۴۰۰ 
تصویر شماره 1 - وال پست
تعریف جامع وال پست
وال پست که معمولا از نبشی ساخته می شود همانند یک ساپورت عمودی یا افقی در دیوار عمل می نماید. وظیفه اصلی وال پست توزیع صحیح نیروهای وارد بر دیوار می باشد. نیروهایی از قبیل نیروهای ناشی از وزش باد و همچنین نیروی وارده بر دیوار بر اثر زلزله و ... . وال پست توزیع نیروها را به نحوی انجام می دهد که نیروها مستقیم بر ستون های اصلی ساختمان وارد شوند و دیوار در امان بماند. در واقع با اجرای وال پست، دیوار ساختمان در مقابل نیروهای وارده به صورت یکپارچه عمل می کند. برای ساخت وال پست از نبشی آهنی استفاده می نمایند. نبشی آهنی یکی از متریالی است که برای ساخت فریم ها قابلیت مناسبی دارد. لازم است بدانید برای ساخت وال پست از قوطی پروفیل ساختمانی نیز بهره می گیرند ولی به دلیل اینکه وال پست ها به شکل قاب ساخته می شوند کاربرد نبشی در وال پست بیشتر و معروف تر می باشد.
مهم ترین ویژگی های وال پست
- برای ساخت قاب های سازه و غیر سازه ای می توان از وال پست استفاده نمود.
- در دیوارهایی که ارتفاعشان 30 برابر ضخامت دیوار می باشد حتما باید از وال پست استفاده کرد.
- فرآیند اجرا و نصب وال پست عمودی برای دهانه های بزرگ، توسط جوشکاری از روی طبقه پایین تا زیر طبقه بالا انجام می شود.
دلایل ساخت وال پست
اگر در هنگام ساخت دیوار های ساختمان، اتصال مناسبی بین دیوار با اعضای اصلی سازه نظیر ستون ها نباشد، در هنگامی که دیورا در معرض نیرویی مازاد بر بارهای وارده بر آن قرار گیرد، توزیع نیرو باعث تخریب دیوار می گردد. گاهی میزان این تخریب می تواند علاوه بر ضرر مالی به آسیب های جانی هم نیز ختم شود. از این رو مهندسین طراح ساختمان راه هایی را برای جلوگیری از چنین آسیبی به ساختمان بررسی نموده اند. یکی از این راهها ساخت وال پست می باشد. بنابراین مهم ترین دلیل ساخت وال پست را می توان مقاوم سازی ساختمان در نظر گرفت.
اجزاء تشکیل دهنده وال پست
وال پست می تواند از جنس های متفاوتی ساخته شود. استفاده از چوب در جهت مقاوم سازی ساختمان به نوعی منسوخ شده است اما باید توجه داشت وال پست های ابتدایی به صورت چوبی ساخته می شدند. همچنین وال پست ها را می توان به صورت بتنی طراحی نمود. البته منظور بتن مسلح می باشد. برای ساخت وال پست از جنس بتن مسلح نیز ابتدا قابهایی را به وسیله نبشی می سازند و سپس اقدام به ساخت وال پست جهت نصب در دیوار ساختمان می کنند. اما وال پست فلزی بیشترین کاربرد در طراحی و مهندسی را دارد. وال پست فلزی می بایست قابلیت اتصال از دو سمت را در دیوار داشته باشد. بهترین گزینه برای تولید وال پست، نبشی آهنی می باشد. وال پست علاوه بر نبشی می تواند از قوطی فلزی نیز ساخته شود. پروفیل های ساختمانی، قوطی 40x40 و یا قوطی 60x60 با ضخامت های 2.5 یا 3 میلی متر بهترین گزینه ها برای این کار می باشند. گاهی امکان اتصال وال پست به طور مستقیم در ستون های اصلی ساختمان وجود ندارد که در این صورت از تسمه آهنی برای محکم نمودن وال پست بهره میگیرند.
تصویر شماره 3 - اجرای متعدد وال پست در یک ساختمان
کاربردهای مختلف وال پست
وال پست در سازه فلزی
در ساختمان های فلزی، به دلیل تغییر مکان جانبی نسبتاً زیاد سازه مخصوصاً در طبقات بالا، استفاده از وال پست برای عملکرد صحیح سازه لازم و ضروری است.
وال پست درسازه بتنی
خاصیت شکل پذیری، یکی از ویژگی های حساس در سازه های بتنی است بنابراین اجرای وال پست در اسکلت بتنی هم حساس می باشد و در صورت عدم استفاده وال پست در این سازه ها خصوصاً زمانی که از آجر فشاری به عنوان مصالح دیواراستفاده شده است، ضروری می باشد.
اهمیت وال پست در صنعت سوله سازی
در سوله هم وال پست اهمیت بالایی دارد از این جهت که در سوله ها با توجه به بزرگ بودن دهانه ها مقاومت سازه در برابر بارهای جانبی از جمله زلزله و باد اهمیت بالایی دارد. وال پست در سوله علاوه بر کمک به عملکرد یکپارچه بین سازه و دیوارها، با کوچک کردن دهانه ها به تحمل آسان تر بار های جانبی هم کمک می کند. در برخی از سوله ها به علت پایین بودن وزن اندک سقف و کم بودن بارهای ثقلی، دیده می شود که وال پست علاوه بر وظیفه اصلی خود، در نقش ستونک های سازه هم عمل می کند. در این صورت معمولاً از مقاطع فولادی سنگین تری جهت اجرای وال پست استفاده می کنند. در هر صورت به این توجه داشته باشید، عدم اجرای وال پست بسیار خطرناک بوده و ممکن است منجر به تخریب سازه تحت اثر نیروهای جانبی شود.
وال پست جان پناه
با توجه به یکپارچه سازی عملکرد دیوار کوتاه، وال پست جان پناه اهمیت زیادی دارد که برای دستیابی به این عملکرد باید انتهای آزاد وال پست ها را بهم متصل نمود. باتوجه به اهمیت جان پناه، حفط ایمنی افراد در ساختمان و جلوگیری از سقوط احتمالی آن ها در هنگام حادثه، حتما وال پست جان پناه توصیه می شود.
اجرای وال پست دیوار هبلکس
وال پست دیوار هبلکس را باتوجه به ساختار دیوار ها و اجرای سریع آن می توان به راحتی ایجاد نمود و با توجه به اینکه دیوار های هبلکس معمولاً برای ساخت دیوار های داخلی سازه یا پارتیشن ها استفاده می شود، استفاده از وال پست برای جلوگیری از خرابی دیوار در هنگام زلزله می تواند به پیشگیری از خطرات جانبی و مالی کمک زیادی نماید. دیوار هبلکس روش نوینی برای اجرای دیوار هاست که مزیت های این روش باعث استفاده پیش از پیش این مصالح برای اجرای دیوار ها شده است از جمله مزیت های این بلوک ساختمانی، می توان به سبک بودن وزن، اجرای راحت و سریع تر کار، عایق بندی صوتی و حرارتی آن اشاره کرد.
انواع مختلف وال پست از نظر اجرا
وال پست افقی
باید این نکته را در نظر گرفت که وال پست عموما برای عضوهایی از ساختمان به کار می رود که عمودی هستند، اما خود وال پست می تواند به صورتی تعبیه گردد که حالت افقی داشته باشد. گاهی برای نصب وال پست افقی از تسمه به عنوان محکم تر نمودن وال پست استفاده می کنند. در این موارد نبشی وال پست که به صورت قاب ساخته شده است را به تسمه جوشکاری نموده و تسمه را دور ستون اصلی مورد استفاده در وال پست می چرخانند. با اینکار در ستون، تخریب کمتری صورت می گیرد و وال پست نیز با استحکام بیشتری نصب می گردد.
وال پست عمودی
گاهی مهندس طراح در تحلیل بارهای وارده بر دیوار ساختمان به این نتیجه می رسد که بارهای خمشی در دیوار بر دیگر انواع بارهای وارده غلبه دارند. در این حالت توصیه اکید می گردد که وال پست به صورت عمودی نسب گردد. وال پست در این موقعیت طوری قرار می گیرد که نقاطی که می بایست در سازه اصلی نصب گردد، در بالا و پایین وال پست واقع شوند. شکل ظاهری وال پست افقی و عمودی می تواند مشابه یکدیگر باشد اما باید توجه داشت در وال پست عمودی یا قائم معمولا ضخامت کل دیوار پوشش داده می شود.
انواع وال پست بر اساس متریال اجرای آن
به طور کلی، وال پست ها بر اساس قطعات مورد استفاده و نوع اتصالات به چند دسته تقسیم می شود که شامل موارد زیر می باشد:
- اجرای وال پست با نبشی
- اجرای وال پست با IPE
- اجرای وال پست با قوطی پروفیل
- اجرای وال پست با میلگرد FRP
- اجرای وال پست با مش الیاف کربن
- اجرای وال پست با مش فایبر گلاس
- اجرای وال پست با اتصالات کشویی و ارتجاعی
نکات مهم در اجرای وال پست
-
نبشی وال پست
در صورتیکه پروفیل در نظر گرفته شده برای ساخت وال پست نبشی باشد، بهتر است در هنگام ساخت وال پست، دهانه ی آن یک سانتیمتر بیش تر ضخامت دیوار مربوطه در نظر گرفته شود. خصوصا در حالتی که استفاده از دو نبشی تاکید شده باشد. دلیل این کار قرار گرفتن تیغه کامل داخل قاب وال پست می باشد. همچنین در وال پست عمودی، می بایست یک متر به یک متر میلگرد 10 کاشته شود تا این میلگردهای آجدار همچون شاخک هایی قوطی و نبشی را به وال پست جوش دهند. این کار باعث افزایش استحکام اتصال بین تیغه و وال پست خواهد گردید. در صورت کار کردن میلگردها به صورتیکه گفته شد، در هنگام وارد شدن بارهای اضافی به دیوار، توزیع این نیروها به صورت یکپارچه‌تر انجام خواهد گرفت.
-
استفاده از یونولیت و پلاستوفوم در وال پست
در جاهایی که وال پست در مجاورت ستون قرار می گیرد، باید فاصله ای به اندازه حدود چهار الی پنج سانتیمتر را در نظر گرفت. این فاصله بین وال پست و ستون را می بایست از مصالح نرم مانند یونولیت یا پلاستوفوم پر کرد. این کار نیز باعث می گردد در صورت ورود نیروهایی مثل نیروی حاصل از زلزله یا وزش باد، نیرو به صورت معکوس از ستون به دیوار وارد نگردد.
-
اعمال رنگ بر نبشی وال پست
علاوه بر نبشی وال پست کلیه پروفیل ها و یا میلگرد مورد استفاده در ساخت و تکمیل وال پست می بایست با ضد زنگ و یا پرایمر کاملا پوشیده شود. در صورتیکه که این کار انجام نگردد نبشی به کار رفته در وال پست به راحتی در معرض زنگ زدگی قرار می گیرد و این موضوع با گذشت زمان باعث تضعیف بخش های از نبشی می گردد ،همچنین اکسید شدن آن می تواند تاثیرات مخربی در ظاهر دیوار پس از انجام نازک کاری بر جای گذارد.
قیمت اجرای وال پست
از عوامل مؤثر بر قیمت اجرای وال پست، قیمت قطعات مورد استفاده و نوع اتصالات برای اجرای وال پست می باشد. همچنین با توجه به نوسانات بازار و تغییر قیمت آهن آلات، قیمت اجرای وال پست تغییردائماً در حال تغییر است. ازدیگر عواملی که مستقیماً بر روی هزینه اجرای وال پست تأثیر می گذارد، دستمزد پیمانکاران برای اجرای وال پست می باشد. اما به طور کلی هزینه اجرای وال پست، صرفه اقتصادی دارد.
کلام پایانی
امروزه شاهد بیشتر شدن بلایای طبیعی، مثل زلزله و تحمیل خسارات جانی و مالی فراوانی هستیم بنابراین هرگونه راهکاری که به استحکام هرچه بیشتر سازه ها در برابر حوادث کمک کند، با استقبال عمومی همراه خواهد شد. یکی از راهکارهایی که تا کنون ارائه شده وال پست می باشد که علاوه بر بالابردن استحکام سازه، صرفه اقتصادی هم دارد. شما می توانید برای اطلاع از وال پست، نحوه اجرای وال پست، انواع وال پست و قیمت وال پست این نوشته را مطالعه کنید یا برای اطلاعات بیشتر با شماره 03134155 تماس بگیرید.