نقشه راه صادرات فولاد در 2021

تحلیلگر ارشد بین المللی صنایع معدنی، کیوان جعفری طهرانی، چشم انداز صادرات فولاد را باید از زاویه بازار جهانی رصد کرد. بازیگرانی که مصرف بالایی دارند یا سرمایه گذاری هنگفتی برای تولید فولاد رقم زده اند، می توانند برعرضه و تقاضای بازار فولاد تاثیر گذار باشند. سال 2021 را باید سال رشد مصرف و تولید دانست. سالی که از یک سو به دلیل وضعیت حاکم بر اقتصاد چین و از دیگر سو به دلیل رشد تقاضا در بازارها و صنایع مختلف، منشا تحولاتی در بازار فولاد خواهد بود. این تحولات بر اقتصاد فولاد کشور و صادرات ایران تاثیر گذار خواهد بود. مهمترین جریان های پیش رویی صنعت فولاد جهان در افق 2021 شامل:

مهمترین متغییر در بازارهای جهانی فولاد، چین است. تقاضا در بازار فولاد در سالی که گذشت از افت رشد اقتصادی در چین، تحت تاثیر قرار گرفت. این کشور در سال 2020 به دلیل مسائلی نظیر بیماری کرونا با کاهش رشد اقتصادی روبه رو شد اما در ادامه سال بر اثر سیاست های اصلاحی قوی، نه تنها به رشد مثبت اقتصادی بازگشت که معدل کلی رشد اقتصادی سال را نیز مثبت کرد. کاهش مصرف فولاد نیز تا حدی جبران شد و از مرز 939 میلیون تن عبور کرد. این کشور در سال گذشته 996 میلیون تن فولاد تولید کرد، حدود 57 میلیون تن نیز صادرات داشت. در عین حال تحلیل انجمن تولیدکنندگان فولاد چین (cisa) بر عبور تولید این کشور از سطح یم کیلیارد و 60 میلیون تن و مصرف بازار سنگ آهن شاهد کاهش قابل ملاحظه تقاضا باشیم، چرا که برای پوشش مازاد تولید فولاد نیاز به این ماده حیاتی است، هرچند افزایش واردات آهن قراضه در سال 2021 مقداری از عطش چین جهت واردات و مصرف سنگ آهن را می کاهد.

در اکثر بازار های دیگر این وضعیت وجود دارد و چشم اندازه مصرف فولاد صعودی به نظر می رسد. برای نمونه در بازار شرق آسیا می توان سطح چشمگیری از تقاضا برای خرید فولاد را مشاهده کرد. کره جنوبی، چین، ژاپن و مالزی از مهمترین بازیگرانی هستند که برای تولید، مصرف و حتی خرید فولاد برنامه های جدی تری دارند.

برنامه چین احتمالا برمحور کربن زدایی از صنایع داخلی و بهبود وضعیت آلایندگی قرار گیرد و با انتقال بخشی از زنجیره تامین به کشورهای حاضر در طرح BRI تولید فولاد را ارتقا دهد. این فولاد که عمدتا با هدف جذب در بازار داخلی چین تولید خواهد داشت، حمایت و سرمایه گذاری حکومت مرکزی چین را به عنوان پشتوانه خود داراست.

ژاپن نیز به دلیل تعویق المپیک و موکول شدن برگزاری این مسابقات مهم به میانه سال 2021، کماکان یکی از خریداران عمده فولاد است و احتمالا تلاش خواهد کرد تا پایان نیمه اول سال با خرید فولاد به توسعه زیرساخت های خود اقدام کنند.

بنابراین ایران باید توجه بالایی به این بخش از جهان به عنوان مشتران جدی فولاد داشته باشد. در اروپا با توجه به اقتصاد هایی که بر بازار آهن این منطقه حاکم است، نمی توان چشم انداز چندان پر رونقی را مشاهده کرد. بازار انگلستان متاثر از وضعیتی که شرکت تاتااستیل و ادغام آن دارد، با چالش هایی روبه رو است و شواهد از کاهش تقاضا برای مصرف فولاد در این کشور حکایت دارد. برعکس، در المان شرایط مناسب است و افق پیشروی مصرف در بازار آلمان مثبت و امیدوارکننده است.

در خاورمیانه نیز تقاضا و رشد نیز قابل توجه است. تصور نگارنده این است که طی سال های پیش رو سه بازار امارات، عربستان و عمان جزو بازارهایی هستند که بیشترین افزایش تقاضا را تجربه خواهند کرد.