جدول استاندارد ورق های فلزی

در جدول استاندارد ورق ‌های فلزی، ویژگی ‌های دقیق و دسته ‌بندی‌ شده‌ ای از انواع ورق های سیاه، روغنی، گالوانیزه، رنگی، اسید شویی، آجدار، آلیاژی، آلومینیوم و استیل به صورت یکجا در جمع آوری شده است. این ویژگی ها و مشخصات مهم عبارتند از: ضخامت، وزن، ابعاد و نوع آلیاژ انواع ورق‌ های فولادی. این جداول که مطابق با استانداردهای بین ‌المللی یا ملی ایران تنظیم شده ‌اند، به عنوان ابزارهای ضروری برای مهندسان و متخصصان محسوب می شوند که با بهره‌گیری از اطلاعات موجود، می توانند محصولی با خواص مکانیکی، مقاومت در برابر خوردگی و شکل ‌پذیری مناسب، همراه با مدیریت بهینه هزینه ‌ها انتخاب کنند.

ورق‌ های فولادی جز پرکاربردترین محصولات فلزی در صنایع مختلف هستند که به دلیل ظاهر زیبا، وزن مناسب، و سهولت در حمل ‌و نقل، جایگاه ویژه‌ ای در تولیدات صنعتی و ساختمانی پیدا کرده‌ اند. این دسته ورق ‌ها به ‌طور گسترده در صنعت خودرو سازی برای ساخت بدنه اتومبیل، صنایع کشتی ‌سازی، طراحی نماهای ساختمانی و همچنین در تولید لوازمی چون یخچال، آبگرمکن و ... استفاده می ‌شود. آنچه در انتخاب و استفاده از ورق‌ های فولادی اهمیت ویژه ای دارد، نوع فولاد و آلیاژ به‌ کار رفته در ساخت آن ‌هاست؛ به این دلیل که از این طریق خواص مکانیکی، دوام و استحکام ورق مشخص می ‌شود. همچنین، رعایت دقیق استانداردهای ابعادی و وزنی (مانند جدول اشتال) در تولید این ورق ‌ها نه تنها کیفیت نهایی محصول را تضمین می‌ کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر قیمت آن‌ ها دارد؛ بنابراین اطلاع از این استانداردها نه تنها برای تولیدکنندگان، بلکه برای خریداران بسیار حیاتی و پراهمیت ‌اند. در این مقاله انواع رایج ورق های فولادی را به همراه جدول استاندارد ورق های فلزی آورده ایم. با مدیران آهن همراه شوید.

اهمیت جدول استاندارد ورق های فلزی

اهمیت جدول استاندارد ورق ‌های فلزی در چند بعد اساسی قابل بررسی است. اطلاعات موجود در این جدول مستقیماً بر کیفیت، قیمت، کاربرد و هماهنگی در پروژه ‌های صنعتی و ساختمانی تأثیر گذار است. آیا می دانید چگونه؟ در ادامه به بررسی اهمیت این مسئله پرداخته ایم.

یکپارچگی در تولید و مصرف

در جدول استاندارد ورق های فلزی مشخص می‌ شود که هر نوع ورق با چه ضخامت، عرض و طولی لازم است تولید شود. این موضوع باعث می‌ شود که تولیدکنندگان، توزیع‌ کنندگان و مصرف‌کنندگان از یک مرجع مشترک استفاده کنند و درک دقیقی از محصول و مشخصات آن داشته باشند.

تعیین وزن دقیق ورق ‌ها

جدول اشتال، نوعی جدول‌ استاندارد ورق های فولادی استکه در آن وزن هر ورق بر اساس ضخامت و ابعاد آن مشخص شده است. این وزن پایه، مبنای اصلی برای محاسبه قیمت تمام ‌شده، باربری و نحوه استفاده از محصول در پروژه ‌هاست.

تضمین کیفیت و قابلیت اطمینان

وقتی ورق‌ ها طبق استانداردهای مشخصی تولید می‌ شوند، می ‌توان از خواص مکانیکی، مقاومت، استحکام و دوام آن ‌ها اطمینان حاصل کرد. این مسئله برای صنایعی مانند صنعت خودرو، نفت و گاز یا سازه ‌های فلزی بسیار حیاتی است.

سهولت در انتخاب محصول مناسب

با توجه به جدول استاندارد ورق های فولادی، خریدار می ‌تواند به راحتی نوع، ضخامت، و وزن ورق مورد نظر خود را انتخاب کند و با دیگر محصولات مقایسه نماید. این موضوع سرعت و دقت در خرید را افزایش می ‌دهد.

تأثیر مستقیم بر قیمت

قیمت بسیاری از ورق‌ های فلزی بر اساس وزن آن ‌ها تعیین می ‌شود. از آن ‌جا که جدول استاندارد ورق های فلزی، وزن دقیق هر ورق را ارائه می ‌دهد و قیمت ورق هم بر اساس وزن آن محاسبه می شود، این جدول نقش مستقیمی در محاسبه منصفانه و دقیق قیمت دارد.

اکنون که می دانید اهمیت جدول استاندارد ورق های فلزی چیست در ادامه مختصری در مورد انواع ورق فولادی خواهیم گفت و جدول استاندارد هر کدام را آن ها را نیز ارائه می دهیم. همراه ما باشید.

جدول استاندارد ورق روغنی

ورق روغنی برخلاف تصور بسیاری از افراد، تنها یک ورق فولادی براق نیست؛ بلکه نتیجه‌ ی فرآیند دقیق و مهندسی ‌شده‌ ی نورد سرد است که باعث می ‌شود این محصول فولادی، ظاهری صاف و صیقلی با خواص مکانیکی بسیار دقیق داشته باشد. همین دقت بالا در تولید، ورق روغنی را به گزینه ‌ای ایده آل برای استفاده در صنایع مختلف تبدیل کرده است. این محصول فولادی دارای سطحی یک ‌دست، بدون موج یا ناهمواری، با دقت ابعادی بسیار بالا و شکل ‌پذیری عالی است و برای کاربردهایی که به کیفیت بالا و تلرانس دقیق نیاز باشد، انتخابی بسیار مناسب است. علاوه بر این، از آنجا که سطح ورق روغنی به ‌راحتی قابلیت رنگ‌ کاری یا آبکاری دارد، در مواقعی که ظاهر زیبا اهمیت دارد، این نوع ورق انتخابی مناسب است. ورق روغنی در صنایع مختلف کاربرد دارد، از بدنه خودرو های سواری گرفته تا لوازم خانگی مثل یخچال و ماشین لباسشویی که در کنار طراحی جذاب، باید در برابر زنگ ‌زدگی مقاوم باشند. لایه ی نازک روغنی که سطح این نوع ورق را ‌پوشانده است، به محافظت از آن در برابر رطوبت، اکسید شدن و خوردگی کمک می‌کند.

جدول استاندارد ورق سیاه

ورق سیاه یکی از پرکاربردترین و مهم ‌ترین محصولات فولادی است که از طریق فرایند نورد گرم در دماهای بالا تولید می‌ شود. این محصول فولادی که سطحی مات و رنگی تیره دارد، به دلیل استحکام و دوام بالا، جایگاه ویژه ‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. مقاومت کششی بالا، قابلیت جوش ‌پذیری خوب و شکل‌ پذیری مناسب باعث شده است ورق سیاه انتخابی مطمئن برای ساخت سازه‌ های بزرگ و پروژه ‌های زیر ساختی به حساب آید. از اسکلت ساختمان ‌های بلند و پایه پل ‌ها گرفته تا بدنه کشتی ‌های بزرگ و لوله ‌های صنعتی با قطر بزرگ، همه ‌جا می ‌توان نقش مهم این نوع ورق فولادی را مشاهده کرد. ورق سیاه در صنایعی مثل خودرو سازی، تولید ماشین ‌آلات، و حتی لوازم خانگی هم کاربرد فراوانی دارد؛ به این دلیل که نه تنها مقاومت بالایی در برابر فشار و حرارت از خود نشان می دهد، بلکه انجام عملیاتی مثل خم، برش یا پرس‌ کاری روی آن امکان پذیر است.
در جدول زیر می توانید اطلاعات مربوط به انواع ورق سیاه در ابعاد و ضخامت های مختلف را به صورت تقریبی مشاهده کنید.

جدول استاندارد وزنی ورق آجدار

ورق آجدار نوعی ورق فولادی است که یکسری الگوهای برجسته و منظم روی سطح آن ایجاد دشه است، از جمله اشکال بادامی، قطره ‌ای، لوزی یا عدسی. هدف از ایجاد این برجستگی‌ ها، افزایش اصطکاک سطح و در نتیجه کاهش خطر لغزش در محیط ‌هایی است که احتمال سر خوردن افراد یا اشیاء بالاست. ورق آجدار اغلب از فولاد معمولی (ST37) یا فولادهای آلیاژی مقاوم‌ تر تولید می ‌شود و بسته به نوع کاربرد، در ضخامت‌ ها و ابعاد مختلف عرضه می‌گردد. ورق آجدار علاوه بر اینکه طراحی سطح خاصی دارد و ضد لغزش است، دارای مقاومت مکانیکی بالا در برابر سایش، ضربه و فشارهای نقطه ‌ای نیز هست. از جمله مهم ترین کاربردهای آن می توان به استفاده در پوشش رمپ‌ ها، پله‌ ها و راهروهای صنعتی جهت افزایش ایمنی در تردد، کف ‌سازی کامیون ‌ها، وانت ‌ها، و کانتینرها برای جلوگیری از لغزش بار و ... اشاره کرد. در این جدول ویژگی های استاندارد ورق آجدار ذکر شده است.

جدول استاندارد ورق گالوانیزه

ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است با پوششی از فلز روی (Zn). این پوشش با هدف افزایش مقاومت فولاد در برابر خوردگی و زنگ ‌زدگی در محیط ‌های مرطوب یا خورنده ایجاد شده است. فرایند گالوانیزاسیون معمولا به روش غوطه ‌وری گرم (Hot-Dip Galvanizing) بر سطح فولاد اعمال می ‌شود که منجر به ایجاد یک لایه یکنواخت و چسبنده از روی بر سطح ورق می‌گردد. مهم ‌ترین مزیت ورق گالوانیزه، افزایش طول عمر مفید قطعات در شرایط محیطی سخت و کاهش نیاز به تعمیر یا تعویض زود هنگام است. از لحاظ فنی، ورق گالوانیزه قابلیت جوش ‌پذیری مناسبی دارد، به ‌راحتی فرم می‌گیرد. ورق گالوانیزه به ‌عنوان گزینه ای اقتصادی و کارآمد در پروژه ‌هایی که نیازمند دوام بالا و هزینه نگهداری پایین تری هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این نوع ورق علاوه بر افزایش پایداری سازه، موجب بهینه ‌سازی هزینه ‌های بلند مدت نیز خواهد شد.

جدولی که در این بخش مشاهده می کنید مربوط به ورق گالوانیزه است. وزن استاندارد این ورق را برای سایز و ضخامت های مختلف در این جدول آورده ایم.

جدول استاندارد ورق رنگی

ورق رنگی، حاصل از فرآیند پوشش‌ دهی فولاد (اغلب ورق گالوانیزه یا گالوالوم) با لایه‌ های رنگی متنوع و راهکاری ایده ‌آل برای کاربردهایی است که همزمان به مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و جلوه ‌ی بصری جذاب نیاز دارند. لایه‌ ی رنگی، علاوه بر زیبایی ظاهری که دارد، به عنوان پوششی محافظ عمل کرده و مقاومت ورق را در برابر خوردگی، اشعه UV و شرایط جوی مختلف به طرز چشمگیری افزایش می ‌دهد.
ورق‌ های رنگی معمولا در ابعاد و ضخامت های مختلف تولید می ‌شوند. این ورق ‌ها در رنگ ‌ها و طرح ‌های متنوعی مانند مات، براق، چروک یا طرح چوب عرضه شده و شکل‌ دهی، برش‌کاری و نصب آن ها آسان است. بسته به نوع پوشش نهایی، می‌ توان از رنگ ‌های پلی ‌استر، پلی ‌یورتان و ... برای پوشش دهی این ورق ها استفاده کرد. استفاده از ورق رنگی، به دلیل وزن سبک، دوام بالا، مقاومت در برابر تغییرات دمایی و سهولت در نصب، در پروژه‌ های ساختمانی، صنعتی و حتی دکوراتیو بسیار رایج است. به‌ علاوه، قابلیت شست ‌و شوی آسان و عدم نیاز به رنگ‌ آمیزی دور ه‌ای، از دیگر مزایای این نوع ورق محسوب می‌شود.

جدول استاندارد ورق اسید شویی

اسید شویی یکی از مراحل میانی و مهم در زنجیره تولید محصولات فولادی خاصل از فرایند نورد گرم است. در این مرحله، ورق به اصطلاح گرم نوردیده وارد حمام ‌های اسیدی کنترل ‌شده می ‌شود تا لایه ‌های سطحی اکسیدی و آلودگی ‌های ناشی از نورد در دمای بالا، که معمولاً به‌ صورت پوسته یا شوره روی ورق ظاهر می ‌شوند، به‌ طور کامل حذف شوند. حاصل این فرآیند، سطحی یکنواخت، تمیز و عاری از هرگونه نا خالصی فلزی یا زنگ ‌زدگی اولیه است. ورق اسید شویی، دارای خواص مکانیکی پایدار، قابلیت جوشکاری مطلوب، و فرم‌ پذیری مناسبی است و گزینه ‌ای ایده ‌آل برای فرآیند های بعدی مانند نورد سرد، تولید ورق روغنی، پوشش‌دهی با روی (گالوانیزه) یا شکل ‌دهی صنعتی. کاربردهای رایج این نوع ورق در صنایع خودرو سازی ساخت قطعات شاسی، تقویتی و بدنه، تولید لوله و پروفیل ساختمانی و صنعتی، سازه ‌های فلزی سبک، و حتی برخی تجهیزات صنعتی است که کیفیت سطح و دقت ابعادی در آن ها اهمیت دارد.
در جدول زیر می توانید ویژگی ها و استانداردهای مربوط به سایزهای مختلف از این محصول فولادی را مشاهده کنید.

ورق اسیدشویی بر اساس استاندارد BS WEN 10111 به چهار گرید تقسیم می گردد که مشخصات آن ها را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.

استاندارد جدول وزنی ورق اسیدشویی به شرح زیر است:

جدول استاندارد ورق آلومینیوم

ورق آلومینیوم جز مقاطع فولادی پرکاربرد است که در مقایسه با سایر ورق ‌های فولادی، نه ‌تنها وزن سبک ‌تری دارد، بلکه عملکرد بهینه ‌تری در موارد کاربرد متعدد ارائه می ‌دهد. از انواع ورق های آلومینیوم به دلیل وزن کمی که دارند در طراحی سازه‌ ها و قطعاتی که وزن کم سازه در آن‌ ها اهمیت بالایی دارد (مانند صنایع هوا فضا یا خودرو سازی) استفاده می شود. این ویژگی باعث افزایش بازدهی، صرفه جویی در مصرف سوخت، کاهش بار مرده سازه‌ ها، و بهبود عملکرد کلی سیستم ‌ها می ‌شود. علاوه بر وزن سبک، مقاومت ذاتی در برابر خوردگی یکی دیگر از خصوصیات کلیدی ورق فولادی است. آلومینیوم با تشکیل یک لایه نازک و پایدار اکسید روی سطح خود، در برابر شرایط جوی، رطوبت و عوامل خورنده مقاوم باقی می ماند؛ بدون نیاز به پوشش‌ های محافظ اضافی. هدایت حرارتی و الکتریکی بالا، شکل ‌پذیری مناسب، قابلیت پرداخت سطحی متنوع، و مهم ‌تر از همه، قابلیت بازیافت کامل بدون افت کیفیت، این ماده را به انتخابی پایدار و کارآمد تبدیل کرده است.
مشخصات ورق آلومینیومی در جدول زیر قابل مشاهده است.

جدول استاندارد وزنی ورق آلومینیوم

در این جدول می توانید وزن ورق آلومینیوم را برای ابعاد مختلف از این محصول مشاهده کنید.

جدول استاندارد ورق استیل

ورق استیل به عنوان فولاد ضد زنگ نیز شناخته می‌ شود و در برابر خوردگی بسیار مقاوم است. ترکیب شیمیایی آن به‌ گونه‌ ای است که در برابر رطوبت، مواد شیمیایی و عوامل خورنده مقاومت بالایی از خود نشان می دهد. لایه ‌ای نازک و پایدار از ترکیبات اکسید کروم که به صورت طبیعی بر سطح این ورق تشکیل می ‌شود، از تماس مستقیم فولاد با محیط اطراف جلوگیری کرده و تضمین کننده ی خاصیت ضد زنگ آن است. این لایه خود ترمیم ‌شونده حتی در صورت ایجاد خراش سطحی نیز مجدداً بازسازی می ‌شود. به همین دلیل ورق استیل در شرایط سخت محیطی عملکرد بهینه ای دارد. قابلیت فرم ‌دهی، دوام بالا، ظاهر براق و امکان انجام پرداخت ‌های متنوع سطحی، از جمله مهم ترین ویژگی‌ هایی است که ورق استیل را به گزینه ‌ای ایده ‌آل برای استفاده در محیط ‌های صنعتی، بهداشتی و ساختمانی تبدیل کرده است.

جدول استاندارد وزنی ورق استیل

وزن ورق استیل برای ابعاد مختلف از این ورق فولادی قابل مشاهده است.

کلام پایانی: استاندارد ورق های فلزی و اهمیت آن

در این مقاله گفتیم که منظور از جدول استاندارد ورق های فلزی چیست و چه کاربردی دارد. همچنین جداول استاندارد انواع ورق تولید شده از فلزات مختلف را ذکر کردیم. اکنون شما می دانید که جدول استاندارد ورق ‌های فلزی، ابزاری کلیدی ست که نقش آن فراتر از ارائه ی اعداد و ارقام است. این جدول در واقع زبان مشترک میان تولیدکنندگان، طراحان و مصرف‌کنندگان ورق‌ های فلزی است. جزئیاتی چون ضخامت‌، ابعاد رایج، وزن‌ های محاسبه ‌شده بر اساس چگالی مواد، و ... در این جداول مسیر انتخاب و به‌ کارگیری صحیح هر نوع ورق فولادی را روشن می‌ کنند. از پروژه ‌های عظیم عمرانی گرفته تا تجهیزات دقیق صنعتی. اطلاعات موجود در این جدول ‌ها تضمین کننده ی انتخاب درست و عملکرد صحیح است. این اطلاعات نه تنها بر پایه حدس و گمان نیست، بلکه بر مبنای داده های مستند و مهندسی‌ شده است.