دریافت وام بدون ضامن
رئیس بانک مرکزی و همچنین وزیر اقتصاد در اظهاراتی بر سهولت دسترسی به تسهیلات بانکی تاکید داشته و انجام اعتبار سنجی به جای وثیقه را مطرح نموده اند.
اما سؤال اینجاست که آیا بانک ها می توانند بدون وثیقه وام پرداخت کنند و ملزومات پرداخت وام بدون وثیقه چیست؟
تسهیلات بانکی همیشه بین مردم پرتقاضا بوده است و اما دریافت آن به سادگی نیز ممکن نیست. از مهمترین چالش هایی که پیش روی متقاضیان دریافت وام وجود دارد ارائه ی وثیقه و ضامن به بانک است. در این زمینه شرایط هر بانکی با بانک دیگر متفاوت است و حتی ممکن است دو شعبه از یک بانک نیز شرایط متفاوتی را پیش روی متقاضی قرار دهند. تا جایی که به نظر می رسد بیشتر این برخوردها سلیقه ای ست و هیچ قانون واحدی در این زمینه وجود ندارد.
به عنوان یک نمونه می توان از وام ودیعه مسکن نام برد که دولت به منظور حمایت از مستاجران آن را تصویب نمود. برای دریافت این وام باید ضامن رسمی با سابقه ده سال کار و حداقل پنج سال تا بازنشستگی معرفی کرد. در کنار این مساله برخی ایرادات به زمان انعقاد قرارداد اجاره نیز باعث شده است تا بسیاری از مستاجران قید دریافت وام را بزنند و به دنبال راه های دیگری باشند.
اما در کنار لیست بلند وعده های دولت از ساخت 1 میلیون مسکن در سال تا ایجاد یک میلیون شغل و کاهش 50 درصدی هزینه خدمات درمانی باید حذف ضامن برای دریافت وام ودیعه مسکن را نیز اضافه کرد.
در حال حاضر سنگ اندازی بانک ها در پرداخت وام بسیاری را از دریافت آن منصرف کرده است اما خود بانک ها اعتقاد دارند در چارچوب قوانین و مقررات بانک مرکزی عمل می کنند و باید از باز پرداخت اقساط تسهیلات اطمینان حاصل کنند. در غیر این صورت ریسک اعتباری و نقدینگی خود را بالا برده اند.
علی صالح آبادی، رئیس کل بانک مرکزی در اولین اظهار نظرهای خود در این زمینه اعلام کرد که بانک ها اعتبارسنجی و رتبه بندی مشتریان در پرداخت تسهیلات به جای وثیقه را مورد توجه قرار دهند.
علاوه بر این احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز بر تسهیل شرایط پرداخت وام به مشتریان بانک ها تاکید کرده و گفته است چنانچه بانکی از اعتبار مشتری خود اطمینان دارد باید بدون ضامن و دریافت وثیقه نسبت به پرداخت وام اقدام کند.
اما محمدرضا جمشیدی دبیر کانون بانک ها و موسسات اعتباری خصوصی اعلام کرده است که اعطای وام بدون ضمانت کافی نیست و حذف ضامن تنها در صورتی ممکن است که خود دولت برای آن تضمین بدهد. تضمین دولت هم نیاز به مصوبه ی مجلس دارد.
اما الزامات پرداخت وام بدون وثیقه چیست؟
اعتبار سنجی یا همان رتبه بندی عملیاتی ست که نشان میدهد هر فرد چقدر در مقابل پرداخت تعهدات مالی خود از جمله بازپرداخت وام های دریافتی خوش حساب است. در صورتی که در نظام بانکی سامانه های اعتبار سنجی به درستی اجرایی شوند می توان از آنها برای سنجش اعتبار مشتریان استفاده کرد و نسبت به پرداخت وام های خرد متناسب با میزان اعتبار مشتریان بدون ضامن اقدام کرد. اما اجرای این طرح لازمه اش تغییر قراردادهای بانک ها و همچنین اطمینان از میزان درآمد افراد و سابقه ی آنها در سیستم بانکی ست.