گرفتگی لوله
انسداد یا گرفتگی لوله ها و به ویژه لوله های آب از جمله مواردی ست که تاسیسات خانگی و صنعتی با آن روبرو هستند. لوله های آب گرم و همچنین لوله های سرد به دلایل مختلف می توانند دچار گرفتگی شوند. لوله های آب گرم عموما بیشتر از لوله های آب سرد دچار گرفتگی می شوند. لوله های آب سرد معمولا به دلایلی مانند ورود سنگ و مواد زاد به داخل لوله دچار گرفتگی می شوند. اما در خصوص لوله ای آب گرم مساله ی گرفتگی اندکی متفاوت است.
تصویر شماره ۱ - گرفتگی لوله های آب گرم
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
علت اصلی گرفتگی لوله های آب
آنچه باعث گرفتگی لوله های آب گرم می شود در بیشتر موارد رسوباتی ست که به جداره ی داخلی لوله می چسبد و با انباشته شدن این رسوبات روی هم مسیر حرکت آب یا مایع به مرور مسدود می شود. هرچه گرفتگی بیشتر شود قطر داخلی لوله کاهش می یابد و در نهایت می تواند منجر به بسته شدن کامل لوله شود در این زمان است که می بایست نسبت به رفع گرفتگی لوله اقدام کرد.
آب و حتی آب شرب املاحی درون خود دارد. اگر یک لیوان آب را هوای آزاد قرار دهیم تا آب آن به طور کامل تبخیر شود در جداره ی داخلی لیوان حتما آثار رسوب را خواهیم دید. همچنین ممکن است رسوبات جمع شده در دهانه ی شیرآب یا جداره ی کتری را دیده باشید. همین رسوبات می توانند داخل لوله نیز روی هم انباشته شوند و مسیر لوله را به مرور مسدود کنند. عمده ی این املاح و مواد معدنی از جنس سولفات کلسیم، سولفات منیزیم و کربنات کلسیم هستند که لایه ی را درون لوله ایجاد می کنند.
بیشتر مطالعه کنید: لوله چیست؟ انواع آن کدام است؟
خوردگی عامل گرفتگی لوله ی آب
اما در کنار رسوبات معدنی یکی دیگر از عوامل گرفتگی لوله زنگ زدگی و خوردگی لوله هاست.
لوله هایی که برای انتقال آب استفاده می شوند عموما از جنس پلاستیک، بتن یا فلز (برای مثال گالوانیزه، فولاد، چدن، مس یا آلومینیوم) هستند. لوله های پلاستیکی و بتنی در معرض خطر خوردگی قرار ندارند. اما خوردگی لوله های فلزی یک فرایند پیوسته، ناشی از جدا شدن یون های آهن و وارد شدن به آب است. در شرایط خاص محیطی، خوردگی لوله های فلزی می تواند تحت تاثیر عواملی مانند ویژگی های لوله، جنس خاک اطراف لوله، ویژگی های آب و شار الکتریکی باشد.
زنگ آهن نیز می تواند باعث مسدود شدن لوله های آب شود. زنگ آهن نیز مانند رسوب عمل می کند و با انباشته شدن آن روی هم می تواند به گرفتگی لوله منجر شود.
از طرفی خوردگی جدار داخلی لوله ها باعث می شود تا سطحی ناصاف درون لوله ایجاد شود که محل مناسبی برای چسبیدن و تجمع رسوبات ایجاد می کند.
بیشتر مطالعه کنید: فرایند خوردگی فولاد
روش های رفع گرفتگی لوله
لوله های آب گرم فلزی به ویژه آن دسته از لوله هایی که در مدت زمانی طولانی و بیشتر از 10 سال مورد استفاده قرار گرفته اند ممکن است به راحتی دچار گرفتگی شوند. در صورتی که لوله های آب گرم دچار گرفتگی شده باشد از روش های مختلفی می شود برای رفع گرفتگی اقدام کرد. برخی از این روش ها عبارتند از:
- رسوب زدایی به کمک محلول های شیمیایی
- رفع رسوب لوله به کمک پالس های الکتریکی
- استفاده از روش تصفیه الکتریکی
هر چند هر سه روش فوق کاربردی هستند اما روش اول ساده تر است و نیاز به تجهیزات خاصی ندارد. در این روش از محول های مخصوصی که خاصیت اسیدی دارند استفاده می شود. محلول رسوب زدا به میزانی که توسط سازنده توصیه شده است به داخل سیستم لوله کشی اضافه می شود و به راحتی باعث از بین بردن رسوب های داخلی لوله می شود.
تصویر شماره ۲ - برطرف کردن گرفتگی لوله با محلول