تفاوت سوله خرپایی و تیر ورقی

<h2 dir="rtl">تفاوت سوله خرپایی و تیر ورقی</h2> <p dir="rtl">سوله ها را با اجزای مختلفی می سازند مانند ورق، تیرآهن، خرپا، پروفیل زد و غیره. این سازه فلزی می تواند به صورت دهانه های مشترک یا تک دهانه ساخته شود. برای اینکه دهانه ها به طور محکم به هم متصل شوند و فضای بین دهانه ها به درستی اجرا شود از خرپا یا تیر ورق استفاده می شود.</p> <p dir="rtl">مهم ترین تفاوت سوله خرپایی و تیر ورقی، در قیمت آن است. معمولا اجرای سوله های خرپایی بیشتر است؛ زیرا نیاز به جوشکاری بیشتری دارد.&nbsp; طراحی و اجرای سوله کاری کاملا تخصصی است و مصالحی که برای آن به کار می رود، بسته به طرح فرق دارد. برای همین، قبل از هر چیزی، بد نیست یک آشنایی جزئی با خود تیر ورق و خرپا داشته باشید.</p> <h2 dir="rtl">تیر ورق چیست؟</h2> <p dir="rtl">به سازه ای می گویند که ظاهرش شبیه به یک تیرآهن بسیار بزرگ است ولی از جوش خوردن چند ورق فولادی بدست می آید. برای سفت کردن بدنه، از استیفنر (سخت کننده) یا ورق های تقویتی استفاده می کنند تا مقاومت بهتری برای نیروهای خمشی داشته باشد. ورق های سخت کننده مانند تصویر زیر به صورت عمودی و افقی قرار می گیرند</p> <p dir="rtl"><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://lh7-us.googleusercontent.com/docsz/AD_4nXfkyIyK4nwjLfTgPNBrE3Y3IlP-MyPEF81ydtoNOJ-JzCukCTAXjjEKZ75p8y7AmNqI_ZJdQFuXCqqv31At5BcxuWrtkermEmnfsW13B2w59UQO_cCyh0djCPJzS4U7eF4O79OjpogRANm2xtOtcB7-GeJA?key=ScNh7Sc8a9-GR1xHuKW9dw" width="624" height="468"></p> <p><strong>&nbsp;</strong></p> <p dir="rtl">تیر ورق ها کاملا سفارشی هستند و طبق نیاز مشتری در کارگاه ساخته می شود. همانطور که می بینید، تیر ورق مثل تیرآهن از دو بخش اصلی به نام بال و بدنه تشکیل شده است. معمولا شکل آنها حالت استاندارد و صاف است؛ ولی برای بالا بردن مقاومت سازه به ویژه در سوله های دهانه دار، تیغه مرکزی به صورت سینوسی و موجدار طراحی می شود مانند تصویر زیر.<strong><br></strong></p> <p dir="rtl"><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://lh7-us.googleusercontent.com/docsz/AD_4nXc2g0NsDaK--bREcIeTMJsT4cBtRm7hg8vKkq38aNR-Dthn6MLPZuWhfWMIicQgkiFIWjGgmoNEn8AU5X9_tP6DWUJhH7pOsQWy4FG9N002viWjb0vVINbnz2gep7NLnDU1KBZ5TUS4K45eN7LHVOc-rKc?key=ScNh7Sc8a9-GR1xHuKW9dw" width="624" height="468"></p> <h2 dir="rtl">خرپا چیست؟</h2> <p dir="rtl">خرپا یک سازه ای است که از دهانه بزرگی دارد. این سازه از سوار کردن و جوشکاری چندین قوطی یا پروفیل در کارگاه تولید می شود. سوله هایی که با خرپا ساخته می شوند معمولا وزن کمتری نسبت به سوله های تیر ورقی دارند.&nbsp;</p> <p dir="rtl"><img style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" src="https://lh7-us.googleusercontent.com/docsz/AD_4nXerbPS_v8VZsWuIOiM2yfbDTGXa4usEg8zat9_pmSyOwNQ_qg4P212QWk-0kN9LfSn6tgzXooacDk0jzIjmRMxtnekWjYitkLz2AibmFNQNMioN_k2nEKmOPhBhzO2HBr9Ttnj7hEWiZJXBqa0EH-tyHUm5?key=ScNh7Sc8a9-GR1xHuKW9dw" width="624" height="468"></p> <p><strong>&nbsp;</strong></p> <h2 dir="rtl">تفاوت های سوله خرپایی و تیر ورق</h2> <ol> <li dir="rtl" aria-level="1"> <h3 dir="rtl" role="presentation">فاصله قاب ها</h3> </li> </ol> <p dir="rtl">در سوله های تیر ورقی به دلیل استفاده بیشتر از فولاد و مصالح، فاصله قاب آنها بیشتر است. با این حال از نظر اقتصادی به صرفه تر است، زیرا سازه را سبک تر می کند.</p> <ol start="2"> <li dir="rtl" aria-level="1"> <h3 dir="rtl" role="presentation">هزینه انجام</h3> </li> </ol> <p dir="rtl">معمولا هزینه های ساخت سوله های خرپایی بیشتر است. مصالحی که در ساخت خرپایی استفاده می شود، ضخامت کمتری دارند و در نتیجه جوشکاری آنها را سخت تر می کند. زمانی که پیمانکاران سوله را می سازند به دهانه آن توجه می کنند. اگر دهانه سوله بیش از حد معمول شود، از سوله های خرپایی کمتر استفاده می شود. البته ناگفته نماند که قیمت کل طراحی و اجرای سوله به محاسبات فنی، نوع مصالح و برآورد هزینه کل پروژه بستگی دارد.</p> <p dir="rtl">مثلا سوله های دارای دهانه کوتاه تر از 15 متر را احتمالا با تیرآهن معمولی سایز 24 یا 30 می سازند. اگر بخواهیم از لحاظ اقتصادی حساب کنیم باز هم به صرفه تر می شود؛ زیرا قیمت تیرآهن از تیر ورق کمتر است و تولید آن هزینه کمتری دارد.&nbsp;</p> <ol start="3"> <li dir="rtl" aria-level="1"> <h3 dir="rtl" role="presentation">ظاهر سوله</h3> </li> </ol> <p dir="rtl">سوله های خرپایی و تیر ورقی از لحاظ ظاهری با هم فرق دارند. اصولا سوله های خرپایی به دلیل حالت موجی شکلی که دارند، زیباتر هستند.&nbsp;</p> <ol start="4"> <li dir="rtl" aria-level="1"> <h3 dir="rtl" role="presentation">وزن</h3> </li> </ol> <p dir="rtl">مصالحی که در ساخت خرپا استفاده می شود باعث می شود تا وزن سوله را سبک تر کند. سوله های خرپایی به دلیل حجم مصالح مصرفی کمتر از سوله های تیر ورقی است. به همین دلیل به سوله های خرپایی سوله های سبک هم می گویند. البته باید بگوییم که سوله های تیر ورقی به سوله های کلاسیک هم معروف هستند.</p> <ol start="5"> <li dir="rtl" aria-level="1"> <h3 dir="rtl" role="presentation">مسائل فنی</h3> </li> </ol> <p dir="rtl">مهار جانبی سوله های تیر ورق در جهت طولی مهاربند است که به شکل معمولی یا ویژه اجرا می شود.&nbsp; بر اساس استاندارد ملی 2800، اگر اهمیت ساختمان بسیار زیاد باشد، برای ساختمان های با اهمیت در مناطق لرزه خیز 1 و 2، نباید از قاب با شکل پذیری معمولی استفاده کرد. پس تکلیف این وسط چی می شود؟ استفاده از قاب با شکل پذیری متوسط.</p> <p dir="rtl">با این حال این وسط دو مشکل پیش می آید. از آنجایی که اتصالات رفتر به ستون از نوع فلنجی است، برای یک رفتر با ارتفاع 1 متر نمی توان با 4 یا 8 پیچ استفاده کرد. در صورت استفاده، امکان زیاد شدن قطر بولت ها وجود دارد.&nbsp;</p> <p dir="rtl">مسئله دوم این نسبت لاغری b/t است. با استفاده از شکل پذیری های متوسط در فصل سوم استاندارد 2800، اعداد بزرگتری بدست می آوریم. ولی اگر قاب های خمشی شکل پذیری را متوسط در نظر بگیریم، مثلا یک مقطع 8 میل باشد، جواب می دهد؛ ولی با توجه به محدودیت هایی که نسبت b/t دارد، ضخامت جان را باید 10 در نظر بگیریم. این کار، هزینه های پروژه را پایین می آورد.</p> <h2 dir="rtl">استاندارد 2800 و نشریه 038</h2> <p dir="rtl">در فصل پنجم استاندارد 2800 قضیه فرق می کند . در این بخش می گوید سوله ها جزو سازه های غیرساختمانی هستند. در این فصل یک جدول وجود دارد تحت جدول ۵-۱ که به ما اجازه می دهد از قاب با شکل پذیری معمولی برای سوله ها استفاده کنیم. همچنین، نشریه ۰۳۸ وزارت نفت هم به ما اجازه می دهد در شرایطی&nbsp; از قاب با شکل پذیری معمولی برای سوله استفاده کرد. این شرایط چیست؟</p> <ul> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">سازه یک طبقه باشد.</p> </li> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">کمتر از ۲۰ متر ارتفاع داشته باشد</p> </li> <li dir="rtl" aria-level="1"> <p dir="rtl" role="presentation">وزن بار مرده ی بام هم کمتر از ۱۰۰ کیلوگرم بر متر مربع باشد.</p> </li> </ul> <p dir="rtl">هر دو حالت، مبانی آیین نامه ای دارند اما با استفاده از نگرش دوم طبیعتا سازه ی سبکتری خواهیم داشت و هدف ما که استفاده از سبک سازی هست محقق می شود.</p> <p dir="rtl">در سوله بحث لرزه ای نداریم پس در محل اتصالات به ظرفیت نمی رسیم. اتصالات فلنجی بر حسب ظرفیت طراحی می شود اما به آن حد نمی رسیم. مگر آنکه در سوله نیم طبقه داشته باشیم. یا جرثقیل داشته باشیم که وزن سوله را بالا ببرد. اما در سوله های معمولی که صرفا یک پوشش هستند بحث لرزه مطرح نیست. برای بار ثقلی یا باد طراحی می شوند. پس می توان شکل پذیری قاب خمشی را معمولی در نظر گرفت.</p> <p dir="rtl">در بحث فنی سوله خرپایی عموم ضوابط مانند تیر ورق است. در راستای طولی مهار جانبی مهار بند به صورت معمولی یا ویژه است. اما در راستای عرضی متفاوت است. یک ستون خرپایی و یک تیر خرپایی داریم. اتصال ستون به تیر از نوع خمشی ست یا مفصلی. اگر خمشی باشد پیش نویس مبحث دهم یک سیستم را اضافه کرده تحت عنوان سیستم قاب خمشی خرپایی ویژه.&nbsp;</p> <p dir="rtl">این نوع سیستم کمی سخت گیرانه است که به سمت آن نمی روند. اگر به سمت این سیستم نرویم باید از نوع مفصلی استفاده کنیم. در این حالت سیستم مهار جانبی در مسیر عرضی از نوع کنسولی خواهد بود که ضریب رفتار ۲ دارد و از نظر اقتصادی تاثیر گذار است.</p>