تولید مته دریل در ایران

نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن

تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۴۰۱

مدت مطالعه: دقیقه

مته ابزاری ست که برای برداشتن ماده از روی سطح اجسام به منظور ایجاد سوراخ به کار می رود. سوراخ هایی که توسط مته ایجاد می شود عمدتا دارای مقطع دایره هستند هرچند امروزه مته هایی وجود دارند که می توانند غیر از سطح مقطع دایره سوراخکاری انجام دهند. مته ها در سایزها، شکل ها و جنس های مختلفی تولید می شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. به منظور ایجاد سوراخ معمولا مته ها بر روی دریل بسته می شوند.

<h2 id="whats"><a title="مته چیست | انواع مته فولادی" href="https://www.modiranahan.com/article/164/%D9%85%D8%AA%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D9%85%D8%AA%D9%87-%D9%81%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C" target="_blank">مته دریل چیست؟</a></h2> مته ابزاری ست که برای برداشتن ماده از روی سطح اجسام به منظور ایجاد سوراخ به کار می رود. سوراخ هایی که توسط مته ایجاد می شود عمدتا دارای مقطع دایره هستند هرچند امروزه مته هایی وجود دارند که می توانند غیر از سطح مقطع دایره سوراخکاری انجام دهند. مته ها در سایزها، شکل ها و جنس های مختلفی تولید می شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. به منظور ایجاد سوراخ معمولا مته ها بر روی دریل بسته می شوند. دریل ابزاری ست که گشتاور لازم برای سوراخکاری روی سطح اجسام را فراهم می کند. بدین صورت که چرخش دریل با سرعت بالا سبب می شود که مته با دو حرکت دورانی و پیشروی خطی به صورت همزمان شروع به گردش کرده و عمل براده برداری و سوراخکاری از سطح جسم را انجام دهد.   <img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="انواع مته" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628758997692.jpg" alt="انواع مته" />تصویر شماره  1 – انواع مته آنچه در این مقاله خواهید خواند:  <ul> <li style="text-align: right;"><a title="مته دریل چیست؟" href="#whats">مته دریل چیست؟</a></li> <li style="text-align: right;"><a title="مواد سازنده مته" href="#Ingredients">مواد سازنده مته</a></li> <li style="text-align: right;"><a title="انواع مته " href="#types">انواع مته </a></li> <li><a title="نحوه ساخت مته" href="#Construction">نحوه ساخت مته</a></li> </ul> مته ها در اندازه های استانداردی تولید می شوند. به عنوان مثال از پر مصرفترین و معمول ترین مته ها در انجام عملیات سوراخکاری مته با استاندارد DIN 338  می باشد. این مته ها دارای طول استاندارد و دنباله گرد و استوانه ای هستند که برای استفاده در انواع دریل های برقی و شارژی در مصارف خانگی و صنعتی مناسب هستند. در هنگام خرید مته با استاندارد DIN 338 باید به جنس، قطر، زاویه نوک و روکش مته توجه داشت. برای اطلاعات بیشتر می توانید مشخصات و استاندار مته DIN 338 (میلیمتر) را در جدول زیر مشاهده کنید. <table class="table1200" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" border="2"> <tbody> <tr> <td style="text-align: center;" colspan="3" width="623"> مشخصات و استاندارد مته DIN 338 (میلی&zwnj;متر) </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> طول کل (L1) </td> <td style="text-align: center;" width="208"> کارگیر (L2) </td> <td style="text-align: center;" width="208"> قطر (D) </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 34 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 12 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 1 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 40 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 18 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 1.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 49 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 24 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 2 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 57 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 30 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 2.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 61 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 33 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 3 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 70 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 39 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 3.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 75 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 43 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 4 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 80 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 47 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 4.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 86 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 52 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 93 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 57 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 5.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 93 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 57 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 6 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 101 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 63 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 6.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 109 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 69 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 7 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 117 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 69 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 7.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 117 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 75 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 8 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 125 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 75 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 8.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 125 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 81 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 9 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 133 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 81 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 9.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 133 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 87 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 10 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 142 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 87 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 10.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 142 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 94 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 11 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 151 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 94 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 11.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 151 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 101 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 12 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 151 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 101 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 12.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 160 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 101 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 13 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 160 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 108 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 13.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 169 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 108 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 14 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 169 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 114 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 14.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 169 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 114 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 15 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 178 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 120 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 15.5 </td> </tr> <tr> <td style="text-align: center;" width="208"> 178 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 120 </td> <td style="text-align: center;" width="208"> 16 </td> </tr> </tbody> </table> امروزه از انواع مختلفی از دریل ها از جمله دریل دستی، دریل برقی، دریل رو میزی، دریل ستونی و دریل رادیال در مصارف خانگی و صنعتی استفاده می شود. <h2>مواد سازنده مته</h2> فولاد کم کربن: کرین موجود در این دسته از فولاد ها حداکثر 0.15% است و جز مته های ارزان قیمت به شمار می آیند. این دسته از مته ها برای چوب های نرم مناسب می باشند. استفاده از این نوع مته برای چوب های سخت می تواند باعث کاهش عمر ان شود. فولاد با کربن زیاد: این دسته از مته ها دارای فولاد با درصد کربن بالاتر به میزان 1 – 0. 5  درصد هستند. این گروه از مته ها به دلیل استحکام بیشتر برای سوراخکاری سطوح فلزی و همچنین چوب های سخت مناسب هستند و جز پر کاربردترین مته ها برای مصارف عمومی هستند. فولاد سرعت بالا: فولاد سرعت بالا (HSS) برای سوراخکاری قطعات با سرعت بالا بسیار پرکاربرد هستند. در ساختار این نوع فولاد از 18% تنگستن برای افزایش سختی حرارتی، 4% کروم برای افزایش استحکام در مقابل تغییر طول و 1% وانادیوم برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی استفاده شده است. فولاد آلیاژِی کبالت: همانطور که از اسم این نوع مته مشخص است در ساختمان آن از فلز کبالت استفاده شده است که باعث افزایش مقاومت مته در برابر سطوح سخت می شود. این مته ها مقاومت بالایی در برابر حرارت و ساییدگی دارند. در بعضی موارد پوششی از بلک اکساید روی این نوع مته قرار داده میشود که به آن مته بلک اکساید گفته می شود. تنها مشکل این مته ها شکنندگی بالاتر آن ها در مقایسه با سایر مته هاست.  مته روکش تیتانیوم: در این مته ها روکشی از جنس تیتانیوم بر روی مته قرار داده شده است. تیتانیوم باعث افزایش قدرت و کارایی مته می شود اما در صورت ساییده شدن از سطح مته دیگر قابل استفاده نیست. مته کاربید: نوک این مته ها با ماده ای به نام کاربید تنگستن پوشیده شده است و به نام مته های کاربیدی شناخته می شوند. از این مته برای سوراخکاری سنگ و بتن و کاشی استفاده میشود. مته های کاربیدی برای تمام سطوح قابل استفاده نیستند و استفاده نامناسب می تواند باعث افزایش شکنندگی آن شود. قسمت های مته: مته از قسمت های مختلفی تشکیل شده است که می توانید آن ها در شکل زیر مشاهده کنید. <img class="content-image" title="اجزای مته" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759124110.jpg" alt="اجزای مته" /> تصویر شماره  2- اجزای مته دنباله مته: دنباله یا ساق مته قسمت انتهایی مته است که به سه نظام دریل وصل می شود. دنباله مته می تواند استوانه ای یا مخروطی شکل باشد. بدنه مته: قسمتی از مته است که دارای شیار مارپیچی ست. عمق سوراخکاری هر مته به اندازه طول بدنه مته است. شیار مته: شیار مته قسمتی از مته است که براده های حاصل از برش را به بیرون هدایت می کند. جان مته: فاصله بین دو شیار مارپیچی جان مته است. قطر جان مته در انتهای شیار از ابتدای آن بیشتر است. فاز مته: سایش مته با دیواره های سوراخ یکی از مشکلاتی ست که می تواند باعث کم شدن عمر و فرسایش سریعتر مته شود. برای حل این مشکل بدنه مته کمی لاغرتر در نظر گرفته می شود. فاز مته لبه برنده ای فرعی ست که حالت مارپیچی دارد و قطرش با قطر مته برابر است و در واقع باقی مانده بدنه است. لبه های اصلی یا برنده: این لبه ها وظیفه براده برداری از سطح قطعه را به عهده دارند و به صورت شیب دار در نوک مته قرار گرفته اند. <h2>انواع مته</h2> <h3>انواع مته از نظر گام</h3> <ul> <li>با توجه به گام می توان مته ها را به سه دسته تقسیم کرد:</li> <li>مته با گام زیاد به نام H که برای مواد سخت و مصنوعی مناسب است</li> <li>مته با گام متوسط به نام N برای فولاد ها و مصارف عمومی کاربرد دارد</li> <li>مته با گام کم با نام W مناسب برای مواد نرم مانند مس و برنز.</li> </ul> <h3>انواع مختلف مته از نظر شکل و کاربرد</h3> <h4>مته چوب</h4> این مته برای سوراخ کردن چوب و ام دی اف مناسب است. در سر این مته یک تیزی وجود دارد که باعث کنترل بیشتر رو مته و بالاتر بردن دقت سوراخکاری می شود. <img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title=" مته چوب" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759188466.jpg" alt=" مته چوب" />تصویر شماره  3 – مته چوب <h4>مته فلز</h4> این مته برای سوراخ کاری مس و آلومینیوم و روی مناسب است. همچنین برای گچ و پلاستیک و چوب نیز قابل استفاده است اما به دلیل نبودن کبالت در ساختار آن برای سوراخکاری آهن مناسب نیست. <img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="مته فلز" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759205304.jpg" alt="مته فلز" />تصویر شماره  4 – مته فلز <h4>مته الماسه</h4> در سر این نوع مته زایده هایی از جنس فولاد کاربید وجود دارد که باعث دوام و استحکام آن می شود. از این نوع مته برای سوراخکاری مصالح ساختمانی مانند سنگ، بتن، کاشی و سرامیک استفاده می شود. نکته قابل توجه در استفاده از این نوع مته این است که نباید برای سوراخکاری فلزات استفاده شود چون باعث ذوب شدن و سوختن سر مته می شود. <img class="content-image" title="مته الماسه" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759224462.jpg" alt="مته الماسه" /> تصویر شماره  5 – مته الماسه <h4>مته برگی</h4> این مته ها که به مته قاشقی هم معروف هستند دارای یک میله ی شیاردار و سر برگی شکل است. از مته برگی بیشتر جهت لوله کشی و سیم کشی و سوراخ کاری روی دیوار استفاده می شود. <img class="content-image" title="مته برگی" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759241648.jpg" alt="مته برگی" /> تصویر شماره  6 – مته برگی <h4>مته گازور یا جا قفل</h4> از این مته در کابینت و کمد سازی برای ایجاد سوراخ جهت نصب لولای مخفی یا گازور استفاده میشود. <img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="مته گازور" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759314459.jpg" alt="مته گازور" />تصویر شماره  7 – مته گازور <h4>مته کاجی</h4> مته مخروطی شکل که به آن مته مخروطی گفته می شود نوعی از مته است که برای سوراخ کاری فلزات و چوب مورد استفاده قرار میگیرد. شکل ظاهری این مته شبیه میوه کاج است و به همین دلیل به این نام نیز مشهور شده است. همچنین این مته ساختمانی پله ای شکل دارد و می توان به کمک یه مته چندین سوراخ با قطر های مختلف ایجاد کرد. <img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="مته کاجی" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759335024.jpg" alt="مته کاجی" />تصویر شماره  8 – مته کاجی <h4>مته مرغک</h4> استفاده از مته مرغک برای سوراخکاری روی شفت ها لازم است. در تراشکاری شفت ها یک سر قطعه توسط مرغک دستگاه نگه داشته می شود. مته مرغک پس از سوار شدن روی مرغک وظیفه به وجود آوردن نقطه میانی محصول را بر عهده دارد. به دلیل دو سر بودن مته مرغک به مته دو لبه نیز معروف است. <img class="content-image" title=" مته مرغک" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759353698.jpg" alt=" مته مرغک" /> تصویر شماره  9 – مته مرغک <h4>مته خزینه</h4> مته خزینه از انواع مته است که برای سوراخ کاری همراه خزینه در انواع چوب و ام دی اف به کار می رود. خرینه کاری روشی است در آن  قطعه به گونه ای سوراخ می شود که کلگی یا سر پیچ داخل سطح کار فرو میرود و با سطح یک دست می شود. انواع مختلفی از مته خزینه وجود دارد که از آن جمله می توان به مته خزینه مخروطی ماشینی، مته خزینه سر تخت، مته خزینه استوانه ای، مرغک دار و دستی اشاره کرد. <img class="content-image" title="مته خزینه" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759369464.jpg" alt="مته خزینه" /> تصویر شماره  10- مته خزینه <h4>مته کونیک</h4> یکی از انواع مته است که به دلیل شکل ظاهری خود به این نام شناخته می شود. برای ساخت این نوع مته معمولا از فلزات سخت مانند فولاد، تنگستن یا کاربایت استفاده می شود. از مته کونیک معمولا در دستگاه های سی ان سی یا دریل ستونی استفاده می شود. این مته با سطح بیشتری از فلز در تماس است و به همین دلیل نیاز به خنک کاری دارد. <img class="content-image" title="مته کونیک" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759388165.jpg" alt="مته کونیک" /> تصویر شماره  11- مته کونیک <h4>مته گردبر</h4> از این مته برای ایجاد سوراخ های بزرگ روی سطح استفاده می شود. این مته دارای شکل استوانه ای ست که دندانه روی لبه ی استوانه قرار دارند. <img class="content-image" title="مته گردبر" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1628759403947.jpg" alt="مته گردبر" /> تصویر شماره  12 – مته گردبر <h2>نحوه ساخت مته</h2> به طور کلی از 4 روش برای ساخت انواع مته استفاده می شود که هر کدام مزایا و معایب خود را دارد: <ul> <li>اکستروژن</li> </ul> در این روش ابتدا فلز تا حد مشخصی پیشگرم می شود و سپس با اعمال فشار از داخل قالبی حدیده شده عبور داده می شود. در طی عبور از قالب شکل مورد نظر را به خود می گیرد. این فرایند معمولا بر روی میلگردهای HSS حرارت دیده انجام می گیرد. با چرخش مناسب حدیده عمل براده برداری انجام میگرد. از جمله معایب این روش فرسودگی سریع ابزار(قالب) است.  <ul> <li>نورد</li> </ul> در این روش میلگرد های گرم شده از میان غلطک هایی عبور داده می شوند. با عبور میلگرد از غلطک ها قطر و طول میلگرد تغییر می کند. برای تغییر شکل میلگرد نیز از غلطک های دیگری استفاده می شود که دارای مقاطع مختلف هستند. در این فرایند موقعیت غلطک ها باید به دقت تنظیم شود. این روش به دلیل دور ریز کم برای تولید انبوه به صرفه است و معمولا برای تولید مته با قطر بیشتر از 4 میلی&zwnj;متر استفاده می شود. برای مته ها با قطر کمتر به دلیل حرارت اولیه امکان تاب برداشتن میلگرد HSS  در دستگاه رول فرمینگ وجود دارد.   <ul> <li> فرز کردن </li> </ul> از این روش برای تولید مته هایی با قطر بیشتر از 15 میلیمتر استفاده می شود. در این فرایند برای ایجاد شیار روی مته از دو تیغه فرز استفاده می شود. در هنگام فرزکاری در این روش، میلگرد موقع حرکت رو به جلو حرکت چرخشی نیز دارد. این روش سرعت کمتری نسبت به سایر روشها دارد.  <ul> <li>سنگزنی </li> </ul> این فرایند مانند فرز کردن است اما از سنگ برای براده برداری استفاده می شود. این روش برای تولید مته تا قطر 4 میلیمتر مناسب است زیرا در غیر این صورت مقدار مواد دور ریز زیاد خواهد شد. از میان روش های ذکر شده روش سنگ زنی و نورد برای تولید مته پرکاربردتر و بهینه تر هستند.

اشتراک در: