تفاوت لحیم کاری و جوشکاری

<h2>مقدمه ای بر لحیم کاری و انواع آن</h2> <p>اتصال فلزات در صنعت امری اجتناب ناپذیر است. روش های اتصال نیز بسیار متنوع هستند و هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. یکی از این روش ها نیز لحیم کاری ست که باعث ایجاد یک اتصال دائم می شود و برای اتصالات قطعاتی مانند فلز، سرامیک و کامپوزیت استفاده می شود.</p> <p>برای لحیم کاری از یک ماده واسطه که به نام پرکننده شناخته می شود برای اتصال دو قطعه به هم استفاده می شود. این پرکننده می تواند به صورت فویل یا فیلر باشد و بسته به نوع کاربرد متفاوت است. امروزه از لحیم کاری در موارد پیشرفته حتی برای اتصال مواد غیر همجنس مانند فلز به سرامیک نیز استفاده می شود.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="Types of PCB Soldering and the Assembly Process-72802.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1649492346836-Types%20of%20PCB%20Soldering%20and%20the%20Assembly%20Process-72802.jpg" alt="Soldering " /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۱ - لحیم کاری</p> <p>لحیم کاری نرم یکی از روش های لحیم کاری ست که در آن آلیاژ لحیم مانند چسب دو فلز را به یکدیگر متصل می کند. آلیاژ لحیم دمای ذوبی کمتر از فلزات پایه دارد و در اثر حرارت ذوب می شده و پس از سرد شدن باعث بهم چسبیدن و اتصال دو فلز می شود. در این روش میزان چسبندگی به جنس و خواص فلزات پایه و آلیاژ لحیم بستگی دارد. از روش لحیم کاری نرم برای اتصال ورق های فلزی به خصوص ورق های مسی استفاده می شود.</p> <p>نوع دیگری از لحیم کاری، لحیم کاری سخت است. این نوع از لحیم کاری در دمای بالاتر از 450 درجه سلسیوس صورت می گیرد و از استحکام و پایداری بالاتری نسبت به لحیم کاری نرم برخوردار است. البته لحیم کاری سخت به تجهزات گران&zwnj;قیمت تری نیاز دارد و هزینه آن نیز بالاتر است.</p> <p><strong>آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:</strong></p> <ul> <li><a title="تفاوت لحیم کاری و جوشکاری" href="#difference">تفاوت لحیم کاری و جوشکاری</a></li> <li><a title="تجهیزات لحیم کاری" href="#equipment">تجهیزات لحیم کاری</a></li> <li><a title="دسته بندی آلیاژ لحیم از نظر شکل" href="#category">دسته بندی آلیاژ لحیم از نظر شکل</a></li> <li><a title="نامگذاری آلیاژهای لحیم" href="#naming">نامگذاری آلیاژهای لحیم</a></li> <li><a title="انواع آلیاژ لحیم نرم به همراه کاربرد" href="#types">انواع آلیاژ لحیم نرم به همراه کاربرد</a></li> <li><span id="difference"></span><a href="#flux">روان&zwnj;ساز یا شار چیست؟</a></li> <li><a title="منابع گرمای عملیات لحیم کاری" href="#heat">منابع گرمای عملیات لحیم کاری</a></li> <li><a title="مراحل انجام لحیم کاری نرم" href="#stage">مراحل انجام لحیم کاری نرم</a></li> </ul> <h2>تفاوت لحیم کاری و جوشکاری</h2> <p>دمای جوشکاری معمولا بالاتر از 450 درجه سانتیگراد و نزدیک یا بالاتر از دمای ذوب فلز پایه است. در لحیم کاری بر خلاف جوشکاری فلزات پایه ذوب نمی شوند و تنها این ماده ی واسطه است که ذوب شده و باعث اتصال فلزات پایه به یکدیگر می گردد.</p> <p>از دیگر تفاوت های لحیم کاری و جوشکاری می توان به استفاده از شار اشاره کرد. شار ماده ایست که برای تمیز کردن سطوح و جلوگیری از اکسیداسیون به کار برده می شود. در لحیم کاری استفاده از شار الزامی ست که در حالی که در جوشکاری این مساله اختیاری ست و یا به نوع جوشکاری بستگی دارد.</p> <p><span id="equipment"></span>یکی از دیگر از تفاوت های لحیم کاری و جوشکاری تغییر شکلی ست که در اثر جوشکاری در فلزات متصل شده ایجاد می شود. در لحیم کاری این مساله وجود ندارد و حتی بعد از اتصال نیز می توان به حرارت دادن آلیاژ لحیم را ذوب کرده و فلزات پایه را از هم جدا کرد در حالی که در جوشکاری به دلیل اعمال گرمای بسیار بالا، قطعات دچار تغییر شکل شده و نحوی به هم متصل می شوند که جدا کردن آن ها از یکدیگر به راحتی ممکن نیست.</p> <p>از لحیم کاری عموما برای اتصال قطعات کوچک و به طور وسیع در صنعت الکترونیک استفاده می شود.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="welding VS soldering.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1649492576622-welding%20VS%20soldering.jpg" alt="welding VS soldering" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۲ - لحیم کاری در برابر جوشکاری</p> <h2>تجهیزات لحیم کاری</h2> <p>برای یک اتصال خوب در لحیم کاری نیاز به تجهیزات و وسایلی ست که عبارتند از:</p> <ul> <li>هویه</li> <li>آلیاژ لحیم</li> <li><span id="category"></span>منبع گرما</li> <li>تمیز کننده هویه</li> <li>روانساز</li> </ul> <h2>دسته بندی آلیاژ لحیم از نظر شکل</h2> <p>از نظر شکل آلیاژهای لحیم را می توان به سه گروه سیم، فویل و شمش تقسیم بندی کرد. از سیم برای اتصال قطعات الکتریکی استفاده می شود. فویل برای اتصال ورق های ضعیف و شمش برای ورق های طویل کاربرد دارد.</p> <p>آلیاژ لحیم علاوه بر نقطه ذوب پایین باید از دو خاصیت ترکنندگی و مویینگی نیز برخوردار باشد تا به راحتی درزهای اتصال را پر کند و دو فلز پایه را به هم متصل نماید.</p> <p>ویژگی های آلیاژ لحیم نرم عبارتند از:</p> <p><strong>ترکنندگی زیاد:</strong> این ویژگی سبب باقی ماندن مذاب بر روی سطح ماده می گردد و همچنین از سرد شدن سریع لحیم مذاب جلوگیری می کند.</p> <p><strong><span id="naming"></span>مویینگی قوی:</strong> در سطح اتصال اتم های مذاب لحیم و ورق با هم واکنش نداده و حرکت مذاب امکان&zwnj;پذیر می شود.</p> <p><strong>سیالیت بالا:</strong> سطح ورق ذوب نمی شود و صافی سطح از بین نمی رود و مذاب لحیم می تواند بر روی سطح حرکت کند.</p> <h2 id="types"></span>نامگذاری آلیاژهای لحیم</h2> <p>برای نامگذاری آلیاژهای لحیم از درصد ترکیبات آن که دو عنصر قلع و سرب هستند استفاده می شود. به عنوان مثال آلیاژ 30/70 آلیاژی ست که 70 درصد وزن آن را قلع و 30 درصد آن را سبر تشکیل داده است.</p> <h2>انواع آلیاژ لحیم نرم به همراه کاربرد</h2> <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>نوع آلیاژ</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>حداکثر نقطه ذوب</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p><strong>کاربرد</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>40/70</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>192</p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p>اتصال قطعات الکترونیکی</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>60/40</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>190</p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p>اتصال قطعات الکترونیکی</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>50/50</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>217</p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p>اتصال ورق</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>40/60</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>235</p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p>اتصال لوله های مسی</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>70/30</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><span id="flux"></span>255</p> </td> <td style="text-align: center;" width="307"> <p>برای لحیم کرای با مشعل رادیاتورها، تاسیاست و لوله های مسی</p> </td> </tr> </tbody> </table> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="solder 7030.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1649492727887-solder%207030.jpg" alt="solder 70/30" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۳ - نمونه لحیم ۷۰/۳۰</p> <h2>روان&zwnj;ساز یا شار چیست؟</h2> <p>شار ماده ای شیمیایی ست که به منظور تمیزکاری سطوح و کمک به ایجاد اتصال سالم و کامل به کار برده می شود. روان سازها می توانند خمیری یا مایع باشند. در حالت خمیری ماده لحیم به آن آغشته می شود ولی در حالت مایع با قلم مو به سطح کار مالیده می شود.</p> <p>از جمله مزایای استفاده از روان&zwnj;ساز در لحیم کاری می توان به موارد زیر اجاره کرد:</p> <ul> <li>تمیزکاری سطح قبل از اجرای لحیم کاری</li> <li><span id="heat"></span>مراقبت از سطح در برابر زنگ زدگی</li> <li>بهبود خاصیت تر شوندگی</li> </ul> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="soldering flux.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1649492860810-soldering%20flux.jpg" alt="soldering flux" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۴ - شار یا فلاکس</p> <h2>منابع گرمای عملیات لحیم کاری</h2> <p>برای اجرای لحیم کاری حتما به یک منبع گرما نیاز است تا بتواند دمای مورد نیاز برای ذوب کردن ماده لحیم را فراهم کند. از منابع گرما در لحیم کاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:</p> <p><strong>منبع گرمای کوره ای</strong></p> <p>این یک روش قدیمی ست که برای آن هویه برای گرم شدن داخل یک کوه قرار داده می شود.</p> <p><strong>منبع گازی</strong></p> <p>در این روش هویه به وسیله ی یک مشعل گازی گرم می شود.</p> <p><strong>منبع الکتریکی</strong></p> <p>یک المنت برقی درون هویه قرار دارد که آن را گرم می کند.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="electric soldering iron.jpeg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1649492973411-electric%20soldering%20iron.jpg" alt="electric soldering iron" /></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۵ - هویه الکتریکی</p> <p>مزایا و معایب هر کدام از این معایب به همراه کاربرد می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.</p> <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>روش</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>برقی</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>گازی</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>کوره</strong></p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>کاربرد</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>اتصال قطعات ظریف الکتریکی</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>لحیم کاری ورق های فلزی و درزهای طولانی</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>تعمیرات موضعی و لحیم کاری درزهای کوتاه</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>مزایا</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>ظرافت</p> <p>سرعت بالا</p> <p>کنترل راحت مذاب</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>سرعت بالا</p> <p>حجم بالای ذوب</p> <p>پرکنندگی زیاد</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>حمل و نقل آسان</p> <p>قیمت پایین</p> </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><strong>معایب</strong></p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p><span id="stage"></span>استحکام کم</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>احتمال ایجاد اعوجاج و آلودگی تنفسی</p> </td> <td style="text-align: center;" width="156"> <p>سرعت کم</p> </td> </tr> </tbody> </table> <h2>مراحل انجام لحیم کاری نرم</h2> <ul> <li>آماده&zwnj;سازی وسایل</li> <li>تمیزکاری سطح اتصال</li> <li>کنترل تمیزی نوک هویه</li> <li>گرم کردن هویه</li> <li>مونتاژ قطعات</li> <li>ذوب و جاری کردن الیاژ لحیم</li> <li>تمیزکاری پس از لحیم کاری</li> <li>کنترل نهایی</li> </ul>