لوله گازی چیست | استاندارد لوله گاز

لوله گازی به لوله ای از جنس فولاد یا پلی اتیلن گفته می شود که برای انتقال گاز کاربرد دارد. لوله گاز به طور عمده در نیروگاه ها، ساختمان ها، صنایع پتروشیمی و سوله های صنعتی بسیار کاربرد دارد. افزون بر موارد گفته شده در لوله کشی سیستم هوای فشرده از لوله گازی استفاده می شود. لازم است بدانید برای تولید این لوله ها از ورق گالوانیزه استفاده می شود و دلیل آن هم افزایش مقاومت لوله در برابر انواع خوردگی و رطوبت های احتمالی است. در این مقاله از مدیران آهن قصد داریم به معرفی انواع لوله گازی، استاندارد های لوله گاز، انواع لوله کشی گاز ساختمان، معرفی تولید کنندگان لوله گازی و قیمت لوله گازی بپردازیم؛ با ما تا پایان مقاله همراه باشید.

معرفی لوله گاز

لوله گاز لوله ای است که برای انتقال گاز مورد اسفتاده قرار می گیرد. این انتقال گاز می تواند مصارف خانگی را در بر گیرد و هم می توان در صنعت از آن استفاده کرد. لوله گاز بر اساس استاندارد تولید، روش تولید، جنس و... انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربرد متفاوتی دارند. کیفیت لوله گاز معیاری است که تضمین کننده ایمنی انتقال گاز می باشد. بنابراین شناخت انواع و کیفیت لوله گازی بسیار حائز اهمیت است.

در حالت کلی لوله های فولادی را می توان در 3 گروه زیر قرار داد:

لوله کشی آب و فاضلاب
لوله کشی ساختمان
خطوط انتقال سیالات در صنعت نفت و گاز

در ادامه قصد داریم تا درمورد لوله گاز، انواع و استاندارد های آن نکات مهمی را یادآور شویم.

انواع لوله گازی

لوله های گاز از جهات مختلفی به دسته های متفاوتی تقسیم می شوند یکی از مهمترین دسته بندی های آن مربوط به دو نوع زیر می باشد:

لوله گازی توکار: لوله گازی توکار با توجه به استحکام و مقاومت بهتری که نسبت به خوردگی، ضربه های ناگهانی و فرسودگی و سایر آسیب ها دارد، معمولاً در پروژه های وسیع از آن استفاده می شود. به طور مثال برای انتقال گاز از شهری به شهر دیگر یا انتقال گاز از یک پالایشگاه به مناطق دور از لوله گازی توکار استفاده می کنند.
لوله گازی رو کار: این لوله ها چون جنس آسیب پذیری نسبت به لوله های توکار دارند، برای اجرا و راه‌اندازی انشعابات ساختمان استفاده می شوند. لوله های روکار قیمت کمتری نسبت به لوله های توکار دارند و نباید از آن ها برای انتقال گاز به مناطق دور استفاده کرد.

لوله های گازی از چه جنسی تولید می شوند؟

لوله های گاز عمدتاً به صورت آلیاژی تولید می شوند به طور مثال اگر قرار باشد لوله ای از فولاد ساخته شود غالباً از فولاد آلیاژی استفاده می شود. مهمترین دلیل استفاده از عناصر آلیاژی در تولید لوله های گازی، بالابردن افزایش کاربرد و مقاومت لوله در برابر آسیب های احتمالی است. به طور کلی لوله های گازی در چهار جنس زیر تولید می شود:

فولادی: لوله های تولیدی با این جنس انعطاف بیشتری نسبت به سایر مدل ها دارند. در مناطقی که رطوبت بیشتری وجود دارد ، لوله گازی فولادی گالوانیزه هم کاربرد دارند.
برنجی: از برنج برای تولید انواع شیر آلات و اتصالات گازی استفاده می شود.
مسی: از لوله های مسی برای برخی مناطق و در بعضی شرایط استفاده می کنند.
پلی اتیلن: این جنس لوله بیشتر در شبکه های گازرسانی شهری مورد استفاده قرار می گیرد.

بهترین لوله گازی کدام است؟

انتخاب بهترین لوله گازی به عوامل زیادی بستگی دارد. و ما متناسب با موقعیت باید سراغ جنس خاصی از لوله گازی برویم. در زیر دو عامل ذکر شده که می تواند به شما در انتخاب بهترین لوله گازی کمک شایانی بکند.

بررسی فشار گاز داخلی: همانطور که می دانیم در پالایشگاه های گاز، فشار گاز مایع بیشتر از شبکه های گاز شهری است بنابراین زمانی که گاز از پالایشگاه به شهر منتقل می شود با دستگاه های مخصوصی فشار گاز کم می شود تا بدون خطر به لوله های گاز شهری انتقال پیدا کند. بنابراین از لوله های کربن استیل برای انتقال گاز پر فشار و از لوله های پلی اتیلن برای انتقال گاز با فشار کمتر استفاده می شود.
قطر لوله گازی: اگر دقت کرده باشید در تأسیسات و شبکه های گاز رسانی، لوله های گازی عموماً یک قطر یکسان دارند این در حالی است که در پالایشگاه ها و کارخانجات، لوله های گازی با قطر زیادتر مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع اتصالات لوله گازی

انواع درپوش
تبدیل برای کاهنده‌های غیر هم‌مرکز (Eccentric Reducer)
تبدیل برای کاهنده‌های هم‌مرکز (Concentric Reducer)
سه‌راهی هم‌سایز(Equal Tee)
سه‌راهی کاهنده (Reducing Tee)
زانویی با زاویه‌ی 45درجه
زانویی با زاویه‌ی 90درجه (LR)
زانویی با زاویه‌ی 90درجه مدل (SR)
زانویی با زاویه‌ی 180درجه (LR)
زانویی با زاویه‌ی 180درجه مدل (SR)

عمده ترین کاربردهای لوله گازی

مواردی که در ادامه گفته شده از مواردی است که لوله های گازی کاربرد دارند:

سوله های صنعتی و کارخانجات کوچک و بزرگ
پالایشگاه های نفتی
نیروگاه های تولید الکتریسیته
سازه هایی که نیاز به تأسیسات گازی داشته باشند
سامانه های هیدرولیک و هوای فشرده

معایب استفاده از لوله گازی

لوله های گازی معمولاً با کیفیت ها و استاندارد های مختلفی تولید می شوند اما باز هم مشکلاتی در هنگام فرآیند اتصال یا پس از اتصال لوله ها به وجود می آید. مشکلات زیر، رایج ترین مشکلاتی است که هنگام نصب و بارگزاری لوله های گازی ممکن است به وجود آید.

نشتی گاز
آسیب دیدن لوله ها هنگام اتصال
خراب شدن دریچه های خاموش
اتصال اشتباه لوله ها

جدول استاندارد لوله های گازی فولادی

کارخانه های تولید کننده لوله گازی، باید محصولات خود را طبق استاندارد های مشخص شده تولید و عرضه کنند. این استاندارد ها به صورت گواهینامه های کاغذی و یا مجازی به همراه محصولات کارخانه یا در وبسایت کارخانه قرار می گیرد. که مصرف کنندگان می توانند با مطالعه این جداول از استاندارد های لوله گازی فولادی، ضخامت لوله، قطر و سایر اطلاعات مربوط به لوله مطلع شوند. در ادامه به معرفی برخی استانداردهای لوله های گازی اشاره خواهیم کرد.

معرفی استاندارد های لوله گازی

تصویر شماره 1 – لوله گازی api

بیشتر بخوانید: استاندارد لوله های فولادی درزدار

استاندارد لوله گاز

استاندارد ملی شماره 3360

این استاندارد توسط کمیسیون فنی لوله های گازی برای لوله های مورد استفاده در منازل، ساختمان ها و واحدهای تجاری و روش های آزمون آن تهیه و تدوین شده است.

دامنه کاربرد این استاندارد، لوله های فولادی بدون درز (مانیسمان) و درزدار می باشد که برای فشار اسمی 10 بار جهت گازی مناسب هستند. ابعاد و مشخصه های لوله در این استاندارد مطابق جدول زیر می باشد.


قطر اسمی DIN		قطر خارجی بر حسب میلیمتر	ضخامت جداره بر حسب میلیمتر	وزن بر حسب کیلوگرم بر متر
سیستم متریک	سیستم اینچی	قطر خارجی بر حسب میلیمتر	ضخامت جداره بر حسب میلیمتر	وزن بر حسب کیلوگرم بر متر
15	½	21.3	2.65	1.22
20	¾	26.9	2.65	1.58
25	1	33.7	3.25	2.44
32	1 ¼	42.4	3.25	3.14
40	1 ½	48.3	3.25	3.61
50	2	60.2	3.65	5.1
65	2 ½	76.1	3.65	6.51
80	3	88.9	4.05	8.47
100	4	114.3	4.5	12.1
125	5	139.7	4.85	16.2
150	6	165.1	4.85	19.2

طول لوله ها بر اساس استاندارد ملی ایران 3360

دامنه کاربرد این استاندارد، لوله های فولادی بدون درز (مانیسمان) و درزدار می باشد که برای فشار اسمی 10 بار جهت گازی مناسب هستند.

قطر اسمی DIN		قطر خارجی بر حسب میلیمتر	ضخامت جداره بر حسب میلیمتر	وزن بر حسب کیلوگرم بر متر
سیستم متریک	سیستم اینچی	قطر خارجی بر حسب میلیمتر	ضخامت جداره بر حسب میلیمتر	وزن بر حسب کیلوگرم بر متر
15	½	21.3	2.65	1.22
20	¾	26.9	2.65	1.58
25	1	33.7	3.25	2.44
32	1 ¼	42.4	3.25	3.14
40	1 ½	48.3	3.25	3.61
50	2	60.2	3.65	5.1
65	2 ½	76.1	3.65	6.51
80	3	88.9	4.05	8.47
100	4	114.3	4.5	12.1
125	5	139.7	4.85	16.2
150	6	165.1	4.85	19.2

جدول مشخصات فنی لوله‌ی گازی فولادی بر اساس استاندارد DIN2441

اندازه‌ی اسمی لوله		قطر خارجی لوله	ضخامت لوله	وزن یک متر لوله‌ی سیاه (کیلوگرم)
(میلی‌متر)	(IN)	(میلی‌متر)	(میلی‌متر)	لوله‌ی دو سر ساد‌ه	لوله‌ی رزوه شده با بوشن مخصوص
8	¼	13.5	2.90	0.769	0.773
10	⅜	17.2	2.90	1.020	1.030
15	½	21.3	3.25	1.450	1.460
20	¾	26.9	3.25	1.900	1.910
25	1	33.7	4.05	2.970	2.990
32	¼ 1	42.4	4.05	3.840	3.870
40	½ 1	48.3	4.05	4.430	4.470
50	2	60.3	4.50	6.170	8.020
65	½ 2	76.1	4.50	7.900	8.020
80	3	88.9	4.85	10.100	10.300
100	4	114.3	5.40	14.400	14.700
125	5	139.7	5.40	17.800	18.300
150	6	165.1	5.40	21.200	21.800

جدول مشخصات فنی لوله‌ی گازی فولادی بر اساس استاندارد DIN2440

اندازه اسمی لوله		قطر خارجی لوله	ضخامت لوله	وزن یک متر لوله‌ی سیاه (کیلوگرم)
(میلی متر)	(IN)	(میلی‌متر)	(میلی‌متر)	لوله‌ی دو سر ساده	لوله‌ی رزوه شده با بوشن مخصوص
8	¼	13.50	2.35	0.650	0.654
10	⅜	17.2	2.35	0.852	0.858
15	½	21.03	2.65	1.220	1.230
20	¾	26.9	2.65	1.580	1.590
25	1	33.7	3.25	2.440	2.460
32	¼ 1	42.4	3.25	3.140	3.170
40	½ 1	48.3	3.25	3.610	3.650
50	2	60.3	3.65	5.100	5.170
65	½ 2	76.1	3.65	6.510	6.630
80	3	88.9	4.05	8.470	8.640
100	4	114.3	4.50	12.100	12.400
125	5	139.7	4.85	16.200	16.700
150	6	165.1	4.85	19.200	19.800

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید لوله فولادی

بررسی علل تخریب لوله گاز

به دلیل مقاومت پایین لوله های فولادی در زیر زمین در برابر خوردگی، اقداماتی مانند پوشش دهی و حفاظت کاتدی به منظور محافظت از لوله ها در زیر زمین انجام می شود. در ادامه به برخی عوامل متدوال خوردگی لوله های گازی می پردازیم.

خوردگی گالوانیک در لوله گازی: در خوردگی گالوانیک به دلیل وجود فلزات متفاوت، اختلاف پتانسیل ایجاد می شود. لازم است بدانید فلزات مختلف در یک محیط پتانسیل های خوردگی متفاوتی دارند. وقتی فلزات به صورت الکتریکی به یکدیگر متصل می شوند فلزی با پتانسیل خوردگی مثبت زیادتر به صورت کاتد پلاریزه می شود که نرخ خوردگی آن کاهش می یابد و در مقابل آن فلز با پتانسیل خوردگی منفی به صورت آندی پلاریزه می شود و نرخ خوردگی آن افزایش می یابد. توجه کنید خوردگی گالوانیک برای سازه های زیر زمینی بسیار مخرب است. به عنوان مثال می توان خوردگی آهن در کنار مس یا استیل را نام برد.
فیلم های سطح یا Surface Film در لوله گازی: فیلم های سطح هم می توانند با تغییر پتانسیل خوردگی باعث ایجاد خوردگی سلولی غیر یکنواخت شوند. به طور مثال پوسته های حاصل از نورد در لوله های فولادی که در طول فرآیند ساخت نورد گرم به وجود امده اند، اگر برطرف نشوند همانند یک فلز غیر مشابه در تماس با لوله فولادی عمل می کنند. یا ممکن است هنگامی که با ابزار قسمتی از لوله را برش می دهند و یا در آن خراش ایجاد می کنند، نقاطی از لایه های زیرین لوله نمایان می شود که این نقاط دارای پتانسیل منفی تری نسبت به مابقی لوله ها هستند که می توانند سبب ایجاد خوردگی شوند.
خوردگی تحت عوامل میکروبیولوژیکی: این نوع خوردگی در حضور و فعالیت برخی از میکروارگانیسم ها همانند باکتری و قارچ ها اتفاق می افتد. بر اساس شواهد موجود حدود 20 تا 30 درصد خوردگی های خارجی که در سطح لوله های زیر زمین اتفاق می افتد همین نوع خوردگی است. این میکروارگانیسم هابه طور مستقیم به فلز حمله نمی کنند بلکه محصولات فرعی ناشی از اورگانیسم ها سبب ایجاد خوردگی می شود.

قیمت لوله گازی سپاهان

شرکت مدیران آهن با سابقه فعالیت در حوزه خرید و فروش انواع لوله، یکی از معتبرترین و با سابقه ترین شرکت هایی است که می تواند شما را در زمینه خرید و فروش لوله همراهی کند. شما برای اطلاع از قیمت لوله گازی کافی است شماره 03134155 را شماره گیری کنید یا به وبسایت مدیران آهن مراجعه کنید.

سخن پایانی

همانطور که در طول مقاله به آن اشاره شد لوله گازی در جنس های متفاوتی مانند برنج، پلی اتیلن و فولاد تولید می شود که هر کدام از این لوله ها برای کاربردهای خاصی ساخته می شوند و در قسمت خاصی از صنعت به کار می روند. در این مقاله ابتدا به معرفی لوله گازی پرداختیم و سپس کاربردها و ویژگی های آن را بررسی کردیم.

تصویر شماره 2 - کاربرد لوله گاز