۱۰۰⚊ 
چهار پهلو چیست؟
چهارپهلو یکی از مقاطع فولادی است که به شکل قوطی پروفیل توپر در اندازه و سایزهای متنوع با شکل سطح مقطع مربع و یا مستطیل ساخته شده و دارای کاربرد فراوان در صنایع گوناگون می باشد. از ویژگی های چهار پهلو می توان به شکل پذیری بالا و قابلیت جوشکاری و تراشکاری خوب آن اشاره کرد.
تصویر شماره ۱ - چهارپهلو
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
- چهار پهلو چیست؟
- انواع چهارپهلو فولادی
- روش‌های تولید چهار پهلو
- قیمت چهار پهلو
- جمع‌بندی
انواع چهارپهلو فولادی
چهارپهلو را می توان برحسب جنس، سایز و همچنین روش تولید دسته بندی و از نظر متریال به کار رفته از فولادهای زیر طراحی و تولید کرد.
چهارپهلو ST37
از این نوع چهارپهلو در صنایعی مانند خودروسازی، نساجی، دفاعی، کشتی‌سازی و سیمان استفاده فراوان می شود. ساخت این نوع از چهارپهلو شامل ترکیبی از آهن و عناصر مختلف مانند کروم می‌شود. آنچه باعث شده چهارپهلوی ST37 مهم جلوه کند، وجود عنصر کروم است که همانند سدی در برابر عوامل مخرب عمل کرده و باعث می شود این محصول دارای طول عمر بالا، سهولت در ساخت و مقاومت در برابر ضربه را پیدا کند.
چهارپهلو ST44
از این نوع چهارپهلو به علت برخورداری از کربن بیشتر، استحکام نسبتا بالا در عملیات پرچ‌کاری و جوشکاری استفاده می شود.
چهارپهلو ST52
یکی از بهترین انواع پروفیل بوده که برابر خمش و پیچش و همچنین وزن بالا، مقاومت رضایت بخشی از خود نشان می‌دهند. ساختار این نوع چهارپهلوی شامل عناصری مانند سیلیسیم و منگنز بوده و شباهت زیادی با ST37 دارد، با این تفاوت که استحکام و همچنین قابلیت جوشکاری آن بالاتر بوده و قابلیت شکل‌دهی کمتری دارد. همین استحکام بیشتر باعث شده تا چهارپهلوی ST52 نسبت به ST37، کاربرد بیشتری در صنعت داشته باشد.
بیشتر مطالعه کنید: تفاوت St52 و St37
چهارپهلو MO40
از ویژگی های این چهارپهلو باید به مقاومت در برابر خوردگی و ضربه اشاره کرد. در طراحی و ساخت این مقاطع، مقدار زیادی کروم و همچنین مولیبدن به کار می رود که باعث بیشتر شدن مقاومت در برابر خوردگی و ضربه شده و خاصیت شکل‌پذیری، طول عمر بالا، استحکام بالای تسلیم و کشش و همچنین هدایت گرمایی خوب، را به این پروفیل می بخشد.
چهارپهلو CK45
چنانچه بخواهیم قطعات مختلف مانند شافت، محور، پایه دستگاه‌ها و اسکلت سازه‌ها را طراحی و تولید کینیم باید از این چهارپهلو استفاده نماییم. از ویژگی های آن مقدار کم کربن است و مقاومت کششی قابل توجهی دارد. دیگر عناصر به کار رفته در این مقاطع، سیلیسیم و منگنز هستند. شایان ذکر است، قیمت چهارپهلو آلیاژی مانند نوع CK45 با توجه به ترکیب و خواص نسبت به چهارپهلو معمولی بالاتر است.
روش‌های تولید چهار پهلو
دراین بخش به بررسی و شرح روش های تولید چهارپهلو خواهیم پرداخت.
عملیات نورد گرم
دراین روش تولید برای تولید چهار پهلو ابتدا دمای شمش خام را درون کوره، تا حد مشخصی افزایش می‌دهند، سپس این شمش‌ها را از میان غلتک‌هایی که نورد نام دارند عبور داده تا به تدریج طول آن‌ها افزایشی شده و سطح مقطع کاهش پیدا کند و به شکل مورد نظر دربیایند. در این میان، دمای بالای کوره در عملیات نورد گرم موجب شده تا چهارپهلوهای تولید شده به رنگ سیاه درآیند و کیفیت آن‌ها کاهش پیدا کند. درنتیجه دراین روش تولیدی مقطعی که بدست می آید بیشتر در مواردی مانند ساخت یراق‌آلات استفاده که استحکام مورد نیاز است و ظاهر محصول اهمیت کمتری دارد استفاده می شود.
عملیات نورد سرد
دراین روش تولید، فرآیند ورود به کوره حذف شده و شمش‌های خام به طور مستقیم وارد غلتک‌های شده و به مقاطع چهار پهلو در اندازه‌های مختلف تبدیل می‌شوند. ویژگی این روش در این نکته است که عدم افزایش دما در عملیات نورد سرد باعث می‌شود تا چهارپهلوهای تولیدشده از کیفیت بالایی برخوردار باشند و سختی و مقاومت تسلیم آن‌ها بسیار بیشتر از مقاطع نورد گرم شود. در نتیجه شکل ظاهری محصولات ریزدانه تر بوده و در ساخت قالب‌سازی که ظرافت بیشتری مورد نیاز از آن استفاده می شود.
بیشتر مطالعه کنید: تفاوت فرایند نورد گرم و نورد سرد چیست؟
روش تولید چهارپهلوی ترانسی
پروفیل و یا مقاطع چهارگوش تولیدشده دراین روش تولیدی، بسیار باکیفیت بوده و از دقت و صافی سطحی بسیار بالایی برخوردار می باشد. در این روش شمش‌های فولادی خام را درون کوره با روش ریخته‌گری مداوم ذوب کرده سپس این شمش‌ها را در طول‌های مشخص برش داده و مجددا حرارت می‌دهند. مرحله بعدی شامل نورد کردن چندین‌باره شمش‌ها است که قابلیت شکل دهی آن‌ها را افزایش می‌دهد. سپس آن‌ها را وارد غلتک‌های مخصوص می‌کنند تا به صورت چهارپهلو دربیایند. به این شکل ساخت چهارپهلو، نرمال نیز گفته می‌شود که سطح آن سیاه بوده و لازم است پرداخت‌های سطحی، با دفعات زیاد روی آن صورت بگیرد تا چهارپهلوی ترانس به دست بیاید. انجام عملیات سنگ زنی و پولیش‌کاری روی سطح، باعث می‌شود تا چهارپهلوها کاملا صیغلی و براق شوند و کیفیت آن‌ها افزایش پیدا کند.
روش تولید چهارپهلوی فابریک
در روش های تولید قبلی، از شمش‌های فولادی دارای ناخالصی استفاده می‌شود. اگر به جای این شمش‌ها، از شمش‌های کاملا خالص و فابریک استفاده شود، مقاطع چهارپهلوی به دست آمده از کیفیت و یکنواختی فوق‌العاده‌ای برخوردار خواهند بود و به آن‌ها چهارپهلوی فابریک گفته می‌شود.
تصویر شماره ۲ - چهار پهلوی فابریک
قیمت چهار پهلو
عواملی از جمله نرخ ارز و فولاد، کیفیت، نوع، جنس مواد اولیه، ضخامت و اندازه‌ها بر قیمت چهارپهلو تاثیرگذاراست. ولی از نظر به صرفه بودن، مقاطع چهارپهلو از قیمت مناسبی برخوردار‌هستند. تنوع چهارپهلوها در بازار بسیار زیاد است و در ساخت و سازهای تجاری و مسکونی کاربرد فراوان دارند. همچنین از این محصول پرکاربرد در صنایع مختلف مانند حمل و نقل، راه‌آهن، تیغه‌های برش، جرثقیل‌ها، فرفوژه تالار و رستوران‌ها، وسایل تزئینی و... استفاده فراوان می شود. اما دراین بین انواعی از مقاطع چهارپهلو که دارای مقاومت بیشتری باشند از محبوبیت بالایی در بین خریداران بهره‌مند شده و قیمت آن‌ها به تبع بیشتر خواهد شد.
با توجه به طول عمر و کارایی مناسب چهارپهلو به نظر می رسد صرف هزینه بالا برای خرید آن بسیار منطقی و مقرون به صرفه باشد. ضخامت انواع مختلف چهارپهلو، معمولا بین ۸ تا ۲۰۰ میلی‌متر و طول آن‌ها از ۴ تا ۶/۵ متر، متغیر است. البته این مقادیر بنا به درخواست مشتریان قابل تغییر است و مقاطع چهارپهلو می‌توانند در ابعاد مختلفی برش داده شوند.
چهارپهلو را می توان از آلیاژ فلزاتی مختلف و با ارزشی همچون؛ فولاد، آلومینیوم، آلیاژ فولا کربن، آأیاژ فسفر برنج، آلیاژ مس بریلیوم تولید کرد که هرکدام یک ویژگی خاص به این پروفیل خواهند داد.
جمع‌بندی
با توجه به موارد گفته شده، چهارپهلو یکی از مقاطع فولادی با ارزش به حساب آمده و در صورت خرید باید جنس و ابعاد و روش تولیدی این مقاطع چهارگوش را مدنظر قرار داده و با توجه به نوع کاربردی که از چهار پهلو انتظار دارید، دست به خریدی مناسب بزنید. از جمله کارخانه های شناخته شده که چهارپهلو با کیفیت تولید می کنند، کارخانه‌های یزد و اسفراین هستند که چهارپهلو های فابریک، نرمال و نورد تولید کرده و با قیمت مناسب عرضه می کنند.