سایه دلار روی بازار فولاد
طی ماههای اخیر به ویژه 2 ماه منتهی به آخر سال 1401، افزایش افسارگسیخته قیمت دلار تأثیر بسیاری روی قیمت مقاطع فولادی به ویژه میلگرد داشته است. طبق کارشناسان اقتصادی، به این دلیل دلار عضو جدانشدنی بازار فولاد است که نرخ فولاد بر اساس قیمت جهانی تعیین میشود. این در حالی است که مواد اولیه فولاد مانند سنگ آهن در داخل تولید میشود. در صورت تولید مازاد میل گرد، باید صادر شود؛ در غیر این صورت با کاهش عرضه و افزایش قیمت محصولات فولادی خواهیم بود. از طرفی، از آنجایی که مبنای تعیین قیمت میانگین شمش در بورس کالا بر اساس دلار است، هر گونه تغییر در دلار، نوسانات قیمت در بازار فولاد را به همراه خواهد داشت. البته از جریانات سیاسی نباید غافل شد. در سال آینده باید منتظر بود که اخبار سیاسی تا چه حدی به بازار فولاد حمله ور خواهد شد و در بازار فولاد تلاطم ایجاد خواهد کرد.
بیشتر محصولات فولادی تحت تأثیر قیمت دلار قرار دارند و مبنای تعیین قیمت آنها بر اساس دلار است. طی ماههای اخیر، بازار فولاد نوسانات شدیدی را تجربه کرده است که ناشی از افت و خیز دلار به ویژه در اوایل اسفند بوده است. با این حال، کارشناسان اقتصادی بر این باورند که برای حفظ تعادل در بازار فولاد، مبنای قیمتگذاری باید طبق دلار باشد و راه دیگری وجود ندارد.
از آنجاییکه قیمت فولاد طبق قیمت جهانی تعیین میشود و بیشتر محصولات زنجیره فولاد به ویژه قیمت میانگین شمش در بورس کالا را تحت تأثیر قرار میدهد، نرخ دلار بازیگر اصلی این بازار است. در این باره، مدیر تحقیق و توسعه فولاد پردیس آذربایجان، زکریا نایبی به روزنامه دنیای اقتصاد گفت: قیمت فولاد بر طبق میانگین قیمت شمش صادراتی مشخص میشود و لذا دلار جزء جدانشدنی این بازار است.
وی در ادامه افزود: با وجود اینکه اکثر مواد اولیه فولاد مانند سنگ آهن و منابع انسانی از داخل بوده، با این حال باز هم تحت تأثیر قیمت دلار قرار دارند.
مکانیسم قیمت فولاد و نرخ ارز
در صورت پایین آمدن قیمتهای داخلی، تولیدکنندگان به صادرات روی آورده که در نتیجه کاهش عرضه داخلی را به دنبال خواهد داشت. پس برای موازنه این تفاوت و حفظ بازار، باید دلار مبنای کار قرار گیرد. با توجه به اینکه قیمت اکثر مقاطع فولادی به ویژه میلگرد از اوایل سال تا به حال با دلار پیش رفته است و میزان تولید میلگرد امسال به 30 تا 35 میلیون تُن رسیده است، در صورت تولید مازاد، باید آن را صادر کرد؛ در غیر این صورت تولید کنندگان فولاد به تعطیلی کشیده خواهند شد.
علت اصلی افزایش قیمتهای شارپی محصولات فولادی از اوایل سال تا به حال، رشد نرخ داخلی دلار بوده است. این در حالی است که فلزاتی مانند مس که تولید داخلی دارد، با رشد دلار، قیمت آن هم افزایش یافته است. به نوعی، بازار ایران از دلار جدایی ناپذیر است. البته مزایای صادرات محصولات فولادی مانند شمش را نباید دست کم گرفت ولی از طرفی افزایش نرخ دلار، چاشنی فشار اقتصادی و تورم افشار گسیخته بوده است.
آیا قیمت دلار واقعی است؟
در ادامه در پاسخ به این که آیا قیمت دلار به نرخ واقعی آن نزدیک است، اشاره کرد که در حال حاضر به نرخ واقعی دلار نزدیک نشده ایم. در صورت گذر از این دوره و تثبیت بازار، شاهد نزدیک شدن به نرخ واقعی ارز باشیم. البته، باید منتظر تأثیر جریانات سیاسی و تأثیر آن باشیم. با این حال، پس از گذر از این دوره، نیاز به یک ترمیم اقتصادی وجود خواهد داشت.
در آخر وی در خصوص روند افزایش قیمت دلار در سال آینده افزود: نرخ دلار در سال آینده رابطه تنگاتنگی با جریانات سیاسی خواهد داشت. در ضمن، در کشور از لحاظ منابع فولاد، کمبودی نداریم و بیشتر اخبار سیاسی در آینده روی بازار تآثیر خواهد گذاشت.