زخم کاری رکود در بازار آهن

در وضعیت فعلی هم در بازار آزاد مقاطع طویل فولادی و هم در رینگ معاملاتی بورس کالا رکود سنگینی بر بازار سایه افکنده و حکمفرما شده است. به نظر می‌رسد حداقل تا یک ماه آینده این وضعیت بلاتکلیفی بازار آهن ادامه داشته باشد و همه‌ی بازیگران این عرصه از توزیع‌کنندگان عمده گرفته تا مصرف‌کنندگان خرد همچنان در این بازار آشفته و ملتهب، سردرگم باشند.

رکود بی‌سابقه آهن‌آلات

این رکود درحالی بر بازار آهن‌آلات سیطره زده است که در سال‌های پیش معمولا در این فصل سال تقاضا و مصرف محصولات فولادی مختلف از شمش گرفته تا تیرآهن ، میلگرد، ورق و پروفیل زیاد می‌شد اما امسال نه تنها بازار رونق نگرفته بلکه دچار یک رکود عمیقی نیز شده است. درحالی که تصور می‌شد این رکود به تدریج از بین می‌رود اما رفته‌رفته شدیدتر هم شد و به نظر می‌رسد هم تقاضای مصرفی و هم تقاضای سرمایه‌ای در بازار کاهش پیدا کرده است آن هم در بهار و تابستانی که ساخت‌وساز ها بیشتر می‌شود و تقاضا برای میلگرد و سایر محصولات فولادی ساختمانی افزایش می‌یابد.

صادرات فولادسازان را نجات داد

درواقع تنها وجود انگیزه‌ی صادراتی است که باعث می‌شود گاهی معاملات شمش در بورس کالا یک رونق نسبی پیدا کند و معلوم نبود اگر امکان صادرات وجود نداشت و قیمت جهانی فولاد بالا نمی‌کشید چه بر سر فولادساز و صنایع تکمیلی می‌آمد. قطعا در چنین حالتی به علت نبود تقاضا و مصرف داخلی قیمت مقاطع فولادی افت می‌کرد و احتمال تعطیلی برخی از تولیدی‌ها و یا کاهش ظرفیت تولید آن‌ها وجود داشت.

رکود تورمی بلای جان فولاد

معمولا وقتی تورم وجود دارد از رکود خبری نیست و وقتی رکود است از تورم اثری دیده نمی‌شود. اما بازار فولاد در حال حاضر هم رکود دارد و هم اینکه قیمت‌ها بسیار بالا رفته است که اصطلاحا به آن رکود تورمی می‌گویند. اینکه فعالان این بازار افق روشنی را در مقابل خود نمی‌بینند باعث شده که مدام تقاضا و مصرف فعلی خود را به تعویق بیاندازند به این امید که شاید توافقات هسته‌ای به نتیجه برسد و کمی فضا باز شود و بازار جان بگیرد.

از یک طرف به دلیل تورم بالا هزینه‌ تمام شده‌ی مقاطع فولادی افزایش یافته و بنابراین قیمت آهن‌آلات را بالا برده است. از طرف دیگر با انتخاب رئیسی به ریاست جمهوری و تأکید او بر این مسئله که باید بازارها را از بازار ارز جدا کرد به نحوی که نوسان قیمت دلار نتواند بر روی بازارهای مختلف اثر بگذارد و بازار فولاد را بی‌ثبات و پرنوسان کند تردیدها و ابهامات در مورد آینده‌ی بازار فولاد نیز بیشتر شد زیرا خواه‌نا‌خواه بازار ارز اثر خود را بر بازار فولاد خواهد گذاشت و دولت نمی‌تواند با تفکیک این دو بازار از یکدیگر آن‌ها را ایمن کند بلکه بر بی‌ثباتی هر دو بازار خواهد افزود. به دلیل همین ابهامات و تردیدهای بسیار رکودی کم‌سابقه و یا حتی بی‌سابقه بر بازار فولاد حاکم شده که حتی با کاهش نرخ ارز بعد از شمارش آراء و محرز شدن رئیس‌جمهوری آقای رئیسی و بازگشت دوباره‌ی قیمت دلار به کانال 24 هزار تومانی نیز نتوانست بازار فولاد را تحریک کرده و تکان دهد.

علت رکود سنگین بازار آهن چیست؟

دلایل اصلی چنین رکود سنگین را می‌توان در سه مورد اصلی خلاصه کرد. اولین دلیل افزایش قیمت دلار بوده است که انتظارات را در جامعه بالا برده و سیگنال مثبتی به بازاریان نمی‌دهد. دومین مورد قیمت‌ فولاد جهانی است که به طرز چشمگیری رشد کرده است که البته پیشبینی می‌شود به تدریج روند کاهشی به خود بگیرد. سومین دلیل افزایش پایه پولی و درنتیجه نقدینگی در کشور است که باعث رشد قیمت‌ها بوده و تورم افسارگسیخته به وجود آورده است.

با توجه به اینکه به نظر می‌رسد قیمت جهانی فولاد در سراشیبی سقوط قرار گرفته و همه‌ی خبرها احتمال حصول توافق نهایی با آمریکا بر سر برجام را نزدیک و محتمل الوقوع اعلام می‌کنند بنابراین به نظر می‌رسد به زودی قیمت‌ها پایین بکشد، رکود از بین برود و یک رونق نسبی و موقتی در بازار آهن ایجاد شود اما بی‌شک این پایان ماجرا نخواهد بود و چنانچه دولت جدید فکری اساسی برای زیربناهای اقتصادی و اصلاحات ساختاری بازار ارز و بازار آهن نکند دیری نپاید که دوباره رکود بر بازار فولاد چیره شود.