گزارشی از پشت پرده رانت بزرگ بازار فولاد
مطابق با آمارهای خرید شمش و فروش مقاطع فولادی از سوی نوردکاران طی 10 ماهه امسال به وضوح قابل مشاهده است که نوردکاران برخلاف مصوبات وزارت صمت، تنها 36 درصد محصولات خود را در بورس به فروش رسانده اند.
با وجود همه دلالی هایی که در اقتصاد ما رواج یافته، اما به واسطه عرضه مواد اولیه و کالاهای واسطه ای در بورس کالا، می توان از طریق سایت بورس دست برخی افراد را به اسم تولید در حال دلالی هستند، رو کرد.
طی هفته های گذشته موضوع تخلف برخی شرکت های حوزه نورد با عرضهبخش بزرگی از محصولاتشان در بازار آزاد آهن در رسانه ها بخش شده و این اتفاق از آن جهت مورد توجه است که این شرکت ها از شمش ارزان بورسی استفاده می کنند اما محصولشان را در بازار سیاه و با قیمت دلار آزاد می فروشند.
عرضه 4 میلیون شمش در 10 ماه
بازه زمانی مورد بررسی ما از ابتدای فروردین تا پایان دی ما است جایی که بر اساس آمارها، 4 میلیون و 50 هزارتن انواع شمش بلوم و فولادی در بورس کالای ایران عرضه شده و دو میلیون و 894 هزارتن شمش مورد معامله قرار گرفت. یک سوال در همین ابتدا پیش می آید چرا اعضای انجمن نورد که طی ماه های اخیر مدام از عرضه های کم و قطره چکانی شمش در بورس گلایه داشتند، یک میلیون و 159 هزار تن شمش را نخریده و این حجم بدون معامله مانده است؟
نگاهی به عرضه های مقاطع فولادی
اما موضوع بعدی که باید مورد توجه قرار بگیرد میزان عرضه های مقاطع فولادی از جمله تیرآهن ، میلگرد، نبشی و ناودانی در بورس کالاست تا مشخص شود چه میزان از شمش خریداری شده وارد چرخه تولید شده و به سمت دلالی نرفته است. در نگاه اول با رقم سه میلیون و 865 هزارتنی، عرضه های مطلوب نوردکاران به چشم می خورد اما با بررسی دقیق تر متوجه خواهید شد که عمده این عرضه ها مربوط به سه شرکت بزرگ خود مصرفی شمش یعنی ذوب اهن اصفهان، فولاد خراسان و جهان فولاد سیرجان بوده است، این شرکت ها در بورس کالا شمش نمیخرند اما مقاطع خود را در بورس عرضه می کنند در 10 ماه امسال، ذوب آهن یک میلیون و 92 هزار تن، فولاد خراسان 388 هزارتن و چهان فولاد سیرجان 195 هزار تن عرضه مقاطع در بورس کالا داشته اما اعضای انجمن نوردکاران همواره در تلاش هستند این عرضه ها را به نام خود بنویسند !
موضوع مهم دیگر این است که به گفته فعالان بازار فولاد، طی ماه های اخیر شاهد عرضه های نمایشی نوردکاران به دلیل اعلام انجام تعهد کف عرضه از سوی آن ها هستیم به صورتی که هر زمان تقاضایی در بازار نیست، عرضه های سنگین نوردکاران در بورس انجام می شود و به محض آنکه تقاضای بازار افزایش می یابد، نوردی ها، جایی جز بازار آزاد و نرخ هایی بالا را برای فروش محصولاتشان انتخاب نمیکنند.
یک میلیون و 857 هزار تن شمش کجاست؟
موضوع اصلی این خبر در مورد مقایسه حجم خرید شمش از سوی نوردکاران و میزان معامله محصولات آنها در بورس کالا؛ بر اساس آمار از میزان 2 میلیون و 894 هزار تن شمش خریداری شده، نوردکاران 961 هزارتن میلگرد، 68 هزار تن تیرآهن و 8 هزار تن نبشی در مجموع به حجم یک میلیون و 37 هزارتن مقاطع در بورس کالا فروخته اند که به معنای عرضه تنها 36 درصد معادل شمش خریداری شده از بورس کالا طی 10 ماهه امسال است.
به عبارت ساده‌تر یک میلیون و 857 هزار تن شمش خریداری شده از بورس کالا از سوی نوردکاران یا مستقیم راهی بازار آزاد شده و یا محصول تبدلی شده اما در بورس کالا عرضه نشده است!
مشخص نبودن سرنوشت این حجم شمش با توجه به آنکه شمش عرضه شده در بورس کالا با قیمتی به مراتب پایین‌تر از قیمت های جهانی و بازار آزاد عرضه شده است، رانتی بزرگ را بردارد که باید متولیان امر پیگیر این موضوع و خریداران شمش ارز از بورس نیز پاشخگو باشند.
