فولاد St12 فولاد St13 و فولاد St14
تاریخ به روز رسانی: ۶ مرداد ۱۴۰۳
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
ورق های نورد سرد یا روغنی دسته ای از ورق های فولادی هستند که از طریق انجام عملیات نورد سرد روی ورق های فولادی که نورد گرم تولید می شوند. ورق های نورد از کیفیت سطح بالاتری نسبت به ورق های نورد گرم برخوردارند و برای کاربردهای مانند ساخت لوازم خانگی، بدنه اتومبیل و ... مورد استفاده قرار می گیرند. بر اساس استاندارد قدیمی DIN 1623-1 ورق های روغنی به صورت St12، St13 و St14 نشان داده می شدند اما در استانداردهای جدید از نام های DC01، DC03 و DC04 برای نامگذاری ورق های روغنی استفاده می شود. از نظر کیفیت تولید ورق های روغنی می توانند به صورت معمولی یا کششی تولید شوند. نوع کششی نیز به دو دسته ی کششی معمولی و فوق کششی قابل تفکیک است. برای آشنایی بیشتر با مشخصات ورق های فولادی نورد سرد تا انتهای این مقاله را مطالعه بفرمایید.
فولادهای St12، St13 و St14 از انواع فولادهای ساده کربنی هستندکه به صورت کلاف یا ورق و از طریق فرایند نورد سرد تولید می شوند. این فولادها از انجام عملیات نورد سرد روی فولادهایی که قبلا تحت عملیات نورد گرم قرار گرفته اند و پوسته زدایی نیز شده اند به دست می آید و برای ساخت مجموعه ی وسیعی از محصولات صنعتی مانند لوازم خانگی، خودرو، تجهیزات اداری و ... به کار می روند.
ورق فولادی نورد سرد معمولا در ضخامت هایی کمتر از نورد گرم و بین ۰.۳ میلمیتر تا ۴ میلیمتر تولید می شود. از آنجا که برای جلوگیری از زنگ زدگی سطح این ورق ها را با روغن می پوشانند به آن ها ورق روغنی نیز گفته می شود. روغن سطح ورق به راحتی با شوینده های قلیایی بر طرف می شود.
از ورق های روغنی برای تولید ورق های گالوانیزه و ورق رنگی نیز استفاده می شود.
از جمله شرکت هایی که در ایران اقدام به تولید ورق روغنی می کنند می توان شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت هفت الماس و شرکت فولاد غرب را نام برد. ورق های روغنی به صورت وارداتی از کشورهایی مانند روسیه، کره، چین و قزاقستان به ایران وارد می شوند.
تصویر شماره ۱ - ورق روغنی
آنچه در این مقاله مطالعه خواهید کرد:
- نگهداری ورق روغنی در انبار
- ظاهر ورق های روغنی
- کیفیت ورق های روغنی
- شماره فولادهای St12، St13 و St14
- نام گذاری فولادهای St12، St13 و St14
- مشخصات فولادهای St12، St13 و St14
نگهداری ورق روغنی در انبار
از آنجا که ورق های روغنی تخت نورد پوسته ای (Skin Pass) قرار گرفته اند تمایل به کرنش سختی در آن ها وجود دارد و با گذشت مدت زمانی پس از تولید نشانه های سطحی ناشی از نوارهای تغییر شکل یا سیار زندگی در حین شکل دهی در سطح ورق مشاهده می شود. البته مدت زمان به وجود آمدن این شیارها به کیفیت ورق و همچنین زمان بین تولید و مصرف آن بستگی دارد. در هر صورت بهتر است که ورق تولید شده در کمترین زمان ممکن مصرف شود و از انبار کردن ورق های روغنی برای مدت طولانی خودداری کرد. اگر هم مدت طولانی این ورق ها انبار شده است پیش از استفاده حتما از عملیات صافکاری غلتکی موثری روی آن انجام شود.
ظاهر ورق های روغنی
ورق های روغنی معمولا به صورت مات و کدر که برای رنگ آمیزی مناسب تر هستند به بازار عرضه می شوند. البته بر اساس کاربرد و نیاز مشتری برخی ورق های نورد به صورت براق نیز تولید می شوند.
کیفیت ورق های روغنی
فولادهای نورد سرد در دو کیفیت معمولی و کششی تولید می شوند.
ورق روغنی با کیفیت معمولی
این ورق که به نام St12 یا St 1203 نیز شناخته می شود دارای شرایط سطحی یک محصول نورد سرد نرمال و بدون هیچ گونه ترک های سطحی، لایه لایه بودن و دیگر عیوب مضر برای فرایندهای بعدی شکل دهی می باشد. هر دو طرف این ورق از یک کیفیت سطح برخوردار می باشد و کاربرد آن بیشتر در مصارف عمومی ست. پرداخت نهایی این ورق در حد rough با صافی سطح بزرگتر از ۱.۶ میکرون است. ورق St12 را باید پیش از آنکه نشانه های سطحی ناشی از نوارهای تغییر کشل روی آن ظاهر شود یعنی تا ۱۰ هفته پس از تولید به مصرف نهایی رساند.
ورق St12 از که با نام ورق روغنی معمولی نیز شناخته می شود.
ورق روغنی با کیفیت کششی
ورق های کششی که در دو نوع نیمه کشش یا ورق سرد ۲ و ورق فوق کشش (کشش عمیق) یا ورق سرد ۳ تولید می شود با نام ورق فولاد St13 و St14 نیز نامگذاری می شوند. از ورق های کششی و فوق کششی برای مواردی که نیاز به کشش یا شکل دادن عمیق باشد استفاده می شود.
شماره فولادهای St12، St13 و St14
شماره موارد فولادهای St12، St13 و St14 در جدول زیر قابل مشاهده است.
نام فولاد |
شماره مواد |
St12 |
1.0330 |
St13 |
1.0347 |
St14 |
1.0338 |
نام گذاری فولادهای St12، St13 و St14
نام گذاری فولادهای St12، St13 و St14 بر اساس استاندارد قدیمی DIN 1623-1 صورت گرفته است. در استانداردهای جدید به ترتیب از نام های DC01، DC03 و DC04 برای نامگذاری این مجموعه از فولادهای استفاده می شود.
مشخصات فولادهای St12، St13 و St14
مشخصات شیمیایی و مکانیکی هر کدام از ورق های روغنی بر اساس استاندارد DIN 1623-1 (استاندارد قدیمی) را می توانید در جدول زیر ملاحظه کنید.
نام فولاد |
مقدار حداکثر کربن |
حداکثر نیتروژن |
استحکام کشش نهایی |
حداکثر تنش تسلیم |
حداقل درصد ازدیاد طول |
سختی راکول B |
St12 |
0.1 |
0.007 |
270-410 |
280 |
28 |
65 |
St13 |
0.1 |
نیتروژن زدایی با آلومینیوم |
270-370 |
240 |
34 |
55 |
St14 |
0.08 |
نیتروژن زدایی با آلومینیوم |
270-350 |
210 |
38 |
50 |
مشخصات شیمیایی و مکانیکی ورق های روغنی بر اساس استاندارد جدید DIN EN 10130
نام فولاد |
شماره مواد |
مقدار حداکثر کربن |
حداکثر فسفر |
حداکثر گوگرد |
حداکثر منگنز |
استحکام کشش نهایی |
حداکثر تنش تسلیم |
حداقل درصد ازدیاد طول |
DC01 |
1.0330 |
0.12 |
0.045 |
0.045 |
0.60 |
270-410 |
280 |
28 |
DC03 |
1.0347 |
0.10 |
0.035 |
0.035 |
0.45 |
270-370 |
240 |
34 |
DC04 |
1.0338 |
0.08 |
0.030 |
0.030 |
0.40 |
270-350 |
210 |
38 |