استفاده از میلگرد زنگ زده

<h2 style="font-size: 18pt;">استفاده از&nbsp;میلگرد زنگ زده در ساخت و ساز</h2> <p>موارد زیادی پیش می آید که میلگردهایی که برای استفاده در ساختمان تهیه و انبار شده اند به دلیل شرایط نامناسب نگهداری و قرار داشتن در معرض رطوبت و هوا دچاز زنگ زدگی می شوند. در این شرایط سوالی که پیش می آید این است که آیا می توان از این میلگردهای زنگ زده در ساختمان استفاده کرد.</p> <p>پیش از اینکه به ادامه بحث و پاسخ به این سوال بپردازیم لازم است تا مختصری در مورد فرایند زنگ زدگی و خوردگی فولاد توضیح داده شود تا درک بهتری نسبت به شرایط یک میلگرد زنگ زده به دست آوریم.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="rebarusting.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1646207804431.jpg" alt="rebarrusting" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره 1 - میلگرد زنگ زده در ساختمان</p> <p><strong><span id="rust"></span>آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:</strong></p> <ul> <li><a title="زنگ زدگی میلگرد چیست؟" href="#rust">زنگ زدگی میلگرد چیست؟</a></li> <li><a title="تفاوت خوردگی و زنگ زدگی میلگرد چیست؟" href="#corrosion">تفاوت خوردگی و زنگ زدگی میلگرد چیست؟</a></li> <li><a title="آیین نامه ی استفاده از میلگرد زنگ زده" href="#requirement">آیین نامه ی استفاده از میلگرد زنگ زده</a></li> <li><a title="نتیجه گیری" href="#conclusion">نتیجه گیری</a></li> </ul> <h2>زنگ زدگی میلگرد چیست؟</h2> <p><span id="corrosion"></span>میلگردهایی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند عموما از جنس فولادهای کربنی هستند. از جمله ویژگی های فولاد نیز این است که در مجاورت اکسیژن و رطوبت دچار زنگ زدگی می شود.</p> <p>زنگ زدگی (Rusting) زمانی رخ می دهد که آهن یا محصولات آهنی با اکسیژن ترکیب می شوند و در واقع عمل اکسیداسیون در آن ها رخ می دهد. این فرایند در حضور هوا و رطوبت رخ می دهد. بنابراین اگر شما میلگرد را برای مدتی در فضای باز و در هوای مرطوب نگهداری کنید باید انتظار داشته باشید که پس از مدت زمانی اثرات زنگ زدگی را بر سطح آن مشاهده کنید.</p> <p>زنگ زدگی فرایندی آهسته و کند است و به سرعت رخ نمی دهد هر چند برخی عوامل می توانند سرعت یا وقوع آن را تشدید کنند. معمولا رنگ زنگ آهن نارنجی مایل به سرخ است هر چند ممکن است زنگ آهن به رنگ های دیگری مانند زرد و قهوه ای نیز دیده شود.</p> <blockquote> <p>بیشتر مطالعه کنید: <a title="نحوه زنگ زدن میلگرد" href="https://www.modiranahan.com/article/162/%D9%86%D8%AD%D9%88%D9%87-%D8%B2%D9%86%DA%AF-%D8%B2%D8%AF%D9%86-%D9%85%DB%8C%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%AC%D9%84%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%DA%AF-%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF" target="_blank" rel="nofollow">نحوه زنگ زدن میلگرد</a></p> </blockquote> <h2>تفاوت خوردگی و زنگ زدگی میلگرد چیست؟</h2> <p>از دیگر مشکلاتی که ممکن است برای میلگرد رخ دهد فرایند خوردگی است. هر چند خوردگی و زنگ زدگی در واقع یک فرایند هستند و حاصل ترکیب فولاد با اکسیژن می باشند اما تفاوت هایی نیز با هم دارد. ( <a title="بررسی خوردگی میلگرد درون بتن" href="https://www.modiranahan.com/article/457/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%AA%D9%86" target="_blank" rel="nofollow">بررسی خوردگی میلگرد درون بتن</a>)</p> <p>زنگ زدگی حاصل ترکیب فولاد با اکسیژن و ترکیب اکسیدآهن به رنگ نارنجی- قرمز بر سطح فلز است. اما خوردگی به صورت کلی ترکیب عناصر فلزی یا غیر فلزی با اکسیژن است که در نتیجه آن مواد دچار تخریب ناخواسته می شوند. در نتیجه ی خوردگی اکسید، هیدروکسید و سولفیدها تشکیل می شوند. شایع ترین نوع خوردگی همان زنگ زدگی است. در واقع زنگ زدگی یکی از انواع خوردگی ست. ولی در کنار زنگ زدگی انواع دیگری از خوردگی نیز وجود دارد که می تواند محصولات فولادی مانند میلگرد را درگیر خود کند. از انواع دیگر خوردگی می توان به خوردگی حفره ای، خوردگی شیاری، خوردگی مرزدانه ای و ... اشاره کرد.</p> <p><span id="requirement"></span>خب حالا که یک آشنایی کلی نسبت به فرایندهای خوردگی و زنگ زدگی میلگرد به دست آوردیم بهتر است به سراغ سوال اصلی خود برویم. آیا از میلگرد زنگ زده می توان در ساختمان سازی استفاده کرد یا خیر؟</p> <p>در جواب این سوال باید گفت که زنگ زدگی یک فرایند پیش رونده است و بسته به اینکه میلگرد در چه مرحله ای از زنگ زدگی یا خوردگی قرار دارد می توان در خصوص استفاده از آن اظهار نظر کرد. زمانی که میلگرد خورده می شود یا زنگ می زند در واقع آهنی که درون آن قرار دارد به سایر عناصر که استحکام کمتری دارند تبدیل می شود و ادامه این فرایند می تواند باعث کاهش قطر میلگرد یا ایجاد حفره یا ترک هایی در روی آن شود. البته ممکن است زنگ زدگی کاملا سطحی باشد و مشکلی نیز برای میلگرد ایجاد نکند. به هر حال استفاده از میلگرد زنگ زده از جمله مواردی ست که تصمیم گیری در خصوص آن نیاز به بررسی دارد.</p> <p><img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="cover-2.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1671448864730-cover-2.jpg" alt="نمونه ای از زنگ میلگرد که در اثر مجاورت میلگرد فولادی در آب و هوای مرطوب ایجاد شده است." /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره 2 - زنگ زدگی میلگرد فولادی در اثر مجاورت آب با این مقطع</p> <h2>آیین نامه ی استفاده از میلگرد زنگ زده</h2> <p>از آنجا که زنگ زدگی میلگرد یک فرایند شایع است در مقررات ملی ساختمان آیین نامه هایی برای استفاده از آن تدوین شده است که با مراجعه به این آیین نامه ها می توان در خصوص استفاده یا عدم استفاده از میلگرد دارای زنگ تصمیم گیری کرد.</p> <p>در آیین نامه بتن ایران (آبا) در خصوص زنگ زدگی میلگرد آمده است که:</p> <ul> <li>میلگردهای فولادی باید در محل هایی بدون رطوبت انبار کرد تا از زنگ زدگی و کثیف شدن آن ها جلوگیری به عمل آید.</li> <li>میلگردهایی که تا حد پوسته شدن دچار زنگ زدگی شده باشند و به ویژه اگر خوردگی عمیق باشد بدون انجام آزمایش و اطمینان از مشخصه های آن ها را نمی توان در بتن استفاده کرد.</li> </ul> <p><strong>نکته:</strong> مطابق با آیین نامه اگر زنگ زدگی میلگرد عمیق نباشد و منجر به پوسته شدن و یا خوردگی عمیق نشود برای استفاده در بتن بلامانع است.</p> <p>همچنین در مبحث نهم مقررات ملی ساختمان به موضوع میلگردهای زنگ زده اشاره شده است:</p> <ul> <li>میلگردهای فولادی باید در محل هایی بدون هرگونه آلودگی، رطوبت، گل و خاک و ... نگهداری شده و از زنگ زدگی و کثیف شدن آن ها ممانعت به عمل آید.</li> <li>میلگردهایی که پوسته شده اند باید سند بلاست (ماسه پاشی) شوند. برای رفع پوسته های زنگ از سطح میلگرد استفاده از برس سیمی و سایر روش ها مجاز نمی باشد.</li> <li><span id="conclusion"></span>برای میلگردهایی که در اثر زنگ زدگی پوسته شده اند یا دچار خوردگی موضعی و عمیق هستند پس از عمل سند بلاست باید مجموعه ای از آزمایشات نیز انجام شود تا از مطابقت مشخصه های آن ها با مشخصه های مورد نیاز سازه اطمینان به عمل آید.</li> </ul> <p><strong>نکته:</strong> آزمایشات انجام گرفته روی میلگرد مربوط به بررسی مشخصات مکانیکی و همچنین اندازه گیری قطر اسمی میلگرد مطابق با رواداری های اشاره شده در استاندارد ملی 3132 است.</p> <blockquote> <p>بیشتر مطالعه کنید: <a title="۵ روش برای از بین بردن زنگ زدگی آهن" href="https://www.modiranahan.com/article/228/5-%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%B2%D9%86%DA%AF-%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%A2%D9%87%D9%86" target="_blank" rel="nofollow">۵ روش برای از بین بردن زنگ زدگی آهن</a></p> </blockquote> <p><strong>نتیجه گیری</strong></p> <p>میلگردهایی که برای ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند باید به گونه حمل و انبار شوند که دچار زنگ زدگی و خوردگی نشوند. اما زنگ زدگی میلگرد به خصوص در فصل های پربارش امری اجتناب ناپذیر است. به خصوص اگر محل نگهداری میلگرد نیز در فضای باز و بدون پوشش محافظ باشد.</p> <p>مطابق با آنچه در استانداردها و مقررات داخلی آمده است استفاده از میلگرد زنگ زده به طور کامل منع نشده است. چنانچه زنگ زدگی میلگرد سطحی باشد باید به کمک سند بلاست نسبت به رفع زنگ از سطح میلگرد اقدام کرد. اما اگر زنگ زدگی منجر به پوسته شدن یا خوردگی میلگرد شود پس از سند بلاست باید مجموعه ای از آزمایش ها روی نمونه ای از میلگرد انجام شود و پس از تایید مشخصات میلگرد استفاده از آن مجاز خواهد بود.</p>