تصویر شماره 1 - نشست ساختمان
با توجه نشانه های ایجاد فاصله بین دیوار و کف ساختمان، ترک اطراف میخ کوبیده شده به دیوار، شکم آوردن و برآمدگی کف ساختمان، ایجاد ترک بر روی دیوار زیرزمین، ترک روی دیوار آجری و بلوکی، تاب برداشتن و افتادگی درها و پنجرهها می توان تشخیص داد یک ساختمان در حال نشست و یا ریزش قراردارد. دراین مقاله سعی داریم به تعریف و بررسی نشست ساختمان، نشانه های فرونشست و همچنین راهکارهای پیشگیری و مقابله با این پدیده بپردازیم.
شش علائم نشان دهنده نشست ساختمان
راه کارهای مقابله با نشست ساختمان
نشست ساختمان
آنچه از آن به عنوان پدیده نشست ساختمان یاد می شود، حادثهای است که در اثر عدم تحمل سنگینی لایههای فوقانی زمین اتفاق میافتد و در این حالت ساختمان پایین رفته و یا باعث ایجاد تغییر شکل در ساختمان می شود. در واقع فشاری که هر سازه بر روی خاک ایجاد می کند باعث یک نوع تنش در لایه های خاک شده و به تدریج منجر به نشست ساختمان می شود.
تصویر شماره 2 - نشست ساختمان
بیشتر بخوانید: مراحل و راهنمای کامل ساختمان سازی 1400
شش علائم نشان دهنده نشست ساختمان
با توجه به مطالب ذکر شده که باعث ایجاد ترک، شکستگی و نشست ساختمان می شود. می توان نشانه ای های را عنوان کرد که با دیدن هریک از خطر و فاجعه ای پیشگیری کرد. برخی از علائم نشست ساختمان را در موارد زیر می توان برشمرد.
1 - بین دیوار و کف ساختمان یک فاصله و شکاف ایجاد می شود
یکی از نشانه های اصلی نشست ساختمان، فاصله ای است که بین دیوار و کف ساختمان ایجاد می شود
2 - ترک اطراف میخ کوبیده شده به دیوار
ترک اطراف میخ کوبیده شده به دیوار می تواند نشانه ای از سست شدن پی ساختمان باشد با بررسی های دقیق باید فهمید این ترک ها نشانه ای از نشست ساختمان است و یا علت دیگری دارد.
3 - شکم آوردن و برآمدگی کف ساختمان
در صورت مشاهده برآمدگی و شکم آوردن کف ساختمان باید خطر نشست ساختمان بسیار جدی تلقی گرفت و اقدامات لازم در این خصوص را به عمل آورد. این نشانه بیشتر در کنار دیوار بوجود می آید و علت آن اتصال ستون های تکیه گاهی است.
4 – ترک های ایجاد شده برروی دیوار زیر زمین
یکی دیگر از نشانه های خطرناک در ساختمان ها ایجاد ترک هایی است که در دیوار زیرزمین شکل می گیرد. این ترک گاهی به شکل عمودی و گاهی افقی بهوجود می آید. اگر سازه به شکل بتنی باشد به احتمال زیاد علت ترک مشکل در فونداسیون است. به هر جهت این علائم را باید جدی گرفت.
5 – ایجاد ترک های سهگانه بر روی دیوار آجری و بلوکی
نوعی دیگر از ترک ها در ساختمان ها به سه نوع پله ای، عمودی و افقی شکل میگیرد که گاهی از گوشه دیوار آغاز شده و لبه پنجره می رسند. همانطور که عنوان شد ترک های ایجاد شده در ساختمان را باید جدی گرفت. ممکن است علت ترکهای عمودی حرکت خاک در زیر فونداسیون باشد و علت ترک های افقی فشاری است که خاک روبه بالا و فونداسیون می آورد.
6 - تاب برداشتن و افتادگی درها و پنجرهها
از دیگر نشانه های که باید هنگام دیدن اقدامات فوری انجام داد تاب برداشتن و افتادگی درب و پنجره است. هرچند این علائم می تواند بیانگر موارد دیگر نیز باشد.
تصویر شماره 1 - ترک دیوار
بیشتر بخوانید: مزایای ساخت اسکلت فلزی
انواع نشست در ساختمان
مهندسین و متخصصین با توجه به عواملی مانند درشت و یا ریزدانه بودن خاک زیرساختمان، نشست ساختمان را بررسی و نوع آن مشخص می کنند. درادامه به بررسی انواع نشست ساختمان می پردازیم.
نشست آنی
در حین ساخت و یا بلافاصله پس از ساخت ممکن ساختمان دچار نشست شود که به این حالت نشست آنی می گویند. علت این امر طراحی نامناسب پی و دیگر مولفه های ساخت است.
نشست تحکیمی
این نوع نشست مربوط به زمان است و به دو مرحله تقسیم بندی می شود در مرحله اول آب و هوا از منافذ خاک بیرون می آید و در مرحله دوم خیزش خاک صورت می گیرد. عامل نشست ساختمان در همین مرحله دوم شکل می گیرد.
نشست یکنواخت
نشست ساختمان در صورتی که در تراز پی به یک اندازه و یکنواخت باشد به آن نشست یکنواخت می گویند. این نوع نشست می تواند بر تاسیساتی مانند لوله های گاز و آب و فاضلاب تاثیرگذار باشد.
نشست غیریکنواخت
در صورتی نشست در هر طرف سازه متفاوت باشد و توزیع تنش ها در خاک های زیرین به بهم بخورد نوعی نشست در ساختمان بهوجود می آید در این نشست سیستم کلاف بندی سازه ساختمان از تعادل اولیه خارج میشود و همین موارد نشانگر این است که باید این نشست را بسیار جدی گرفت.
بیشتر بخوانید: محاسبه تیرآهن برای ساختمان چند طبقه
راه کارهای مقابله با نشست ساختمان
برای آنکه بتوان از انواع نشست در ساختمان پیشگیری کرد رعایت یکسری از موارد الزامی که در اینجا در برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
- تا حد امکان ساختمان ها سبک ساخته شوند
- مقاومسازی پی و در نتیجه افزایش ظرفیت باربری
- در زیر غوندانسیون باید نوعی دستک و پایه مناسب در نظر گرفته شود
- پیوستگی ستون ها با دیوار بسیار مهم و ضروری است و مانع از نشست و یا ریزش ساختمان می شود.
- ستون های سازه به تعداد مناسب با شرایط خاک افزایش داشته باشد