محاسبه ی قطر میلگرد

سایز میلگرد

میلگرد در ساختمان سازی بسیار پرکاربرد است. در هنگام مواجهه با میلگرد دو پارامتر بیش از بقیه مورد توجه است. یکی گرید میلگرد و دیگری سایز میلگرد. میلگردها در ۴ گرید مختلف تولید می شوند. میلگردهای صاف یا A1 به دلیل آنکه سطحی صاف و بدون آج دارند به راحتی قابل شناسایی هستند اما سه گرید دیگر که با نام های A2، A3 و A4 نمایش داده می شوند آجدار هستند. هر چند بر اساس استاندارد نوع آج میلگردهای با یکدیگر متفاوت است اما ممکن است یک کارخانه اقدام به تولید میلگرد گرید A2 یا آج هایی شبیه به میلگرد A3 نماید. به همین دلیل نمی توان برای تشخیص گرید میلگرد به آج های روی آن اعتماد کرد و باید به مشخصات ارائه شده توسط کارخانه مراجعه نمود.

مساله دیگر در خصوص میلگرد سایز میلگرد یا همان قطر آن است. افرادی که سال ها با میگرد سر و کار داشته اند به محض مشاهده میلگرد ممکن است بتوانند به راحتی سایز آن را به صورت چشمی تشخیص دهند هر چند این روش خالی از اشتباه نیست. اما روش هایی وجود دارد که به کمک آن می توان به راحتی و با دقت بسیار بالا قطر میلگرد و سایز آن را محاسبه کرد.

تصویر شماره ۱ - اندازه گیری قطر میلگرد با کولیس

منظور از سایر میلگرد همان قطر میلگرد است اما برای میلگردهای آجدار این قطر چگونه محاسبه می شود؟ آیا قطر میلگرد از روی آج ها محاسبه می گردد و یا باید سطح صاف میلگرد را در نظر گرفت؟

بیشتر مطالعه کنید: انواع میلگرد فولادی

در ادامه این مقاله ما روش های اندازه گیری قطر میلگرد به همراه فرمول محاسبه ی قطر میلگرد را خدمت شما ارائه خواهیم کرد.

آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:

• رابطه ی قطر و سایز میلگرد
• محاسبه ی قطر میلگرد از طریق وزن
• سایر روش های محاسبه قطر میلگرد

رابطه ی قطر و سایز میلگرد

گفته میشود که سایز میلگرد همان قطر میلگرد است اما برای میلگردهای آجدار ممکن است این سؤال پیش بیایدکه قطر میلگرد را باید از روی برآمدگی آج محاسبه کرد و یا از سطح صاف میلگرد.

طبق استاندارد ملی ۳۱۳۲ قطر قسمت بدون آج میلگرد را قطر زمینه می گویند و در جداولی که توسط این استاندارد ارائه شده است قطر زمینه میلگرد از قطر اسمی میلگرد که همان نمره یا سایز میلگرد است کمتر است. به عنوان مثال قطر زمینه میلگرد در میلگرد ۱۰ برابر ۹٫۳ میلیمتر است و به همین ترتیب برای مابقی میلگردها نیز قطر زمینه از قطر اسمی کمتر است. بنابراین اگر شما به کمک هر وسیله اندازه گیری قطر زمینه میلگرد را محاسبه می کنید سایز میلگرد برابر است با نزدیک ترین سایز به آن که از عدد به دست آمده بزرگتر است. به عنوان نمونه اگر قطر زمینه میلگرد را ۱۱ محاسبه کردیم سایز میلگرد برابر ۱۲ خواهد بود. البته قطر زمینه میلگرد دارای مقداری تلرانس نیز هست و ممکن است با مقادیر بیان شده در استاندارد متفاوت باشد.

در جدول زیر می توانید حد استاندارد قطر زمینه به همراه رواداری آن را مشاهده کنید.

مساله ی دیگری که باید در نظر داشت ارتفاع آج عرضی ست. آج عرضی میلگرد با افزایش سایز میلگرد بزرگتر می شود. اما اگر بخواهیم سایز میلگرد را از روی آج عرضی محاسبه کنیم عددی که به دست می آید بزرگتر از سایز میلگرد خواهد بود و بهتر است نزدیک ترین سایز میلگرد که از عدد به دست آمده کمتر است را در نظر بگیریم.

در جدول زیر علاوه بر قطر زمینه استاندارد می توانید ارتفاع آج عرضی استاندارد را به همراه میزان تلرانس آن مشاهده کنید.

بیشتر مطالعه کنید: سایز مناسب میلگرد برای ساختمان

محاسبه ی قطر میلگرد از طریق وزن

گفته شد که قطر میلگرد را می توان از طریق چشمی و یا به کمک ابزار اندازه گیری محاسبه کرد. اما می توان به صورت تقریبی قطر میلگرد از طریق وزن آن نیز حساب کرد. برای این کار از فرمول چگالی فولاد استفاده می شود. همانطور که میدانید چگالی فولاد در حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتیمتر مکعب و یا ۷۸۵۰ کیلوگرم بر مترمکعب است. برای محاسبه ی قطر میلگرد از طریق وزن می توان از رابطه ی زیر استفاده کرد:

تصویر شماره - فرمول محاسبه ی قطر میلگرد

انواع روش محاسبه قطر میلگرد

برای محاسبه ی قطر میلگرد می توان از ابزار اندازه گیری نیز استفاده نمود. از جمله وسایل اندازه گیری که برای این کار مناسب است کولیس و ریز سنج است. به کمک کولیس می توانیم قطر زمینه میلگرد و یا خطر خارجی (قطری که شامل آج ها نیز می شود) را اندازه گیری کرد. اما باید دقت شود همانطور که در قسمت قبلی گفته شد قطر اسمی میلگرد که سایز میلگرد با آن بیان می شود با این دو عدد اندکی متفاوت است. 

حال فرض کنیم که برای محاسبه ی قطر کولیس در اختیار نداریم و ابزار ما تنها یک متر یا خط کش است. در این حالت برای محاسبه ی قطر میلگرد می توان از یک تکه نخ یا ریسمان کمک گرفت. به این صورت که نخ را به دور میلگرد می پیچیم و آن را علامت میزنیم. سپس نخ را باز کرده و طول نقاطی که علامت زده ایم را به کمک خط کش یا متر می خوانیم. این عدد محیط میلگرد است. برای محاسبه ی قطر میلگرد می توانیم از فرمول محیط دایره که برابر با قطر ضرب در عدد پی است استفاده کنیم. 

برای اندازه گیری قطر میلگرد ابزار مخصوص نیز ساخته شده است که به آن شابلون می گویند. شکل یک شابلون را می توانید در تصویر زیر مشاهده کنید. به کمک شابلون و قرار دادن میلگرد درون آن به راحتی می توان سایز میلگرد را قرائت کرد. 

تصویر شماره - شابلون اندازه گیری سایز میلگرد

بیشتر مطالعه کنید: معرفی ۸ ابزار تشخیص سایز میلگرد