نبشی کشی ساختمان و نحوه اجرای آن

تصویر شماره 1 - نبشی کشی ساختمان

قیمت نبشی در بازار آهن

محاسبات صورت گرفته برای نصب نبشی در سیستم نگهدارنده دیوار نما، بر اساس وزن آجر و توان حمل بار مقاطعِ به کار رفته می باشد. لازم به یادآوری است که نبشی آهنی در ساخت وال پست هم به کار می رود اما در بحث نبشی کشی ساختمان، متد نبشی کشی به دیواره اصلی ساختمان و بارگذاری دیوار خارجی بر روی نبشی می باشد. مبحث وال پست با کارآیی متفاوت و محاسبات دیگری می باشد که در مقاله ای جداگانه به آن خواهیم پرداخت. نبشی کشی ساختمان در انواع ساختمان با کاربردهای مسکونی، تجاری و اداری صورت می گیرد و علاوه بر ایجاد زیبایی در نمای ساختمان باعث می گردد استحکام قابل قبولی در ساخت دیوار آجری نما به دست آید.

تصویر شماره 1 – اجزاء به کار رفته در نبشی کشی ساختمان

آنچه در این مقاله خواهید خواند: 

• نبشی کشی ساختمان چیست؟
• اجزاء به کار رفته در نبشی کشی ساختمان
• اجرای نبشی کشی نما از نقطه نظر تکیه گاه
• طراحی نبشی کشی ساختمان
• محاسبه گشتاور (لنگر) دیوار نما

نبشی کشی چیست؟

دیواره بیرونی ساختمان که اصولا به وسیله آجر ساخته می شود و بارگذاری خاصی بر روی آن قرار ندارد عملا با فاصله ای نسبت به استراکچر اصلی ساخته می شود. در دیوارهایی که طول آن ها بیش از 9 متر باشد، این دیواره آجری می بایست به وسیله نگهدارنده ای ساپورت گردد. از طرفی ساپورت می بایست به بخشی از استراکچر که به فونداسیون تکیه دارد متصل گردد تا عملا از فروریزی دیوار خارجی جلوگیری به عمل آید. همانگونه که در مقاله نبشی چیست؟ بیان کردیم یکی از خصوصیات نبشی امکان اتصال آن در دو جهت می باشد. از این رو نبشی از یک جهت به دیواره خارجی و از یک طرف به سازه اصلی متصل می گردد. هدف از نگارش این مقاله بحث در مورد نحوه طراحی ساپورت عمودی برای نگهدای دیوار نمای ساختمان می باشد.

بیشتر بخوانید : انواع نبشی | نبشی گالوانیزه چیست

اجزاء به کار رفته در نبشی کشی ساختمان

بسته به اینکه استراکچر اصلی در یک دیوار چگونه ساخته شود، اجزا نبشی کشی ساختمان می تواند متغیر باشد. در اینجا اجزا به کاررفته در نبشی کشی ساختمان به صورت معمول را توضیح می دهیم:

• دیواره اصلی

عموما این بخش از دیوار از جنس بتن مسلح می باشد. روش های نوین ساخت دیوارهای بتنی امکانات خوبی فراهم آورده است تا دیوارها با ضخامت های دلخواه بتن ریزی گردد. استفاده از تقویت کننده هایی نظیر میلگرد نیز می تواند در ساخت دیوارها نقش تعییت کننده ای در استحکام دیوار بازی نماید. همچنین این میلگردها می توانند به عنوان بخش قابل اتصال برای نبشی در نبشی کاری ساختمان استفاده شود.

• بولت یا پیچ اتصال

بال عمودی نبشی که در نبشی کشی ساختمان به کار می رود می بایست به طریقی به استراکچر اصلی متصل گردد. عموما این کار به وسیله بولت یا پیچ مخصوص صورت می گیرد. نشیمنگاه این بولت می بایست از قبل به وسیله ورق آهن Base plate مهیا گردد. در بعضی موارد از میلگرد نیز برای فراهم کردن اتصال نبشی بهره می گیرند.

• نبشی آهنی

برای انجام عملیات نبشی کشی در ساختمان معمولا از نبشی 5 استفاده می گردد. دلیل این امر این است که در نبشی کشی ساختمان علاوه بر اینکه استحکام مورد نیاز برای اتصال دیواره خارجی به استراکچر اصلی مد نظر قرار گرفته است، محدودیت فضا نیز امریست که نمی توان از آن غافل بود. چراکه اگر از نبشی با سایز کوچکتر استفاده شود استحکام لازم بدست نمی آید و استفاده از نبشی سایز بالاتر می تواند باعث اشغال فضای بیشتر و در نهایت بیرون زدگی نبشی از دیوار خارجی گردد.

همانگونه که گفته شد سه مورد ذکر شده بالا بسیار عمومی می باشد. اما آنچنان که در تصویر شماره 2 مشاهده می گردد، یک سری اجزا دیگر در اجرای نمای دیوار به کار می روند که در اینجا فقط به ذکر نام آنها بسنده می کنیم:

• بلوک پشتیبان نمای بتن 02          
• سنگ نما (یا آجر نما) 03 
• گروت ساختمانی 22
• تقویت اتصال عمودی 31                       
• وصله دیواری 32
• فوم عایق یک اینچی 36
• عایق فضای خالی 41
• درزگیر 51                                                                                       
• لبه تیغه ای 54
• روزنه هوا 59
• ماده آب بندی 61
• اتصال انبساطی افقی 72
• نبشی 91
• بتن آرمه استراکچر اصلی 94

اجرای نبشی کشی ساختمان

چگونگی نبشی کشی در سازه بتنی

در بعضی از ساختمان ها دیوار اصلی از طریق بتن آرمه ساخته می شود. در این حالت پس از تکمیل کامل دیوار بتنی ی بایست از طریق هیلتی سوراخکاری روی بتن انجام گردد. باید توجه گردد با در نظر گرفتن سایز رول بولت به کار رفته در نبشی کشی این سوراخکاری انجام گردد. بدیهی است در صورتی که اندازه سوراخکاری متناسب با رول بولت نباشد می تواند باعث آسیب رساندن به دیوار بتنی گردد.

چگونگی نبشی کشی در نمای ساختمان

در سیستم هایی که دیواره اصلی را با استفاده از استراکچر فلزی کار می کنند در بعضی موارد تیرآهن و در بعضی موارد از ستونی آهنی برای ساخت دیوارهای اصلی استفاده می گردد. در این حالت می توان نبشی را به این مقاطع اتصال داد. از مزیت های این حالت انجام سوراخکاری راحت تر در آیتم های فلزی می باشد و اینکه این ریسک ایجاد سوراخ در دیوار اصلی به مراتب کمتر از ایجاد سوراخ در دیوار بتنی می باشد.

چگونگی نبشی کشی در سازه فولادی

اجرای وال پست در سازه فلزی بسیار راحت تر از سازه بتنی است. چرا که صفحات ستون و پلیت از قبل در سازه تعبیه می شود. در سازه های فولادی برای ایجاد اتصال فلزی در ساختمان، دیگر نیازی به تخریب و اضافه کردن یک بخش به سازه مانند پلیت نبوده و میتوانید نبشی های عمودی را با استفاده از جوشکاری به تیرهای افقی بالا و پایین و همچنین ستون ها متصل کنید.

بیشتر بخوانید : نبشی | اتصال نبشی

طراحی نبشی کشی ساختمان

موضوع طراحی نبشی کشی ساختمان مستقیما با نحوه ی بارگذاری دیوار نما ارتباط پیدا می نماید. البته مدل دقیقی برای نحوه ی توزیع بار وارده از طرف نمای آجری یا سنگی بر روی نبشی نمی توان در نظر گرفت. در تصویر شماره 3 می توان شماتیکی از یک بارگذاری بر روی بال افقی نبشی را شبیه سازی نمود. باید توجه کرد کلیه باری که از طرف دیوار نما بر نبشی وارد می گردد باعث ایجاد لنگر می شود. این موضوع می بایست از این منظر تحلیل گردد که میزان لنگر وارد شده به بال افقی نبشی چقدر خواهد بود. با دقت در میزان بارگذاری و لنگر وارده، ضخامت نبشی طراحی میگردد. ضخامت نبشی به کارفته در نبشی کشی ساختمان باید طوری باشد که لنگر ایجاد شده توسط وزن دیوار نما باعث تسلیم آن نشده و به همین منظور ضخامت آن را با تولرانس بالایی طراحی می نمایند.

تصویر شماره 3 – طراحی نبشی کشی نما

محاسبه گشتاور (لنگر) دیوار نما

برای طراحی دیوار نما مفروضات زیر مورد نیاز است:

• دیوار نما به عنوان عضو باربر در نظر گرفته می شود.
• دیوار با آجرهایی با ضخامت عرض 10 سانتیمتر مورد بررسی باشد.
• ماکزیمم بار یکپارچه عمودی 40 پوند بر فوت مربع باشد.
• M ماکزیمم نشان دهنده گشتاور و V ماکزیمم نشان دهنده نیروی برشی وارد بر نبشی باشد.
• ارتفاع h و ممان تیر Lspan بر حسب فوت و W بر حسب پوند بر فوت مربع می باشد.

M_max=40h(Lspan)²/8=5h(Lspan)                                              معادله شماره 1

V_max=40h(Lspan)²/2=20h(Lspan)                                معادله شماره 2

با توجه به اینکه تحلیل آجر یا سنگ مورد استفاده در نمای دیوار نشان می دهد وزن خود آیتم باعث ایجاد تنش برشی نمی گردد، نیروی برشی حالت بحرانی ندارد. حتی آیتم تا اندازه 30 سانتیمتر می تواند از نظر نیروی برشی حاصل از وزن خود، خنثی در نظر گرفته شود. در حالت هایی که عرض آیتم بسیار کوتاه باشد مانند آنچه در آجر نما مشاهده می گردد کلیه نیروی برشی به تکیه گاه منتقل می گردد.

مثال: در یک دیوار نمای 3 متری (10 فوت) برای آجرنمای 10 سانتی (4 اینچ) و فاصله تکیه گاهی 2 متر، بار وارد شده به نبشی برابر خواهد بود با :

R=40 X 10 X 6 = 2400 پوند

در چنین شرایطی با محاسبه حالات ساده و پیچیده بارگذاری بر روی بال افقی نبشی مورد استفاده در نبشی کشی ساختمان می توان نبشی کشی ساختمان را طراحی نموده و علاوه بر ایجاد زیبایی بصری بر دیوار ساختمان، استحکام لازم در برابر نیروهایی از قبیل باد، زمین لرزه، لرزش های عمومی را تامین نمود.

انواع نبشی کشی ساختمان

انواع مختلفی نبشی در ساختمان سازی وجود دارد که عبارتند از : 

• نبشی پرسی
• نبشی فابریک
• نبشی بال مساوی
• نبشی بال نامساوی
• نبشی لقمه ای
• نبشی اسپیرال

نظارت بر نبشی کشی ساختمان ضروری است، زیرا به عنوان مثال در صورت انتخاب نبشی با سایز و ضخامت نامناسب یا شاغول نبودن نبشی کشی ساختمان، ایمنی سازه پایین می آید.