تاریخچه روشنایی شهری
روشنایی شهرها و معابر خیابانی بی شک نقش بسیار مهمی در گسترش شهرنشینی، افزایش امنیت و سایر جنبه های زندگی شهری داشته است. نخستین لامپ ها در تمدن یونان و رم باستان مورد استفاده قرار گرفتند. در آن زمان لامپ های روغنی استفاده می شدند که طول عمر نسبتا زیادی داشتند و شعله ی آنها نیز ملایم بود. در روم باستان برده ها مسئول روشن کردن لامپ ها در مقابل منزل رومی ها بودند.
پس از آن در شهرها از شمع استفاده شد. بر اساس برخی اسناد نخستین بار در سال 1417 شهردار لندن هنری بارتون دستور ایجاد روشنایی در این شهر را صادر کرد. هر چند شواهدی محکمی برای این ادعا وجود ندارد.
تصویر شماره ۱ - نمونه روشنایی شهری مدرن
روشنایی عمومی خیابان نخستین بار در قرن 16هم با اختراع فانوس به همراه پنجره شیشه ای شدت گرفت. در سال 1588 در پارلمان پاریس تصویب شد که در هر تقاطع یک مشعل قرار داده شود. در سال 1594 مشعل به فانوس تغییر داده شد. تا اواسط قرن 17هم نیز مرسوم بود که مردم یک فانوس نگهدار استخدام کنند تا برای حرکت در تاریکی شب به آن ها کمک کند.
تا پایان قرن 17 تنها در پاریس 2700 چراغ خیابانی نصب شده بود. در آن زمان از فانوس هایی استفاده می شد که در ارتفاع 20 فوتی (6.1 متر) نصب می شدند و تا 18 متر را روشن می کردند.
گام بعدی که در روشنایی خیابانی برداشته شد استفاده از گاز زغال سنگ بود. در 28 ژانویه 1807 نخستین روشنایی عمومی خیابانی به وسیله گاز در لندن راه اندازی شد. به دنبال این موفقیت چراغ های گازی در خارج از لندن نیز مورد استفاده قرار گرفتند.
اما نخستین لامپ های الکتریکی روشنایی خیابانی در روسیه و در سال 1875 مورد استفاده قرار گرفتند. این نوع لامپ ها از جریان متناوب استفاده می گردند و لامپ های قوس کربن بودند.
در بررسی تاریخچه روشنایی خیابانی به سال 1879 می رسیم زمانی که در چسترفیلد اولین لامپ رشته ای برای یک شب مورد تست قرار گرفت. اما شهر نیوکاسل را باید اولی شهری درجهان دانست که به وسیله ی لامپ های الکتریکی روشن شد.
امروزه با گذشت بیش از صدها سال از توسعه روشنایی خیابانی، بهبود و افزایش بهره وری در این صنعت همچنان ادامه دارد. آخرین نسل از چراغ های روشنایی خیابانی چراغ های LED هستند که نخستین بار در میلان ایتالیا به طور وسیع برای روشنایی خیابانی استفاده شد.
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
پایه های روشنایی
اما در کنار روشنایی مساله ی دیگری نیز که باید به آن توجه داشت و عمر آن به اندازه ی عمر چراغ های خیابانی ست، پایه ای ست که چراغ بر روی آن نصب می شود. قطعا چراغ های روشنایی خیابانی را روی زمین نمی توان قرار داد و لازم است تا در ارتفاع مناسب نصب شوند تا بتوند محدوده ی وسیع تری را روشن کنند.
در گذشته عمدتا از چوب برای ساخت تیرهای روشنایی (Light Pole) استفاده می شد اما امروزه از فلز، بتن و در مواردی از مواد کامپوزیت برای ساخت انواع تیر استفاده می شود.
پایه های روشنایی فلزی
فلز و به ویژه فولاد به دلیل قیمت نسبتا کم و همچنین تولید انبود می تواند گزینه ی بسیار مناسبی برای ساخت انواع تیر روشنایی باشد. جوش پذیری، انعطاف، در دسترس بودن و مقاوم و استحاکم از جمله دلایلی ست که باعث شده است امروز از تیرهای فلزی به طور گسترده برای نصب روشنایی در معابر، خیابان ها و بزرگراه ها استفاده می شود. تیربرق های فلزی انواع مختلفی دارند.
انواع پایه های فلزی روشنایی
عوامل زیادی هستند که باعث می شوند پایه های روشنایی فلزی از یکدیگر متفاوت باشند. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نوع سطح مقطع
مقطع چراغ های روشنایی فلزی می تواند شکل های مختلفی داشته باشد که مرسوم ترین آن ها دایره است. تولید چراغ به شکل لوله باعث می شود تا هزینه ی خمکاری کم شده و همچنین مقدار اورلپ ها کاهش می یابد.
نوع پوشش فلز
چراغ های روشنایی از آنجا که در محیط باز مورد استفاده قرار می گیرند و در معرض عوامل جوی قرار دارند می بایست در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم باشند. استفاده از ورق گالوانیزه گرم برای ساخت پایه بسیار متداول است. گالوانیزه نوعی فولاد است که یک پوشش از فلز روی (زینک) بر روی سطح آن قرار داده است. وجود فلز روی باعث می شود گالوانیزه در برابر زنگ زدگی مقاوم باشد. البته علاوه بر ورق گالوانیزه از ورق سیاه نیز برای ساخت چراغ استفاده می شود و از رنگ های کوره ای یا اپوکسی برای جلوگیری از پوسیدگی آن کمک گرفته می شود.
بیشتر مطالعه کنید: قیمت ورق گالوانیزه
نوع اتصالات
برای اتصال قطعات سازه های روشنایی می توان از جوشکاری، فنلج یا اورلپ استفاده شود.
ضخامت ورق استفاده شده
از آنجا که برای ساخت تیرهای فلزی از ورق استفاده می شود می توان از ورق با ضخامت های مختلفی برای ساخت تیر استفاده کرد. انتخاب ضخامت ورق بستگی به عوامل مختلفی مانند ارتفاع پایه، وزن چراغ روشنایی، محل نصب و ... دارد. ضخامت ورق تاثیر زیادی در قیمت و همچنین استحکام آن دارد.
بیشتر مطالعه کنید: انواع ورق آهنی
فرایند ساخت پایه روشنایی فلزی
در ویدئوی زیر می توانید نحوه ساخت پایه چراغ روشنایی از ورق سیاه به صورت کارگاهی را مشاهده کنید.
همانطور که مشاهده می کنید ابتدا رول ورق سیاه باز شده و توسط دستگاه برش داده می شود. ورق های برش داده شده با عملیات پرسکاری به فرم لوله در می آید. درز لوله در مرحله بعد جوش داده شده و پایه نیز به آن متصل می گردد.
ویدئوی شماره 1 – فرایند ساخت تیر روشنایی فلزی