تفاوت های اصلی تیرآهن معمولی (IPE) و بال پهن
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۴۰۱
تاریخ به روز رسانی: ۲۹ آبان ۱۴۰۳
تاریخ به روز رسانی: ۲۹ آبان ۱۴۰۳
مدت مطالعه: دقیقه
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
<p dir="rtl">هاش، نوعی دیگر از انواع تیرآهن است که با شکلی خاص و متمایز از نوع معمولی آن در بازار برای کاربرد های مختلف استفاده می شود. هاش فولادی به دلیل متفاوت بودن استاندارد تولید آن با سایر انواع تیرآهن، از بال های عریض تری و از وزن بیشتری برخوردار است و به همین دلیل برای کاربردهای خاص تری همانند پروژه های سدسازی استفاده می شود. در این مقاله می خواهیم به بررسی تفاوت های بین تیرآهن معمولی و بال پهن بپردازیم. اگر می خواهید در این زمینه اطلاعاتی به دست آورید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.</p>
<h2 dir="rtl"><span style="font-size: 18pt;">تیرآهن چیست و انواع آن</span></h2>
<p dir="rtl" style="direction: rtl;">نوعی دیگر از مقاطع فولادی است که از دو قسمت اصلی جان و بال تشکیل شده است، جان به قسمت میانی گفته می شود که دو بال را به هم وصل نموده و بال به دو لبه تیرآهن می گویند که توسط جان بهم متصل می شوند. اما آنچه سبب تمایز بین این دو محصول می شود، تفاوت در شکل هندسی، مقادیر هندسی جان و بال آن ها و... می باشد. برای مثال مقطع هاش بال های بزرگ و عریض تری نسبت به نوع معمولی دارد؛ دیگر تفاوت های این دو محصول در ادامه معرفی شده اند.</p>
<p dir="rtl">این مقطع پرطرفدار با استاندارد های مختلفی تولید می شوند که متداول ترین دسته بندی آن ها، اروپایی یا معمولی، هاش یا بال پهن و لانه زنبوری می باشد. به طور کلی انواع آن برای اهداف زیر استفاده می شود:</p>
<p dir="rtl">· تحمل نیروهای برشی و لنگر خمشی</p>
<p dir="rtl">· مقاومت در برابر بارهای وارده به سازه</p>
<p dir="rtl">· توزیع بارها به صورت یکنواخت و نهایتاً انتقال به فونداسیون و زمین</p>
<p dir="rtl">· یکپارچه سازی ساختار سازه</p>
<p dir="rtl">در ادامه به معرفی هاش و معمولی می پردازیم:</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">تیرآهن بال پهن چیست؟</span></h3>
<p dir="rtl">هاش همانطور که از نامش پیداست، بال هایی عریض تر از سایر انواع تیرآهن دارد؛ پس به خاطر شکل مقطع آن برای تولید هاش از فولاد بیشتری استفاده می شود که در نهایت منجر به افزایش وزن و سنگین تر بودن آن نسبت به مقطع معمولی این محصول می گردد. بال‌پهن یا IPB شکل مقطعی همانند H انگلیسی داشته و عرض جان و بال آن یکسان است. هاشی که در ایران تولید می شود به طول 12 متر از ارتفاع 100 تا 1000 میلی متر می باشد. تولیدکنندگان هاش فولادی از استانداردهای زیر برای تولید این مقطع استفاده می کنند:</p>
<p dir="rtl">· استاندارد آلمانی DIN 1025</p>
<p dir="rtl">· استاندارد EURONORM 53-62</p>
<p dir="rtl">· استاندارد EN 10034 و EN10163-3</p>
<p dir="rtl">· استاندارد STN 42 5550 csn 42 5550</p>
<p dir="rtl">· استاندارد TDP:STN 420135</p>
<p dir="rtl">بال‌پهن موازی در دو وزن سنگین و سبک تولید و به بازار عرضه می شوند به همین خاطر گاهی اوقات در کنار نام هاش حرف L و V را مشاهده می کنید؛ که IPBL به معنای هاش سبک و IPBV هاش سنگین است. هاش خود به سه دسته HEA یا بال پهن سبک و HEB یا بال پهن سنگین و HEM یا بال پهن فوق سنگین دسته بندی می شوند.</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مقطع معمولی این محصول چیست؟</span></h3>
<p dir="rtl">مقطع معمولی این محصول نوعی دیگر از تیرآهن است که با سطح مقطع I شکل به روش نورد گرم یا اکسترود تولید می گردد. جان مقطع معمولی این محصول وظیفه مقاومت در برابر نیروهای تنشی و برشی را دارد و بال های آن در برابر خمش مقاومت می کنند. این ساختار سبب می گردد قدرت تحمل بیشتری نسبت به مقاطع دیگر را داشته باشد.</p>
<p dir="rtl"> </p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">تیرآهن نرمال چیست؟</span></h3>
<p dir="rtl">تیرآهن‌های I شکل بر اساس ویژگی های مختلف دسته بندی می شوند که یکی از این خصوصیت ها، طول آن هاست. به طور کلی به تیرهای فولادی با طول کمتر از 12 متر، تیرآهن نرمال می گویند که به طور ویژه در صنعت های ساختمانی و پروژه های عمرانی کاربرد دارد. قیمت تیرآهن نرمال به دلیل تقاضای زیاد کمی گران تر است.</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مزایای تیرآهن نرمال یا معمولی با استاندارد IPE</span></h3>
<p dir="rtl">· سطح مقطع I در عین اینکه می تواند بار زیادی را تحمل کند، یکپارچگی سازه را تضمین می نماید.</p>
<p dir="rtl">· نرمال یا معمولی سبک تر از هاش است و خب برای سازه هایی که نباید وزن نهایی آن ها زیاد شود مناسب است.</p>
<p dir="rtl">· شیوه تولید این محصول سبب شده که مقاومت زیادی در برابر عوامل مخرب و محیطی داشته باشد.</p>
<p dir="rtl">· استفاده از نرمال از آنجایی که نیاز به قطعات جانبی برای پشتیبانی استحکام سازه ندارد، مقرون به صرفه می باشد.</p>
<p dir="rtl"> </p>
<p dir="rtl">پس تا اینجای مقاله متوجه شدیم که مقطع معمولی این محصول، هاش، یا نرمال از انواع تیرآهن می باشند که بر اساس سطح مقطع، مشخصات هندسی و ... می توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند.</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">بررسی مهمترین تفاوت های این دو مقطع</span></h3>
<p dir="rtl">عامل اصلی که سبب ایجاد تمایز بین این دو مقطع فولادی شده، شکل سطح مقطع آن هاست؛ همین تفاوت شکل سطح مقطع سبب شده که وزن، کاربرد و خواص مکانیکی متفاوتی از هم داشته باشند در ادامه به صورت کلی به تفاوت های این دو محصول اشاره شده است:</p>
<p dir="rtl">· شکل سطح مقطع، ابعاد و مشخصات هندسی متفاوت</p>
<p dir="rtl">· وزن متفاوت</p>
<p dir="rtl">· استاندارد تولید</p>
<p dir="rtl">· خواص مکانیکی و میزان تحمل بار متفاوت</p>
<p dir="rtl">· فرآیند ساخت</p>
<p dir="rtl">· قیمت</p>
<p dir="rtl">· کاربرد های مختلف و متنوع</p>
<p dir="rtl">در ادامه هر یک از تفاوت های نام برده شده در بالا را به طور مفصل بررسی خواهیم کرد:</p>
<p dir="rtl">تفاوت در شکل سطح مقطع: یکی از مهمترین تفاوت های این دو محصول فولادی است به گونه ای که در مقطع معمولی این محصول، ابعاد بال معمولاً کوچک تر از جان تیرآهن است؛ معمولاً نصف جان است ولی در مقابل آن در هاش بال ها عریض و معمولاً ابعاد آن با جان برابر است. مقطع معمولی این محصول شکل سطح مقطع I شکل دارد و هاش شکل سطح مقطع آن شبیه به حرف H می باشد. افزایش سطح مقطع در هاش موجب شده که در برابر تنش برشی مقاومت بیشتری پیدا کند.</p>
<p dir="rtl">تفاوت در وزن: با توجه به شکل سطح این دو مقطع، برای تولید هاش از فولاد بیشتری مصرف می شود که خب وزن آن را بالا می برد ولی در مقطع معمولی این محصول اینطور نیست و نسبت به هاش از وزن کمتری برخوردار هستند. وزن، زمینه ساز تفاوت در میزان تحمل بار و خواص مکانیکی این دو محصول هم می باشد که خب مسلم است هاش، به دلیل برخورداری از وزن بالاتر، میزان بیشتری نیرو می تواند تحمل کند.</p>
<p dir="rtl">تفاوت در روش تولید: این محصولات همگی بر اساس یک روش تولید می شوند که همان روش نورد گرم است ولی ممکن است بر اساس نوع و شکل مواد اولیه کمی فرآیند تولیدشان متفاوت شود. ماده اولیه تولید این محصول به صورت اسلب مستطیلی یا H شکل می باشد. در تولید تیرآهن و هاش با اسلب های مستطیلی کمی فرآیند تولید سخت تر می شود زیرا مراحل مورد نیاز برای فرم دهی و رسیدن به شکل نهایی زیاد تر می شوند ولی در تولید این محصول با اسلب های اچ شکل، چون اسلب تقریبا با محصول نهایی از نظر ظاهری شبیه هستند، پروسه نورد آن ساده تر است. روش تولید آن به این صورت است که ابتدا ماده اولیه وارد نورد سنگین می شود سپس عرض آن افزایش و سطح مقطع آن کاهش پیدا می کند؛ در مرحله دوم نورد میانی صورت می گیرد؛ در این مرحله است که به شکل I یا H در می آید و در نهایت نورد پایانی انجام می شود و محصول شکل نهایی خود را پیدا می کند. گفتنی است تفاوت روش تولید مقطع معمولی این محصول با هاش ناچیز است و بیشتر برای اینکه به تجهیزات بیشتری برای تولید هاش نیاز است مربوط می شود. هاش را می توان در هر ابعادی تولید کرد ولی تیرمعمولی با محدودیت ابعاد مواجه است و در سایزهای مشخص قابل تولید می باشد.</p>
<p dir="rtl">تفاوت از نظر استحکام: مسلم است که سطح مقطع هاش چون بزرگتر از مقطع معمولی این محصول است، مقاومت آن هم در برابر بارهای خمشی و برشی بیشتر می باشد. این افزایش استحکام موجب شده که از هاش در طول های زیاد استفاده شود برای مثال حداکثر طول برای استفاده از مقطع معمولی این محصول 30 متر ولی حداکثر طول مجاز برای استفاده از هاش تا 100 متر هم می باشد. که قابلیت بالایی را برای ساخت برج های بلند از خود نشان داده است.</p>
<p dir="rtl">تفاوت در استاندارد تولید: استاندارد مورد استفاده برای تولید مقطع معمولی این محصول استاندارد IPE و IPN است که دو محصول متفاوت معمولی را تولید می کند:</p>
<p dir="rtl">IPE: این محصول ضخامت بال های آن در ابتدا و انتها یکسان است. IPE در کشور ایران با اصطلاح نیم پهن موازی هم معروف است. استاندارد IPE استاندارد اروپایی است که در کشور ایران به وفور برای تولید از آن استفاده می شود.</p>
<p dir="rtl">INP: بال های تیرآهن تولیدی با این استاندارد، به صورت شیبدار ساخته می شوند به گونه ای که ضخامت بال ها با رسیدن به جان افزایش می یابد. استاندارد IPN استاندارد کشور روس و چین است و کمتر در ایران کاربرد دارد.</p>
<p dir="rtl">استاندارد هاش، استاندارد IPB می باشد که به سه دسته HEA، EHB و HEM دسته بندی می شود. که پیش تر راجب به آن ها توضیح داده شد.</p>
<p dir="rtl">تفاوت در کاربرد: همه مواردی که گفته شد از جمله تفاوت در شکل سطح مقطع، تفاوت در وزن، استاندارد تولید، میزان تحمل بار و استحکام این محصول سبب تفاوت در کاربرد این دو محصول شده است؛ از هاش به دلیل اینکه طول مجاز استفاده از آن زیاد است در طراحی و ساخت پل های ماشین رو استفاده می شود. علاوه بر این از این مقطع محکم فولادی در پروژه هایی همانند طراحی سد، ساخت ماشین آلات فوق سنگین و ... کمک می گیرند. در مقابل آن در پروژه هایی که نیاز به طول زیاد برای ستون نیست و نباید وزن نهایی سازه زیاد شود، از مقطع معمولی این محصول استفاده می کنند، مقطع معمولی به دلیل وزن کمتر از استحکام و تحمل بار کمتری هم برخوردار است. از پروفیل معمولی به طور کلی برای ساخت خرپا، چارچوب های اصلی و فرعی، پله برقی، ستون های نگه دارنده و ... استفاده می شود. مهندس و طراح سازه است که باید بر اساس موقعیت و طراحی پروژه مصالح مورد نیاز و مناسب را انتخاب کند. در ادامه برخی از کاربرد های مقطع معمولی این محصول و هاش برای سهولت شما در مطالعه لیست شده اند:</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">کاربرد های بال پهن IPB</span></h3>
<p dir="rtl">· قابل استفاده در صنعت پل، سد، کشتی، اسکله سازی و انواع سازه های دریایی از جمله سکوهای نفتی</p>
<p dir="rtl">· ساخت تریلی و جرثقیل های صنعتی</p>
<p dir="rtl">· ساخت خرپا</p>
<p dir="rtl">· ساختمان و برج های بلند</p>
<p dir="rtl">· کاربردی در پالایشگاه و پتروشیمی</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">کاربرد های مقطع معمولی این محصول IPE و INP</span></h3>
<p dir="rtl">· استفاده به عنوان کفی ستون</p>
<p dir="rtl">· مورد استفاده به عنوان ستون در سازه</p>
<p dir="rtl">· قابل استفاده به عنوان تیرهای اصلی یا شاه تیرها</p>
<p dir="rtl">· کاربردی برای تیرک های میانی یا تیرفرعی</p>
<p dir="rtl"> </p>
<p dir="rtl"> </p>
<p dir="rtl">تفاوت از لحاظ قیمت: پیش تر گفته شد که این دو مقطع، با هم از لحاظ وزنی متفاوتند. باید بدانید وزن، مهمترین عاملی است که مستقیماً بر قیمت این محصول تأثیر می گذارد زیرا هرچه وزن محصول بیشتر باشد مسلماً از فولاد بیشتری برای تولید استفاده شده در نتیجه از قیمت بالاتری هم برخوردار است. به همین دلیل گاهی اوقات استفاده از هاش در پروژه های کوچک عاقلانه نیست زیرا نه تنها وزن سازه را بالا می برند بلکه توجیه اقتصادی ندارند. بر این اساس مهندسان باید طبق اصول محاسبات مهندسی پروفیلی را انتخاب کنند که در عین تحمل بارهای وارده، از نظر مالی به صرفه باشد. برای مشاهده قیمت هاش کلیک کنید.</p>
<h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مزیت های هاش نسبت به مقطع معمولی این محصول</span></h3>
<p dir="rtl">· جوشکاری در این مقطع بهتر از معمولی است.</p>
<p dir="rtl">· می تواند در طول های زیاد تولید شود.</p>
<p dir="rtl">· می توان برای دهانه های حداکثر تا 100 متر استفاده کرد.</p>
<p dir="rtl">· مقاومت به خمش بالا تری دارد.</p>
<p dir="rtl">· به دلیل استحکام بالا در مناطق زلزله خیر، سبب ایجاد خسارات کمتری می شود.</p>
<p dir="rtl">· هزینه تعمیر کمتری دارد.</p>
<p dir="rtl">· ستون های مقاوم تری می توان با این محصول ساخت.</p>
<p dir="rtl">کلام نهایی</p>
<p dir="rtl">در این مقاله به طور جامع و کامل تفاوت های دو هاش و معمولی بررسی شد، به طور کلی باید گفت هاش از استاندارد IPB در سه وزن سبک، سنگین و فوق سنگین به روش نورد گرم برای تحمل بار و طول های زیاد استفاده می شود و مقطع معمولی این محصول بر اساس دو استاندارد IPE و IPN به روش نورد گرم برای موقعیت هایی که نیاز به تحمل بار کمتری است استفاده می گردد. برای شناخت دقیق تر نسبت به این دو محصول و خرید آن ها می توانید با شماره 03134155 کارشناسان مدیران آهن تماس بگیرید و برای مشاهده قیمت به روز آن ها، به جدول <a title="قیمت تیرآهن بال پهن" href="https://www.modiranahan.com/price/steel-beam/h-beam">قیمت تیرآهن بال پهن</a> مراجعه نمایید.</p>
<p> </p>