ضوابط مهم آرماتور حرارتی

<h2 dir="rtl">آرماتور حرارتی و نقش آن در بتن</h2> <p dir="rtl">میلگرد یا آرماتور حرارتی از جمله المان های سقف های تیرچه بلوک است که سبب کاهش تنش های حرارتی وارد شده به بتن می شود. اما منظور از تنش حرارتی چیست؟</p> <p dir="rtl">در فصل های مختلف سال و در اثر گرم و سرد شدن هوا، بتن دچار انقباض و انبساط می شود. این تغییر حجم اگرچه زیاد نیست اما می تواند سبب ایجاد ترک هایی در بتن شود. ترک ها محلی هستند که از طریق آن آب و یون های کلردار می توانند درون بتن نفوذ کنند و باعث زنگ زدگی و خوردگی میلگردها شوند. به همین دلیل باید تا حد امکان از ایجاد ترک در بتن در اثر تنش های حرارتی جلوگیری به عمل آورد. باید گفت ترک های ریز مشکل بزرگی برای سازه ایجاد نمی کنند ولی در عوض ترک های بزرگ در بتن سبب بروز مشکلاتی حین زلزله و بلایای طبیعی می شود بنابراین توجه به این موضوع مهم، یکی از اولویت های ساخت و ساز می باشد. از جمله راه حل هایی که برای حل این مشکل استفاده می شود، میلگرد حرارتی ست. میلگرد حرارتی از شدت تنش های ایجاد شده درون بتن در اثر تغییر دما می کاهد و نهایتاً مانع از ترک خوردن بتن می شود.</p> <h2 dir="rtl">نحوه عملکرد و ویژگی های میلگرد حرارتی</h2> <p dir="rtl">به طور کلی قطر میلگرد حرارتی 6 میلی متر است ولی طبق توصیه برخی مهندسین،&nbsp; میلگرد با قطر 8 میلی متر باید جایگزین آن شود دلیل آن هم این است که در اثر رفت و آمد عوامل اجرایی سازه، میلگرد ها خم شده و تغییر شکل پیدا می کنند و دیگر عملکرد خوبی ندارند.</p> <p dir="rtl">آرماتور افت حرارت در ناحیه یک سوم بالاتر از سقف دال بتنی به صورت عمود بر تیرچه قرار می گیرد. در سقف های تیرچه بلوک هم، میلگرد حرارتی به عنوان آرماتور حرارتی به صورت عمود بر تیرچه ها یعنی T شکل قرار داده می شود. این آرماتور به صورت یک شبکه مسی، به صورت چپ و راست بر روی سقف قرار گرفته و زمان افت حرارت بتن، از ترک خوردن آن جلوگیری می کند. میلگرد حرارتی فقط برای کاهش تنش های ایجاد شده در بتن استفاده نمی شود و نقش باربری و سازه ای هم دارد؛ همچنین حین آتش سوزی از آسیب رسیدن به بتن جلوگیری می کند. به طور کلی استفاده از میلگرد حرارتی در سقف سبب می شود ترک های عرضی در سقف ایجاد نشود و آب و سولفات به بتن و میلگرد ها نرسد، در غیر اینصورت میلگرد های فولادی در اثر مجاورت با آب و اکسیژن دچار خوردگی می شوند.</p> <h2 dir="rtl">دلایل ضرورت استفاده از آرماتور حرارتی در سازه</h2> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; بتن در ساعات اولیه که بتن ریزی انجام می شود انبساط و انقباض زیادی دارد به همین دلیل استفاده از میلگرد های حرارتی ضروری است.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; همانطور که گفته شد آرماتور حرارتی نقش باربری و سازه ای دارد پس حضور این میلگرد در آرماتور ضروری است؛ بدون وجود این محصول فاصله 70 سانتی متری روی یونولیت ها، یک لایه 5 سانتی از بتن وجود دارد.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; استفاده نکردن از میلگرد های حرارتی در سقف سبب ایجاد ترک های عرضی در بتن شده و راه را برای نفوذ آب و سولفات ها باز می کند که نهایتاً دچار خوردگی میلگرد ها می شود.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; عدم به کار گیری آرماتورهای حرارتی در سقف نهایتاً سبب ایجاد ترک های عرضی و از بین رفتن عملکرد یکپارچه سقف می گردد.</p> <h2 dir="rtl">اجرای آرماتور حرارتی در سقف</h2> <p dir="rtl">میلگرد حرارتی بسته به نوع سقف، روش اجرای متفاوتی دارد به طور کلی آرماتور افت حرارت در سقف های یونولیت، تیرچه بلوک، عرشه فولادی و کرومیت قابل اجراست. در سقف تیرچه بلوک پس از اجرای تیرچه ها در سقف، بلوک ها کار گذاشته می شوند و سپس میلگرد های حرارتی به صورت یک شبکه روی آن اجرا می گردند و در آخر بتن ریزی سقف انجام می گیرد. در سقف های عرشه فولادی هم میلگرد حرارتی به صورت یک شبکه آرماتور بندی شده مش اجرا می گردد و روی آن بتن ریخته می شود.اجرای میلگرد حرارتی در سقف کرومیت هم همانند سقف تیرچه بلوک است به این صورت که آرماتور قبل از بتن ریزی روی تیرچه و یونولیت اجرا می شود.</p> <h2 dir="rtl">آیا سقفی که میلگرد حرارتی دارد ترک نمی خورد؟</h2> <p dir="rtl">دیده شده که در سقف هایی که از آرماتور حرارتی استفاده شده، ترک هایی به وجود آمده که این اتفاق را می توان ناشی از عدم اجرای صحیح و اصولی عملیات اجرایی سازه دانست. البته برای میلگرد های حرارتی جایگزین هم وجود دارد همانند: کم کردن نسبت آب به سیمان در بتن، استفاده از روان کننده ها ، استفاده از بتن الیافی و ... .</p> <p dir="rtl">برخی از مهندسین استفاده از آرماتور حرارتی را بی دلیل و بیهوده می دانند از این جهت که می گویند این میلگرد هیچ تأثیری در افزایش مقاومت ساختمان ایجاد نمی کند و&nbsp; فقط سبب ایجاد هزینه های اضافی در سازه می شود. ولی نادیده گرفتن استفاده از آرماتور حرارتی درست نیست و در آیین نامه های اجرایی استفاده از این محصول وجود دارد.</p> <h2 dir="rtl">ضوابط اجرایی میلگرد های حرارتی</h2> <p dir="rtl">&nbsp;طبق آیین نامه بتن ایران استفاده از میلگرد های حرارتی منوط به رعایت موارد زیر می باشد:</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; فاصله میلگرد های حرارتی باید کمتر از 5 برابر ضخامت دال و از 500 میل بیشتر باشد.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; با فرض رسیدن تنش میلگرد به کشش، طول مهاری میلگرد های حرارتی در مقاطع لازم باید حساب شود.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; استفاده از میلگرد های حرارتی، زمانی رضایت بخش است که جابه جایی های ناشی از افت بتن یا تغییرات درجه حرارت در نظر گرفته شده باشد.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; عموماً قرار گیری میلگرد های حرارتی به صورت چسبیده و عمود بر میلگرد های خمشی از نظر اجرایی آسان تر است.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; در نشریه 543 حداقل قطر آرماتور حرارتی 6 میل در نظر گرفته شده است ولی سایز آرماتور بهتر است 8 میل قطر داشته باشد زیرا در صورت عدم رعایت این موضوع، با رفت و آمد عوامل اجرایی، میلگرد دچار تغییر شکل می گردد.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; قرار گیری آرماتورهای حرارتی به گونه ای است که انگار یک صفحه شطرنج را ایجاد می کنند.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; طبق نشریه 543، فاصله آرماتور های حرارتی به ضخامت سقف بستگی دارد یعنی اگر ضخامت سقف 5 سانتی متر باشد فاصله بین آرماتور های عمود بر تیرچه، باید 25 سانت در نظر گرفته شود.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; طبق مبحث نهم ویرایش 99، فاصله میلگرد های حرارتی نهایتاً 35 سانتی متر می تواند باشد.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; مهندسین سازه با در نظر گرفتن وزن سقف، تعداد میلگرد های حرارتی را تعیین نموده و وزن مجموع کل آرماتورهای حرارتی در سقف را حساب می نمایند.</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; اگر آرماتور فوقانی تیرچه، 2 سانت بالاتر از یونولیت باشد مجازیم که در جهت راستای تیرچه از آرماتور حرارتی استفاده نکنیم زیرا آرماتور تیرچه، هم نقش آرماتور حرارتی است.</p> <h2 dir="rtl">استفاده از میلگرد حرارتی در دال</h2> <p dir="rtl">باید بدانید که آرماتور افت حرارت در دال و دیوار ها هم مورد استفاده قرار می گیرد؛ آرماتور حرارتی در دال بتنی یک طرفه باید در جهتی مخالف با میلگرد های خمشی بسته شود. رابطه زیر، محاسبه آرماتور حرارتی در دال را نشان می دهد.</p> <h2 dir="rtl">تفاوت میلگرد حرارتی با میلگرد معمولی</h2> <p dir="rtl">سایز قطر، اولین تفاوت این دو میلگرد است. میلگرد حرارتی قطری بین 6 الی 8 میلی متر دارد ولی میلگرد معمولی در تیر ها و ستون ها استفاده می شود؛ گرید آن ها A2 یا A3 می باشد و&nbsp; 10 یا 12 میلی متر قطر دارند.</p> <p dir="rtl">آرماتور حرارتی برای جلوگیری از ترک بتن، ولی میلگرد های حرارتی به منظور تأمین استقامت و مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی استفاده می شود. و نکته دیگری که باید راجب به میلگرد های حرارتی بدانید این است که این دسته میلگرد جوش پذیر نیست و برای اتصال آن ها به هم باید از جوش سرد یا مفتول کمک بگیرید.</p> <h2 dir="rtl">از چه نوع میلگردی برای تولید آرماتورهای حرارتی استفاده می شود؟</h2> <p dir="rtl">از آنجایی که میلگرد باید از ترک خوردگی و انقباض بتن جلوگیری کند، بنابراین باید آجدار باشد اما نکته اینجاست که میلگرد آجدار باید به حد تنش تسلیم خود قبل از سرخوردن برسد این در حالی است که در سقف های مورد نظر هیچ گاه به این حد نرسیده و دلیل آن هم انقباض کم بتن می باشد. عاملی که سبب سرخوردن می شود، طول مهاری میلگرد های درون بتن است. برای کم کردن طول میلگرد ها حتما باید از میلگرد های آجدار استفاده کنیم ولی طول مهاری آرماتور های حرارتی اندازه ابعاد سقف است پس می توان از میلگرد های ساده یا بدون آج هم استفاده نمود.</p> <p style="text-align: center;"><img class="content-image" title="thermal-armature.jpg" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1654518237702-thermal-armature.jpg" alt="thermal-armature."></p> <p style="text-align: center;">تصویر شماره ۱ - میلگرد حرارتی روی سقف تیرچه بلوک</p> <blockquote> <p dir="rtl">کلام نهایی</p> <p dir="rtl">در این مقاله به طور مفصل راجب به میلگرد حرارتی یا آرماتور افت حرارت صحبت شد؛ از این مقاله می توان متوجه شد از میلگرد حرارتی را برای سه هدف بزرگ و مهم زیر استفاده می کنند:</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; جلوگیری از ترک های عرضی و عمیق در بتن، یکپارچگی دیافراگم سقف</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; بهبود باربری در سازه</p> <p dir="rtl">&middot; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; جلوگیری از تخریب سازه حین آتش سوزی و زلزله</p> <p dir="rtl">برای اطلاعات بیشتر راجب به این محصول و قیمت میلگرد حرارتی می توانید روزانه با شماره های درج شده در سایت تماس حاصل فرمایید.</p> </blockquote>