سردرگمی بازارآهن و خودرو در دولت رئیسی
هر چند هنوز زود است رویکرد دولت سیزدهم در قبال صنایع پراهمیتی همچون فولاد و خودرو را مورد قضاوت قرار دهیم اما برای پیشبینی و تحلیل بازار آهن مجبوریم عملکرد دولت رئیسی در 2-3 ماه گذشته را ارزیابی کرده و تلاش کنیم تا آن را بفهمیم. با توجه به صحبتهای رئیسی و خاندوزی وزیر اقتصاد میتوان تصور کرد اوضاع اقتصاد کلان کشور تا حدودی بهتر شود به این معنا که تورم کاهش یابد و اصلاحات ارزی و همینطور اصلاحاتی در نظام پرداخت یارانهها و دریافت مالیات صورت بگیرد اما با توجه به صحبتهای غیرشفاف و پر از ابهام وزیر صمت فاطمیامین به نظر نمیرسد اوضاع بازار آهن و خودرو کشور سر و سامان یابد.
ادعای عجیب فاطمیامین وزیر صمت
فاطمیامین وزیر صمت در روزهای گذشته ادعا کرد که مسیری را آغاز کرده تا قیمت دلار را در صنعت بیاثر کند و این کار را از بازار آهن شروع کرده است. به گفتهی او اگر این مسیر توسط او آغاز نمیشد اکنون قیمت شمش در بورس کالا 18 هزار تومان بود و نه 13 هزار تومان. اما با توجه به قیمتهای جهانی و قیمت دلار نیمایی چنین ادعایی بیپایه و اساس است چرا که تفاوت ملموسی در نحوه قیمتگذاری شمش در بورس کالا به وجود نیامده است و در وضعیت کنونی نیز اگر دلار جهش شدیدی داشته باشد حتما شوک بزرگی به بازار آهن وارد آمده و اثر خود را بر روی قیمت شمش و میلگرد در بازار آهن کشور میگذارد. درواقع دولت رئیسی کار خاصی فعلا انجام نداده است و اگر دولت پیشین نیز رأس کار بود هرگز قیمت شمش در بورس کالا 18 هزار تومان نبود و نزدیک به قیمتهای فعلی بود. نرخ شمش در بورس کالا حتی در دولت قبل هم هیچ موقع با دلار آزاد حساب نمیشد بلکه فرمولی وجود داشت که قیمت پایه شمش در بورس بر اساس دلار نیمایی و 85 درصد قیمت جهانی محاسبه میشد.
اما ببینیم فاطمیامین چگونه این محاسبات را انجام داده است و چطور به چنین نتایجی رسیده است. در حال حاضر قیمت هر تن شمش ایران 648 دلار است و قیمت دلار هم 27 هزار و 500 تومان که اگر این دو عدد را در یکدیگر ضرب کنیم قیمت هر کیلو شمش حدود 17 هزار و 800 تومان میشود. اما نحوهی قیمتگذاری در بورس کالا در دولت قبلی نیز بر اساس نرخ دلار آزاد نبود که اکنون اصلاح شده باشد. در دولت گذشته در بدترین حالت 90 درصد قیمت جهانی هر تن شمش یعنی 648 دلار ضربدر قیمت دلار نیمایی یعنی 23 هزار و 100 تومان میشد که با این روش به عدد حدودی 13 هزار و 500 تومان میرسیم. آخرین معامله شمش بورس همین امروز انجام شده که فولاد خوزستان هزار و 500 تن شمش را با قیمت پایه 14 هزار و 550 تومان در بورس کالا به فروش رساند و این یعنی برخلاف صحبتهای وزیر اگر دولت قبل هنوز سر کار بود هم قیمت شمش در بورس همین حدود یا حتی کمتر از آن بود و هرگز به 18 هزار تومان نمیرسید. حال باید پرسید چرا وزیر صمت به جای اصلاح ساختار بازار آهن و سازوکارهای بورسی به دنبال این است تا با فاجعهسازی دستاوردهای دولت قبلی که دستاوردهای چندان مطلوبی هم نبوده است را به نام خود تمام کند؟!