ورق آلیاژی چیست | انواع ورق آلیاژی

فولادهای آلیاژی به دو دسته، فولادهای آلیاژی بالا و فولاد آلیاژِی کم تقسیم می شوند. برای اینکه یک فولاد ورق آلیاژی نامیده شود، عناصری باید به ترکیب آهن و کربن آن اضافه شوند. ورق آلیاژی نوعی فولاد است که دارای عناصر متعددی مانند مولبیدن، منگنز، نیکل، کروم، وانادیوم، سیلیکون و بور می باشد. این عناصر به منظور افزایش میزان سختی، افزایش پایداری، مقاومت در برابر سایش و حرارت اضافه می شوند. فولاد های آلیاژی نسبت به فولادهای کربنی در میزان گرما و عملیات مکانیکی واکنس بهتری نشان می دهند.

ورق آلیاژی چیست | انواع ورق الیاژی

نقطعه ذوب فلزات خالص بسیار بالا است، به همین دلیل انعطاف و نرمی آن زیاد می باشد. به عنوان مثال طلای خالص بسیار نرم است و سازندگان باید آن را با سایر فلزات اطراف ترکیب کنند تا قابلیت فرمدهی داشته باشد. لذا دلیل ترکیب فلز خالص با سایر فلزات اطراف، بالابردن میزان سختی آن می باشد.

کاربرد ورق آلیاژی

ورق آلیاژی دارای کاربرد های به شرح ذیل می باشد:

فولادی مقاوم در برابر اسید
مناسب برای راه سازی، پلسازی و شهرسازی
ساخت مخزن های تحت فشار
ساخت ماشین سنگین
صنایع ساخت قطعات سنگین و ابزار

کاربرد ورق آلیاژی

تصویر شماره 1 - کاربرد ورق آلیاژی

مزایای ورق آلیاژی

ورق آلیاژی دارای مزایای از قبیل:

مقاومت
سختی
چقرمگی
مقاومت در برابر سایش
مقاومت در برابر خوردگی
سختی پذیری و سختی گرم
مقاوم بودن در مقابل نمک های دریایی

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید ورق فولادی

انواع ورق الیاژی

ورق آلیاژی در انواع مختلفی به صورت نورد گرم و نورد سرد تولید می گردد. لذا بر اساس شکل ظاهری و نحوی ارائه به دو دسته ورق رول (کویل) و ورق بریده شده (شیت) تقسیم می شود.

ورق آلیاژی A283

تصویر شماره 2 - ورق آلیاژی A283

ورق آلیاژی A283 در چهار گرید A, B, C, D تولید میگردد که تفاوت عمده آنها میزان کربن موجود در ورق می باشد. هر چقدر میزان کربن موجود در ورق A283 بیشتر باشد سختی آن افزایش می یابد ولی قابلیت جوشکاری آن کاهش پیدا می کند. در میان تمامی گرید های ورق آلیاژی A283، گرید C پرمصرف می باشد زیرا مناسب ترین درصد کربن و سختی را دارا است. این نوع ورق آلیاژی در کارخانه فولاد مبارکه و اکسین اهواز و تولید خارجی شامل پوسکو کره، ایلیج اکراین، (MMK) روس، دیلینگر و دیلیدور آلمان، نوستا روسیه، ایثار هند و دوفرکو بلژیکهای تولید می شود.

ورق آلیاژی A283 به دلیل کاربردی که در ساخت مخازن کم فشار و پرفشار دارد در زیر گروه ورق های مخزنی قرار می گیرد. این نوع ورق شباهت زیادی در ترکیبات شیمیایی نسبت به ورق آلیاژی A516 دارد. این ورق در ضخامت های 5 تا 70 میلیمتر و عرض 1500 و 2000 میلی‌متر در بازار یافت می شود.

خواص شیمیایی ورق آلیاژی A283

گرید ورق A283	کربن C	سیلیسیم Si	منگنر Mn	گوگرد S	فسفر P	مس
A	0.14	0.4	0.9	0.04	0.035	0.2
B	0.17	0.4	0.9	0.04	0.035	0.2
C	0.24	0.4	0.9	0.04	0.035	0.2
D	0.27	0.4	0.9	0.04	0.035	0.2

جدول مکانیکی ورق آلیاژی A283

گرید ورق A283	استحکام تسلیم Ksi	استحکام کششی Ksi
A	24	45-60
B	27	50-65
C	30	55-75
D	33	60-80

ورق آلیاژی A36

تصویر شماره 3 - ورق آلیاژی A36

یکی از پرکاربردترین ورق آلیاژی، ورق A36 می باشد که جز ورق های نورد گرم دیده و فولاد کم کربن (کمتر از 0.3% وزنی کربن) است. ورق آلیاژی A36 دارای عناصری از قبیل نیکل، مولبیدن و وانادیم می باشد که این عناصر موجب افزایش مقاومت در برابر خوردگی و اب شور دریا می شود. ورق A36 در عملیات ماشینکاری، جوش کاری و فرم پذیری به دلیل میزان کم کربن، به راحتی شکل داده میشوند و انعطاف پذیری بالایی دارند.

این نوع ورق در بازار آهن عمدتا در ضخامت های بین 6 الی 25 میل و ابعاد استاندارد 1.5*6، 2*6 (شیت فابریک) عرضه می شود. برای تولید ورق آلیاژی A36 از روش کوره الکتریکی یا اکسیژن پایه استفاده می شود. ورق A36 عموما رطوبت، آب شور و محیط هایی که دارای املاح زیاد هستند مناسب می باشند.

خواص شیمیایی ورق آلیاژی A283

عناصر شیمیایی ورق A36

کربن

Carbon

منگنز

Manganese

فسفر

Phosphors

گوگرد

Sulfur

سیلیکون

Silicon

مس

Copper

مقدار

0.026

0.04

0.05

0.4

0.2

جدول مکانیکی ورق آلیاژی A283

گرید ورق آلیاژی	استحکام تسلیم Ksi	استحکام کششی Ksi
A36	34	58-75

ورق آلیاژی A36 در صنعت فولاد به دو صورتی داخلی و وارداتی تولید می گردد. ورق دریایی تولیدی داخل ایران که در کارخانه های فولاد اکسین خورستان و فولاد مبارکه می باشد و ورق دریایی وارداتی که در کارخانه های دانکوک کره، هیونداری کره، اورال استیل روسیه، دوفرکو بلژیک، ایلیچ اکراین تهیه میشود.

ورق A36 مناسب برای لندینگ گراف، یدک کش، سکوی نفتی، زیر دریایی، شناورهای چندمنظوره، لوله های انتقال آب می باشد. در حین خرید ورق آلیاژی A36 باید به اعتبار سرتیفیکت و تست های انجام شده توجه کامل کرد.

ورق آلیاژی A516

تصویر شماره 4 - ورق آلیاژی A516

ورق 516 نوعی ورق آلیاژی می باشد که همانند سایر ورق ها جز ورق های نورد گرم است و به دو صورت رول و شیت به بازار عرضه می گردد. ورق آتشخوار مقاومت بالایی در برابر آب و حرارت دارد و از آنجایی که این ورق توانایی تحمل فشار و گرمای فراوان دارد در صنعت پتروشیمی طرفداران خود را دارد. این نوع ورق در 4 گرید اصلی 55، 60، 65 و 70 تولید و با نام های A516 Gr 65، A516 Gr 60،516 Gr 55 و A516 Gr 70 راهی بازار می شود.

در هنگام خرید ورق آلیاژی A516 باید به گواهینامه معتبر محصول توجه کرد. این گواهینامه، محصول را از نظر ترکیب شیمیایی و خواص مکانیکی تایید می کنند.

خواص شیمیایی ورق آلیاژی A516

گرید ورق A516	کربن C	سیلیسیم Si	منگنز Mn	گوگرد S	فسفر P
55	0.26	0.13 - 0.45	0.55 – 0.98	0.035	0.035
60	0.27	0.13 - 0.45	0.55 – 0.98	0.035	0.035
65	0.29	0.13 - 0.45	0.79 – 1.93	0.035	0.035
70	0.31	0.13 - 0.45	0.79 – 1.93	0.035	0.035

خواص مکانیکی ورق آلیاژی A516

گرید ورق A516	استحکام تسلیم Ksi	استحکام کششی Ksi
55	30	55-75
60	32	60-80
65	35	65-85
70	38	70-90

به دلیل استفاده فراوان این ورق در صنعت نفت و گاز در سال های متمادی تعدادی تولید کننده مانند فولاد اکسین خوزستان، فولاد کاویان و فولاد مبارکه اصفهان نیاز کشور را تا حد خوبی برآورده کرد. همچنین از برندهای وارداتی می توان روسیه، اکراین، کره را نام برد.

ورق ضد سایش

تصویر شماره 5 - ورق ضد سایش

ورق ضد سایش (HARDOX) از رده ورق های آلیاژی می باشند که تحت فرمایش، سایش و مقاومت بالایی قرار دارند. این نوع ورق از نورد سرد تولید می شود و دارای سختی بالا، کیفیت عالی، شکل پذیری در دمای کم و چقرمگی می باشد. از ورق ضد سایش برای ساخت کامیون، باکت، بیل مکانیکی و بیل های لودر جهت وزن کمتر، عمر مفیدتر و میزان باربری بیشتر استفاده می کنند.

یکی از مهمترین ویژگی ورق ضد سایش انعطاف پذیری بالای این محصول می باشد. به دلیل داشتن این ویژگی، خمش در این ورق به راحتی امکان‌پذیر می باشد. این نوع ورق در دمای بسیار پایین از مقاومت بالایی برخوردار است.

خواص شیمیایی ورق ضد سایش

گرید ورق	کربن C	سیلیسیوم Si	منگنز Mn	فسفر P	گوگرد S	ژرمانیم Cr	نیکل Ni	مولیبدن Mo	بور B
ورق هاردوکس 400	0.32	0.7	1.6	0.025	0.01	2.5	1.5	0.6	0.004
ورق هاردوکس 450	0.26	0.7	1.6	0.025	0.01	1.4	1.5	0.6	0.005
ورق هاردوکس 500	0.3	0.7	1.6	0.02	0.01	1.5	1.5	0.6	0.005