آیا استیل خاصیت مغناطیسی دارد؟
بسیاری از ما به صورت روزانه با انواع مختلف استیل یا فولادهای ضد زنگ سر و کار داریم چرا که این آلیاژ فولاد در بسیاری از وسایل مانند لوازم آشپزخانه، ابزار پزشکی، ساخت و ساز ساختمان و ... به کار برده شده است. احتمال زیاد به هر گوشه که نگاه کنید نشانه ای از وجود استیل راخواهید دید.
استیل ها با مقاوم بودن در برابر خوردگی، استحکام و زیبایی شان شناخته می شوند. اما یکی از مواردی که در مورد استیل ها اغلب مورد سوال قرار می گیرد بحث خاصیت مغناطیسی آن هاست.
تصویر شماره ۱ - خاصیت مغناطیسی استنلس استیل ها
به این پرسش که استنلس استیل ها خاصیت مغناطیسی دارند یا خیر نمی توان جواب روشنی داد. چرا که بسته به نوع، استیل می تواند خاصیت مغناطیسی داشته یا نداشته باشد. در ادامه در مورد انواع استیل و خاصیت مغناطیسی آن ها صحبت خواهد شد.
انواع ورق استیل
فولاد ضد زنگ یا استنلس استیل (Stainless Steel) آلیاژی پر کاربرد از آهن است که از ترکیب آهن، کربن و حداقل ۱۲ درصد کروم تشکیل شده است. البته علاوه بر کروم از عناصر آلیاژی دیگر نیز در ساختار استیل استفاده شده است. وجود کروم و سایر عناصر باعث شده است تا استیل در برابر زنگ زدگی و خوردگی از مقاومت قابل توجهی برخوردار باشد. همچنین استیل ظاهری درخشنده دارد که استفاده از آن را در کاربردهایی تزئینی و یا در معرض دید بسیار ایده آل ساخته است.
اما درخصوص استیل باید به این موضوع اشاره کرد که تفاوت در روش های تولید و همچنین نوع و درصد عناصر آلیاژی باعث می شود که انواع مختلفی از استیل تولید شود. این استیل ها که برای به طور معمول برای نامگذاری آن ها از اعداد سه رقمی استفاده می شود ویژگی های فیزیکی متفاوتی دارند که یکی از آنها خاصیت مغناطیسی می باشد.
اکثر مردم اینگونه تصور می کنند که هر نوع فولادی چون از آهن ساخته شده است خاصیت مغناطیسی دارد و به آهن ربا جذب می شود. اما این تصور اشتباه است و انواعی از آلیاژهای فولاد وجود دارد که خاصیت مغناطیسی ندارند. آن هم به دلیل عناصر آلیاژیست که در آن ها به کار رفته است.
استیل فریتی در برابر استیل آستنیتی
فولادهای ضد زنگ را می توان در دو گروه کلی فولادهای ضد زنگ آستنیتی و فولادهای ضد زنگ فریتی تقسیم بندی کرد که هر کدام ساختار اتمی متفاوت و در نتیجه ویژگی های متفاوتی نیز با هم دارند.
استنلس استیل های فریتی خاصیت مغناطیسی دارند و به همین دلیل به آن ها استیل بگیر گفته می شود. اصطلاح بگیر هم به این موضوع اشاره دارد که این نوع فولاد ضد زنگ به آهن ربا جذب می شود. در مقابل فولاد ضد زنگ آستنیتی خاصیت مغناطیسی ندارد به آهن ربا جذب نمی شود پس به این گروه فولاد ضد زنگ نگیر گفته می شود.
دلیل تفاوت خاصیت مغناطیسی استنلس استیل های فریتی یا آستنیتی به نحوه چیدمان اتم های آن ها بر می گردد. البته تفاوت در چیدمان این دو گروه از استیل ها باعث شده است تا از نظر سایر ویژگی ها مانند جوش پذیری نیز با هم متفاوت باشند.
در استیل های آستنیتی، اتم ها به صورت شبکه ای مکعبی که به نام شبکه fcc شناخته می شود کنار هم قرار گرفته اند. برای آشنایی با این شبکه یک مکعب را تصور کنید. اتم هایی در مرکز هر وجه از وجه های مکعب قرار گرفته اند. همچنین در هر یک از هشت گوشه مکعب نیز یک اتم وجود دارد. این نوع آرایش اتمی زمانی ظاهر می شود که ترکیب فولاد حاوی مقادیر تعریف شده ای از کربن، نیتروژن، منگنز یا نیکل باشد.
در مقابل استیل های آستنیتی ما استیل های فریتی را داریم که ساختار آن ها یک شبکه بدون محور یا bcc است. در این حالت اتم ها هر یک در هشت گوشه مکعب چیده شده اند و یک اتم منفرد دیگر نیز در مرکز مکعب قرار دارد. سیلیکون، کروم و مولیبدن در ساختار فولاد می توانند باعث تشکیل یک ساختار bcc شوند.
تصویر شماره ۲ - ساختار شبکه ی bcc و fcc
استیل های نگیر
در قسمت قبلی گفته شد که وجود نیکل در ساختار استیل می تواند باعث ایجاد ساختار fcc و نگیر شدن آن شود. حال فولاد ضد زنگ ۳۰۴ را بررسی می کنیم. این استیل حاوی ۸ درصد نیکل و ۱۸ درصد کروم به همراه مقادیر کمی کربن، نیتروژن و منگنز است. می توان حدس زد که احتمالا این استیل نگیر است و خاصیت مغناطیسی ندارد. واقعیت هم همینطور است. استیل ۳۰۴ جز استیل های نگیر است. البته نکته جالب در مورد این فولاد این است که در اثر انجام عملیات مکانیکی مانند خمش یا اکسترود زمانی که تغییر شکل می دهد اندکی هم خاصیت مغناطیسی می یابد.
یکی دیگر از فولادهای ضد زنگ که کاربرد زیادی دارد و جز گروه استیل های نگیر است استیل 904L است. این استیل مقادیر زیادی نیکل و مولیبدن به همراه مقادیر کمی کربن، منگنز و فسفر دارد. از دیگر ویژگی های این فولاد می توان به مقاومت به ترک خوردگی ناشی از تنش، جوش پذیری و شکل پذیری خوب اشاره کرد.
در مورد استیل های فریتی باید به این واقعیت نیز اشاره کرد که در ابتدا معمولا غیر مغناطیسی هستند اما زمای که در معرض میدان مغناطیسی قرار می گیرند حتی پس از حذف میدان نیز خاصیت مغناطیسی خود را حفظ می کنند.
کار برد استیل نگیر
از نظر علمی فولادهای زنگ نزن آستنیتی برای کاربردهایی غیر مغناطیسی مانند تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI) مناسب هستند.
نمونه ای از ورق های بگیر
در زیر می توانید تعدادی از ورق های استیل بگیر را مشاهده کنید.
- ورق استیل ۴۳۰
- ورق استیل ۴۰۹
- ورق استیل ۴۳۹
- ورق استیل ۴۱۰
- ورق استیل ۴۲۰
- ورق استیل ۴۴۰
انواع ورق استیل نگیر
- ورق استیل ۳۰۴
- ورق استیل ۳۱۶
- ورق استیل ۳۲۱
- ورق استیل 309S
- ورق استیل 310S
قیمت ورق استیل نگیر و قیمت ورق استیل بگیر
برای استعلام انواع ورق استیل شما می توانید به وب سایت مدیران آهن مراجعه نمایید و یا با شماره تلفن ۰۳۱۳۴۱۵۵ تماس حاصل فرمایید.