MODIRANAHAN
قبل از هر خرید مشورت کنید

تفاوت تیرآهن و تیرچه چیست؟

نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
تاریخ انتشار: ۲۰ اسفند ۱۴۰۱
مدت مطالعه: دقیقه

<p dir="rtl">تیرآهن با تیرچه چه تفاوتی دارد؟ برخی هنوز این دو محصول پرکاربرد را با هم اشتباه می گیرند و عده ای تصور می کنند این دو المان با هم یکی هستند؛ برخی هم واقعا کاربرد و تفاوت های بین این دو محصول را نمی دانند. باید گفت تیرآهن و تیرچه دو عضو مهم و کاملاً متفاوت در ساختمان سازی و اجرای سازه محسوب می شوند. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله از مدیران آهن تصمیم گرفته شد ابتدا به صورت جداگانه به معرفی این دو محصول پر اهمیت بپردازیم؛ سپس انواع آن ها را معرفی و پس از آن تفاوت های بین این دو محصول را بررسی کنیم.</p>

<h2 dir="rtl"><span style="font-size: 18pt;">تیرآهن چیست؟</span></h2> <p dir="rtl">تیرآهن، یکی از مهمترین پروفیل های فولادی پروژه های صنعتی و ساختمانی است؛ این محصول وظیفه تحمل تنش های ناشی از نیروهای برشی را دارد. تیرآهن طبق استانداردهای مختلفی در انواع مختلفی تولید می شود که هر کدام از جنبه های زیاد و مختلفی با یکدیگر تفاوت دارند؛ در زیر به صورت مختصر به بررسی انواع تیرآهن پرداخته شده است.</p> <h2 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">معرفی انواع تیرآهن فولادی</span></h2> <p dir="rtl">&middot; تیرآهن با استاندارد :IPE تیرآهن IPE یکی از انواع تیرآهن می باشد که به نام تیرآهن نیم پهن یا سبک شناخته شده است و البته یکی از پر استفاده ترین تیرآهن ها در کشور ایران به شمار می رود؛ این محصول فولادی ظاهری شبیه به حرف I انگلیسی دارد و ضخامت بال ها در ابتدا و انتهای آن با هم برابر است.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرآهن با استاندارد INP: این محصول طبق استاندارد کشور چین و روسیه تولید می گردد که همانند نوع قبلی شبیه به حرف انگلیسی I می باشد و ضخامت بال های این تیرآهن با دور شدن از جان، کم می شود.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرآهن با استاندارد IPB: تیرآهن بال پهن مقاومت بیشتری نسبت به دو نوع قبلی دارد و با استفاده از آن اتصال تیرها به راحتی روی آن صورت می گیرد.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرآهن لانه زنبوری یا CPE: این مدل تیرآهن به دلیل شبیه بودن به لانه زنبور به این نام معروف است. به این صورت که برای تولید این تیرآهن در طول جان، حفره هایی به شکل لانه زنبور ایجاد می کنند که در عین افزایش مقاومت خمشی، از وزن کمی برخوردار است. در نظر داشته باشید رد کردن اتصالات سازه از این تیرآهن به راحتی انجام می گیرد.</p> <p dir="rtl">برای اطلاعات بیشتر راجب به انواع تیرآهن و سایر مشخصات آن به مقاله "مقایسه تفاوت های تیرآهن IPE، IPB و INP" مراجعه کنید.</p> <h2 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">کاربرد انواع تیرآهن</span></h2> <p dir="rtl">به طور کلی تیرآهن وظیفه تحمل فشاری های تنشی و خمشی ناشی از نیروهای برشی به سازه را دارد ولی برای توضیح بیشتر می توان کاربرد های آن را به صورت زیر دسته بندی کرد:</p> <p dir="rtl">کاربرد تیرآهن در اسکلت سازه: برای مقاوم سازی اسکلت های فولادی با توجه به نظر مهندس سازه، نقشه و طراحی می توان از هر کدام از 4 نوع تیرآهنی که معرفی شد، استفاده نمود.</p> <p dir="rtl">کاربرد تیرآهن در کفی ستون: تیرآهن را می توان برای صفحات کفی ستونی یا صفحات فولادی در ضخامت های مختلف استفاده نمود.</p> <p dir="rtl">کاربرد تیرآهن در ستون سازه: از تیرآهن های هاش یا بال پهن با مقطع مربع می توان به عنوان ستون در سازه استفاده نمود. ستون، انتقال دهنده نیروهای عمودی و افقی به فونداسیون سازه می باشد. برای اطلاعات بیشتر بدانید تیرآهن سایز 14، مناسب ترین سایز تیرآهن برای ساخت ستون می باشد.</p> <p dir="rtl">استفاده از تیرآهن در تیرهای اصلی: اعضای افقی در سازه را تیر می نامند؛ و یکی دیگر از کاربرد های اصلی تیرآهن در سازه استفاده به عنوان تیر می باشد. تیر اصلی یا شاه تیر در سازه با اتصال برشی به ستون ها متصل می گردد.</p> <p dir="rtl">کاربرد تیرآهن در تیرهای فرعی: تیرهای فرعی یا تیرک ها اعضای میانجی یا ستون در ساختمان سازی می باشند که از تیرآهن های کوچک برای ساخت آن ها استفاده می شود. شاید برایتان سؤال پیش آمد که وظیفه تیرک ها در سازه چیست؟ باید گفت تیرک ها در سازه وظیفه اتصال غیر مستقیم ستون به تیر اصلی و انتقال بار به تیر اصلی را دارند.</p> <h2 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">کاربرد تیرآهن در تیرکلاف</span></h2> <p dir="rtl">&nbsp;تیر کلاف هم در سازه یک تیر افقی است که به صورت دو تیر عرضی در سقف به خرپای سقف متصل می گردد و بار تیر اصلی را به ستون سازه منتقل می کند. از تیرآهن به عنوان تیر کلاف در سازه استفاده می گردد.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">استفاده از تیرآهن به عنوان تیرهای باریک کرومیت</span></h3> <p dir="rtl">این نوع تیر از تیرکی که بیشتر به آن اشاره شد، باریک تر است ولی از طول بیشتری برخوردار است به همین دلیل آن را تیرباریک می نامند.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">استفاده از تیرآهن در ساخت خرپا و پل سازی</span></h3> <p dir="rtl">پل، از یک تیرآهن افقی تشکیل می گردد و در دو سر خود توسط پایه هایی پشتیبانی می شود که وزن پل را تحمل می کند. علاوه بر کاربردهای گفته شده از تیرآهن فولادی برای ساخت خرپا استفاده می شود. تیرهای تراس را همانند خرپا در کنار یکدیگر قرار می دهند و برای سقف سوله، انبار و ... از آن استفاده می کنند.</p> <p dir="rtl">به عنوان جمله آخر برای کاربرد تیرآهن می توان گفت این مقطع فولادی در سازه نقش بسیار مهم و حیاتی دارد به گونه ای که بدون وجود این مقطع فولادی هیچ پروژه ای به اتمام نمی رسد. در زیر به صورت تیتر وار و کلی کاربرد های تیرآهن آورده شده است:</p> <p dir="rtl">&middot; افزایش استحکام و مقاومت سازه در برابر نیروهای خمشی و برشی وارده بر سازه</p> <p dir="rtl">&middot; کاهش حجم مورد نیاز فولاد در ساختمان</p> <p dir="rtl">&middot; بالا بردن سرعت ساخت سازه و اجرای راحت تر</p> <p dir="rtl">&middot; سهولت در اجرا برای ارتفاعات زیاد</p> <p dir="rtl">حالا که به طور مفصل به معرفی تیرآهن فولادی پرداختیم نوبت به معرفی و بررسی تیرچه می رسد.</p> <p dir="rtl">تیرچه نوعی تیر فرعی است که برای ساخت سقف در ساختمان های بتنی استفاده می شود. وظیفه اصلی تیرچه انتقال بار به تیرهای اصلی است به این صورت که نیروی وارد شده به تیر اصلی به ستون منتقل و پس از آن به فونداسیون و زمین می رسد. بنابراین تیرچه در انتقال بار به زمین نقش اساسی دارد. تیرچه هم همانند تیرآهن انواع مختلفی دارد که شامل:</p> <p dir="rtl">&middot; تیرچه بتنی: این مدل تیرچه همانطور که از نامش پیداست از میلگرد فولادی، بتن و بلوک هایی از جنس سیمان یا سفال تولید می شود. این نوع تیرچه برای سقف های فلزی، بتن آرمه، اسکلت آجری و موقعیت هایی که بتن دچار کشش شده بسیار کاربردی است. یکی دیگر از پرکاربردترین مصالح در ساختمان سازی، همین تیرچه بتنی است زیرا استحکام و مقاومت بالایی در برابر نیروهای کششی دارد.</p> <p dir="rtl">تیرچه خرپایی: این نوع تیرچه از ترکیب پاشنه بتنی و خرپای فولادی تولید می شود. خرپا تشکیل شده از آرماتورهای کششی، عرضی یا خاموت، تقویتی و میلگرد اتصال بالایی است که ایستایی لازم برای حمل شدن و اجرا در سازه را دارد. فولادی که در ساخت خرپا استفاده می شود علاوه بر مدول ارتجاعی، خاصیت جوش پذیری نیز دارد و ظرفیت تغییر طول نسبی و تحمل تنش مجاز در مرحله گسیختگی را دارد.</p> <p dir="rtl">اتصال المان های خرپا با جوشکاری انجام می شود و برای این هدف از دو روش جوش مقاومتی و جوش با قوس الکتریکی استفاده می شود.</p> <h2 dir="rtl">اعضای تیرچه خرپایی عبارتند از:</h2> <ul> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">میلگرد کششی</p> </li> </ul> <p dir="rtl">میلگردهای کششی درون بتن پاشه دفن می شوند و قابل دیده شدن نیستند. هدف از استفاده از میلگردهای کششی افزایش مقاومت در برابر نیروی کششی ست. سطح مقطع میلگردهای کششی خرپا از طریق محاسبات تعیین می شود.</p> <p dir="rtl">برای حداقل شدن تاثیر عملیات جوشکاری در مقاومت میلگرد کششی، بهتر است از میلگردهایی با سطح مقطع کوچکتر استفاده شود و از میلگردهای تقویتی برای بقیه میلگردها استفاده شود.</p> <ul> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">میلگرد عرضی</p> </li> </ul> <p dir="rtl">به کمک اعضای طولی و بالایی، میلگرد عرضی، ایستایی لازم برای تیرچه را فراهم میکند. تحمل نیروهای برشی سقف نیز به کمک میلگردهای عرضی انجام می شود.</p> <ul> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">عضو بالای تیرچه</p> </li> </ul> <p dir="rtl">عضو بالایی تیرچه در مرحله اول باربری به عنوان عضو فشاری وارد عمل می شود و نیروهای وارد بر تیرچه در مرحله حمل، نصب و اجرا را تحمل میکند.</p> <p dir="rtl">سطح مقطع عضو بالای تیرچه با توجه به نوع میلگرد، طول تیرچه و ارتفاع خرپا می تواند تغییر کند.</p> <ul> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">بتن پاشنه</p> </li> </ul> <p dir="rtl">بتن پاشنه روی میلگردهای کششی را می پوشاند و تکیه گاهی برای بلوک ها تامین می کند. در صورت آتش&zwnj;سوزی بتن پاشنه می تواند تا یک ساعت از میلگردهای کششی محافظت کند.</p> <p dir="rtl">حداقل عرض پاشنه 10 سانتی متر است ولی معمولا عرض آن 12 سانتیمتر در نظر گرفته می شود. ضخامت بتن پاشنه نیز 4 سانتیمتر در نظر گرفته می شود و نباید از قطر بزرگترین میلگرد کششی به علاوه ی 30 میلیمتر کمتر باشد. در عمل ضخامت پاشنه بین 4.5 تا 5.5 در نظر گرفته می شود.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرچه فلزی با جان باز: نوع دیگری از تیرچه می باشد که برای تولید آن به میلگرد فولادی یا یک تسمه برای بال فوقانی و یک تسمه برای بال تحتانی استفاده می شود. یعنی اینکه برای پاشنه به جای بتن از فلز استفاده می شود. به علاوه میلگرد زیگزاگ در تیرچه فلزی با جان باز کاربرد دارد.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرچه پیش تنیده: تیرچه پیش تنیده قسمتی از سقف است که تحت تنش کششی قرار می گیرد. مقدار پیش تنیدگی تیرچه کششی باید به اندازه ای باشد که در هنگام حمل، نصب، بتن ریزی و بهره&zwnj;برداری دچار ترک خوردگی نشود. عرض قسمت تحتانی تیرچه پیش تنیده حداقل 10 سانتیمتر، ارتفاع پاشنه حداقل 4 سانتیمتر و عرض محل نصب بلوک ها حداقل 2 سانتیمتر در نظر گرفته می شود.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرچه فندوله دار یا قالب سفالی: در نگاه اول ممکن است تیرچه فندوله دار با خرپایی یکسان به نظر برسد ولی باید گفت تفاوت هایی باهم دارند. تیرچه های سفالی در قالب های سفالی قرار گرفته و بتن ریزی انجام می گیرد. از نظر ساختار تیرچه سفالی از آرماتور فوقانی و تحتانی تشکیل شده که به کمک میلگرد به صورت زیگزاگی بهم متصل شده اند. کاربرد تیرچه سفالی بیشتر در سقف تیرچه بلوک است اما نقش فرعی را ایفا می کند.</p> <p dir="rtl">&middot; تیرچه نیازیت: این محصول همانند تیرچه فلزی در سازه استفاده می شود. تیرچه نیازیت قابلیت جالبی دارد به این صورت که می تواند وزن سقف را تا قبل از محکم شدن بتن تحمل کند. این تنها قابلیت این محصول نبود، تیرچه نیازیت بدون شمع بندی و بتن ریزی قابل استفاده است و می تواند مصرف بتن را تا 40 درصد کاهش دهد. این تیرچه در موقعیت هایی که دهانه های بلند و نامنظم وجود دارد خیلی کاربردی است.</p> <p dir="rtl">به طور کلی تیرچه یک المان پیش ساخته ای است که در صنعت ساخت و ساز به صورت افقی بین ستون، تیر و دیوارهای سازه قرار می گیرد. وظیفه اصلی تیرچه این است که به کمک سایر تیرچه های موجود در سقف یا کف، سازه را در برابر نیروهای مختلف پشتیبانی می کند. با استفاده از تیرچه نه تنها می توان استحکام سازه را افزایش داد بلکه می توان به سرعت ساخت و ساز افزود.</p> <h2 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">بررسی شباهت های بین تیرآهن و تیرچه</span></h2> <p dir="rtl">تیرچه و تیرآهن هردو تحت بارهای خمشی در سازه قرار گرفته و نهایتاً فشار وارده را به فونداسیون و زمین منتقل می کنند؛ هر دو از رایج ترین عناصر ساخت و ساز می باشند؛ هر دو جزئی از سیستم قاب بندی سازه ای هستند ولی عوامل خاصی سبب تفاوت و تمایز بین این دو محصول پرکاربرد شده است. پس حالا که متوجه شدیم بین تیرآهن و تیرچه تفاوت هایی وجود دارد لازم است که با آن ها آشنا شویم تا بهترین محصول را برای سازه خود انتخاب و خریداری کنیم. در زیر به برخی از تفاوت های بین آن ها اشاره شده است:</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مقاومت در برابر بارهای وارده</span></h3> <p dir="rtl">سازه هایی که در آن ها تیرچه استفاده شده معمولاً سنگین تر از سازه های تیرآهن می باشند بنابراین خیلی از افراد فکر می کنند که سازه تیرچه مقاومت بیشتری در برابر نیروهای وارده همانند زلزله دارد. ولی باید گفت هر کدام از این مصالح اگر به خوبی استفاده نشوند و طراحی سازه مناسب نباشد ممکن است در برابر زلزله به خوبی عمل نکنند.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مقاومت در برابر حرارت تیرچه و تیرآهن</span></h3> <p dir="rtl">تیرآهن اگر در برابر حرارت یا آتش سوزی قرار گیرد، بخشی از مقاومت مکانیکی خود را از دست می دهد بنابراین تیرچه یا سازه های بتنی در برابر مقاومت بهتر عمل می کنند.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">طول عمر تیرچه و تیرآهن</span></h3> <p dir="rtl">همانطور که می دانید تمامی سازه های مهندسی بعد از گذشت زمانی به دلیل قرار گیری در عوامل جوی و محیطی دچار تغییر شده و کیفیت خود را از دست می دهند و از مقاومت آن ها کاسته می شود. برای مثال سازه های بتنی بعد از گذشت 50 الی 60 سال به دلیل وقوع خزش در بتن، مقاومت و&nbsp; استحکام سازه خود به خود کم می شود که این مورد برای سازه های فولادی کمتر اتفاق می افتد. بنابراین می توان گفت در صورت نگه داری و اجرای درست تیرآهن، طراحی مناسب سازه و ... تیرآهن نسبت به بتن و سازه های تیرچه بلوک مقاومت و دوام بیشتری دارد؛ به این صورت که دیگر خزش، ترک خوردگی و ... برای تیرآهن اتفاق نمی افتد.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">مدت زمان اجرای پروژه</span></h3> <p dir="rtl">با توجه به سهولت در اجرای تیرآهن، سازه های فولادی با سرعت بیشتری اجرا می گردند. زیرا در سازه های فولادی پس از اجرای دیوارها، سازه تکمیل می گردد و جوشکاری در فضای خارج از پروژه انجام می گرفته و امکان انجام جوشکاری و پی ریزی به صورت همزمان وجود دارد. ولی در مورد سازه های تیرچه بلوک اینطور نیست و باید پس از ساخت ستون های هر طبقه صفحات ساخته می شوند و سرعت ساخت سازه کمتر است.</p> <h3 dir="rtl"><span style="font-size: 14pt;">هزینه اجرای پروژه</span></h3> <p dir="rtl">هزینه و زمان ساخت پروژه دو فاکتور مهم برای مجریان پروژه به حساب می آید بنابراین باید قبل از انتخاب تیرآهن یا تیرچه باید این دو مورد بررسی شوند. با توجه به برآورده های انجام شده و تجربه اجرا کنندگان، قیمت سازه های فولادی یا همان تیرآهنی بیشتر از سازه های بتنی یا تیرچه بلوک است. اگر اطلاع از میزان تیرآهن مورد نیاز سازه خود دارید می توانید قیمت امروز تیرآهن را از سایت مدیران آهن مشاهده و محاسبه سرانگشتی برای هزینه های خود انجام دهید. شرکت مدیران آهن ارائه کننده انواع مقاطع فولادی، آلیاژی و استیل است بنابراین شما می توانید ضمن دریافت مشاوره های رایگان، تامین محصولات مورد نیاز سازه خود را به این شرکت بسپارید. برای ارتباط با این شرکت بازرگانی شماره 03134155 را شماره گیری نمایید.</p> <h2>&nbsp;</h2>
اشتراک در:
میلگرد-بستر-چیست
میلگرد بستر چیست | کاربرد و ویژگی ها
۵ دقیقه مطالعه۱۶ اسفند ۱۴۰۱
میلگرد چیست ؟ انواع و گریدهای آرماتور فولادی
انواع میلگرد و گریدهای مختلف آرماتور فولادی
۱۴ دقیقه مطالعه۷ فروردین ۱۴۰۲
تنش سیلان
تنش سیلان یا Definition of Flow Stress چیست؟
۶ دقیقه مطالعه۷ فروردین ۱۴۰۲
پروفیل-درب-و-پنجره-چیست
آشنایی با انواع پروفیل درب و پنجره
۱۰ دقیقه مطالعه۱۴ فروردین ۱۴۰۲