یک عنصر معماری کمتر رایج بود.

بیشتر مطالعه کنید: آلیاژ مفرغ چیست؟

ورود ورشو به ایران

ورشوسازی در ایران در دوران قاجار و اوایل دوره پهلوی بود که به اوج خود رسید و بیشتر در شهرهای دزفول و بروجرد به آن پرداخته شد. قلمکاران لرستانی تا پیش از ورود ورشو به کشور از برنج برای ساخت ابزار استفاده می کردند اما با ورود ورشو هنرمندان ایرانی جذب آن شدند و آثار قلمکاری خود را روی آن پیاده کردند. به مرور استفاده از ورشو گسترش یافت. یکی از مهمترین محصولاتی که در ایران با ورشو ساخته می شد سماور بود که به سماور ورشویی معروف بود.

waterboiler

تصویر شماره ۲ - سماور ساخته شده از ورشو

ویژگی های ورشو

ورشو به دلیل داشتن نیکل و بالاتر بودن الکترونگاتیویتی نیکل به رنگ نقره ایست. از مهمترین ویژگی های ورشو می توان به مقاومت به خوردگی، استحکام کششی خوب، چکش خواری عالی، هدایت و انبساط حرارتی مناسب برای مبدل های حرارتی و کندانسورها، سطح ضد میکروب و شکل پذیری خوب اشاره کرد.

البته خواص ورشو به میزان عناصری که در آن به کار رفته نیز بستگی دارد به عنوان نمونه هر چه میزان مس در وشو بیشتر باشد هدایت الکتریکی آن بیشتر و استحکام تسیلم و کشش آن کمتر خواهد بود.

مزایای ورشو

ورشو یک انتخاب مناسب برای ساخت جواهرات است. انعطاف‌پذیر است و به همین دلیل می توان انواع مختلفی از طرح ها را به کمک آن به وجود آورد.

ورشو آلیاژی با دوام است و عمر طولانی دارد. از دیگر مزایای ارزان قیمت بودن آن است که مردم عادی نیز می توانند آن را تهیه کنند.

بیشتر مطالعه کنید: انواع آلیاژهای آهن

معایب ورشو

از جمله معایب ورشو که البته نمی شود آن را عیب خود ورشو دانست این است که به دلیل شباهتی که به نقره دارد گاهی اوقات مورد سواستفاده قرار می گیرد و به عنوان نقره به فروش می رسد. بنابراین باید در زمان خرید دقت کرد تا ظاهر جذاب و براق ورشو ما را به اشتباه نیندازد.

آیا ورشو سمی است؟

برخی از افرادی که با ورشو سر و کار داشته اند می گویند که بعد از دست زدن به ورشو در نوک انگشتان آن ها لکه هایی سبز رنگ ظاهر شده است. این مساله آن ها را نگران کرده است که ممکن است ورشو سمی باشد و باعث ایجاد مسمومیت شود. اما جای نگرانی نیست چرا که این تغییر رنگ به دلیل قرار گرفتن در معرض اکسیژن رخ می دهد و خطرناک نیست. برای جلوگیری از رگه های سبز رنگ باید از پیش از شستن دست ها یا دوش گرفتن جواهرات ورشو را از خود جدا کرد.

اما مساله زمانی که ورشو با غذا یا نوشیدنی در تماس باشد اندکی متفاوت است. تحقیقات نشان می دهد زمانی که غذا یا نوشیدنی (مانند شیر در حال جوش) با ورشو در تماس باشد، مس از آن آزاد می شود که این می تواند سمی باشد هر چند باعث کشته شدن کسی در آن لحظه نمی شود اما می تواند به مرور زمان مشکلاتی را ایجاد کند.

از دیگر مشکلات ورشو این است که می تواند باعث ایجاد آلرژی شود. آیا تا حالا شنیده اید که برخی افراد نسبت به جواهرات تقلبی آلرژی دارند؟ این در واقع همان آلرژی به ورشو است.

آلرژی به ورشو باعث می شود تا لکه های قرمز رنگی روی پوست ظاهر شود.

nickelsilverjewerly

تصویر شماره ۴ - جواهرات از جنس ورشو

اشتراک در:
bed-joint-reinforcement
میلگرد بستر چیست | کاربرد و ویژگی ها
۵ دقیقه مطالعه۱۷ مرداد ۱۴۰۳
what-is-flow-stress
تنش سیلان یا Definition of Flow Stress چیست؟
۶ دقیقه مطالعه۳ مرداد ۱۴۰۳
steel-door-window-profiles
آشنایی با انواع پروفیل درب و پنجره
۹ دقیقه مطالعه۳ مرداد ۱۴۰۳