چین هم از ایران نفت نمی خرد
بر اساس آماری که اخیرا توسط اتاق تهران اعلام شده است، میزان صادرات نفت ایران به کشور چین 99 درصد کاهش نشان میدهد. یکی از اعضای هیئت نمایندگان اتاق تهران دلیل این کاهش بی سابقه را تاثیر تحریم های آمریکا در روابط ایران و چین می‌داند.
طبق آماری که اتاق بازرگانی ایران منتشر کرده است میزان صادرات نفت ایران به چین در 7 ماه اول سال 2021، در حدود 11 میلیون دلار بوده است. با در نظر گرفتن هر بشکه نفت خام به طور متوسط 50 دلار، چیزی در حدود 220 هزار بشکه نفت از ابتدای سال میلادی به چین صادر شده است. این مساله زمانی قابل توجه است که بدانیم چین در ماه نزدیک به 41 میلیون بشکه نفت وارد می کند. یعنی ایران حتی سهمی 1 درصدی نیز در تامین نفت چین ندارد.
اما سؤال اینجاست که چین نفت خود را از کجا تامین میکند؟
در حال حاضر عربستان بزرگترین تامین کننده نفت چین است. در حالی که سهم ایران از فروش نفت به چین تنها 11 میلیون دلار بوده است، عربستان بیش از 23 میلیارد دلار نفت به چین فروخته است.
به نظر می رسد با وجود تحریم ها، چینی ها نیز تمایلی به خرید نفت از ایران ندارند. هر چند چین از نظر سیاسی جز متحدان ایران به شمار می رود اما در عمل نشان داده است که می تواند از سیاست های آمریکا در تحریم ایران پیروی کند.
اما ایران در حالی بازار فروش نفت به چین را از دست داده است که رقیبانی مانند عربستان به سرعت جای ایران را گرفته اند. طبق آمار، صادرات نفت عربستان به چین در ماه اوت نسبت به سال گذشته 53 درصد رشد داشته است.
رضی میری، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، در این خصوص می گوید: روابط استراتژیک نقش مهمی در سیاست های اقتصادی دارد و چینی ها نیز از این قوانین پیروی می کنند. ما نمی توانیم تنها به یک کشور وابسته باشیم. اما با وجود قرارداد 25 ساله با چین این حجم از کاهش صادرات نفت دور از انتظار به نظر می رسید.
رضی میری در ادامه گفت: از آنجایی که مفاد قرارداد 25 ساله ایران و چین منتشر نشده است نمی توان به طور قطع گفت آیا کارشکنی توسط چین اتفاق افتاده است یا خیر. باید منتظر بود و دید کاهش خرید نفت از طرف چینی ها مقطعی ست یا اینکه ادامه خواهد داشت.
اما مساله ای که در خصوص میزان صادرات نفت به چین جالب توجه است، گزارش بانک مرکزی در خصوص نرخ رشد اقتصادی ایران در بهار 1400 است. طبق گزارش بانک مرکزی نرخ رشد اقتصادی ایران در بهار امسال مثبت بوده است و یکی از دلایل این مساله، رشد 23 درصدی در بخش نفتی ست. حال آنکه چین بزرگترین خریدار نفت از ایران است با وجود کاهش شدید صادرات نفت ایران به چین، این رشد 23 درصدی از کجا به دست آمده است؟
یکی از گزینه ها این است که ایران آمار دقیق صادرات نفت خود به چین را به دلیل تحریم های آمریکا اعلام نکرده است. این مساله در گذشته هم اعلام شده بود که میزان فروش نفت ایران به چین جز آمار محرمانه است.
یکی دیگر از دلایل این رشد هم میتواند این باشد که ایران برای نفت خود مشتری های جدید یافته است که خلا چین را پر کرده اند. به عنوان مثال صادرات نفت ایران به ترکیه با رشد 19 درصدی همراه بوده و به 25 میلیون دلار رسیده است. اما این عدد هم در قبال صادرات 9 میلیون دلاری نفت ایران به چین در سال 2018 اصلا قابل توجه نیست. حال سؤال این است که این رشد از چه مجرایی حاصل شده و یا اصلا رشدی در کار بوده است یا خیر؟
