انواع لوله صنعتی و اتصالات
تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۱
تاریخ به روز رسانی: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳
تاریخ به روز رسانی: ۱۷ مرداد ۱۴۰۳
مدت مطالعه: دقیقه
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
<p>لوله یکی از محصولات فولادی است که در صنعت کاربرد بسیار گسترده ای پیدا نموده است. به طور کلی تعریف لوله عبارتست از مقطع فولادی طویل توخالی که می تواند به صورت درزدار یا بدون درز تولید شده و عمده ترین کاربرد آن انتقال سیالات می باشد.</p>
<p>لوله یکی از محصولات فولادی است که در صنعت کاربرد بسیار گسترده ای پیدا نموده است. به طور کلی تعریف لوله عبارتست از مقطع فولادی طویل توخالی که می تواند به صورت درزدار یا بدون درز تولید شده و عمده ترین کاربرد آن انتقال سیالات می باشد. مشخصات لوله صنعتی بر اساس ضخامت لوله صنعتی، قطر لوله و همچنین تست هایی که بر روی آن انجام میگیرد تعیین می شود. در پروژه های صنعتی قیمت لوله صنعتی می تواند یک آیتم بسیار تاثیر گذار در هزینه پروژه به حساب آید. در این مقاله می خواهیم علاوه بر ارائه یک تعریف جامع و درست از لوله، تفاوت آن را با پروفیل با مقطع دایره ای شکل بیان کرده و انواع لوله را تبیین کنیم. همچنین صحبت کردن از اتصالات لوله به عنوان یکی از همراه ترین محصولات فولادی با لوله خالی از لطف نیست.</p>
<blockquote>
<p>آشنایی با: استاندارد قوطی پروفیل آهنی </p>
</blockquote>
<p>مدیران آهن می کوشد نیاز مخاطبان خود در زمینه اطلاعات فنی به روز و عملی را برآورده سازد.</p>
<p><strong>با هم می خوانیم:</strong></p>
<ul>
<li> تعریف لوله و تفاوت آن با لوله صنعتی </li>
<li> تفاوت لوله با پروفیل های لوله ای شکل</li>
<li>نحوه اتصال لوله به دیگر اجزاء</li>
</ul>
<blockquote>
<p style="text-align: right;">در همین زمینه : دانشنامه لوله صنعتی</p>
</blockquote>
<h2 id="content-value-1">تعریف لوله و تفاوت آن با لوله صنعتی</h2>
<p>در تعریف لوله صنعتی می بایست چند نکته را در نظر گرفت:</p>
<ul>
<li>
<h3>جنس لوله صنعتی</h3>
</li>
</ul>
<p>عموما جنس لوله ها از فلز می باشد. درصد زیادی از لوله های فلزی را لوله صنعتی فولادی تشکیل می دهد. انواع آلیاژهای فولاد می تواند برای تولید لوله صنعتی به کار رود. چدن نیز می تواند در تولید لوله صنعتی استفاده شود. البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی ساخت فولاد لوله های چدنی از دور خارج شده اند. بتن نیز از دیگر مواد مورد استفاده در لوله صنعتی می باشد. اما آنچه در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد لوله صنعتی فولادی می باشد. لوله های کربن استیل یا C.S pipe از جمله پرکاربرد ترین لوله ها در صنعت می باشند.</p>
<ul>
<li>
<h3>کاربرد لوله صنعتی</h3>
</li>
</ul>
<p>یکی از مهمترین عواملی که در تعریف لوله نقش به سزائی دارد، کاربرد لوله صنعتی می باشد. در مجموع می توان کاربرد اصلی لوله را انتقال سیال دانست و اگر لوله برای کاربردهای دیگری نظیر ساخت سازه به کار رود عملا از تعریف لوله صنعتی خارج می گردد.</p>
<ul>
<li>
<h3>فشار و دمای کاری</h3>
</li>
</ul>
<p>عموما در تعریف لوله می بایست در خصوص فشار و دمای قابل تحمل لوله نیز سخن گفت. چه آنکه اگر فقط انتقال سیال را در نظر بگیریم به سهولت می توان هر جسم توخالی که می تواند ازخود سیالی را عبور دهد لوله نامید در حالیکه در عمل محدودیت هایی برای لوله در نظر گرفته می شود که در تعریف لوله صنعتی کاربرد دارد.</p>
<p style="text-align: center;"><img class="content-image" style="display: block; margin-left: auto; margin-right: auto;" title="تولید و عملیات حرارتی لوله صنعتی بدون درز سایز بالا" src="https://api.modiranparts.com/uploads/images/imgid1596290450535.jpg" alt="تولید و عملیات حرارتی لوله صنعتی بدون درز سایز بالا">تصویر شماره 2 – تولید و عملیات حرارتی لوله صنعتی بدون درز سایز بالا</p>
<p><span id="Difference"></span>بنابر آنچه گفته شد تعریف لوله عبارتست از مقطع توخالی طویل، عموما از جنس فلز که برای انتقال سیالاتی با محدودیت دما و فشار مورد استفاده قرار می گیرد. از سیالهایی با فشار کاری اتمسفریک و دمای محیط گرفته تا سیالهایی با فشار 400 بار و در دامنه دمایی 270- درجه سانتیگراد تا دماهای 500 درجه سانتیگراد همه گی می تواند از طریق لوله منتقل گردد. شایان ذکر است در حال حاضر لوله صنعتی در بازار به آن دسته از مقاطع گفته می شود که به صورت درز دار تولید می گردد و بیشتر جنبه های کاربرد آن در ساخت سازه ها در نظر گرفته می شود. مقاطع مربع شکل آن ستونی صنعتی نام گرفته است. </p>
<blockquote>
<p>بیشتر بخوانید: دانشنامه لوله مانیسمان</p>
</blockquote>
<h2 id="content-value-2">تفاوت لوله صنعتی با پروفیل های لوله ای شکل</h2>
<p>اما در ذکر تفاوت لوله صنعتی با پروفیل های لوله ای شکل که اکنون به لوله صنعتی شناخته می شوند چند مطلب را می بایست مد نظر قرار داد:</p>
<ul>
<li><strong>درز:</strong></li>
</ul>
<p>اولین و بارزترین تفاوت لوله صنعتی و پروفیل لوله ای شکل درز لوله می باشد. لوله ی صنعتی می تواند درزدار و یا بدون درز تولید شود. در حالیکه پروفیل قطعا درز دار می باشد.</p>
<ul>
<li><strong>ضخامت:</strong></li>
</ul>
<p>گستره ضخامت در لوله های صنعتی بسیار گسترده است. در همین زمینه هندبوک های مربوط به لوله صنعتی اقدام به تعریف کدی برای ضخامت لوله ها نموده اند. این کد ابتدا به صورت STD ، XS و XXS بیان می گردید. با پیشرفت تکنولوژی طراحی ضخامت های بیشتر نیز مد نظر قرار گرفت و بنابراین رده های بینابین نیز تعریف شد. لوله صنعتی رده 20 ضخامتی کمتر از لوله STD دارد. لوله صنعتی رده 40 معادل STD و به همین ترتیب این لوله ها رده بندی می شود. رده ی لوله را با SCH نشان می دهند. این کلمه Schedule یا اسکژوئل نیز می گویند. همه ی این ها در حالی است که ضخامت پروفیل های صنعتی و به طور خاص ضخامت لوله صنعتی تابع ورقی است که از آن تولید می گردد و عمدتا برای لوله ی صنعتی رایج در بازار ضخامت 2 تا 8 میلیمتر رایج می باشد و در ذکر مشخصات آن هیچ‌گاه از رده ی لوله استفاده نمی شود.</p>
<ul>
<li><strong>کاربرد:</strong></li>
</ul>
<p>کاربرد پروفیل های دایره ای شکل عموما ساختمانی می باشد. لوله داربستی، لوله ستونی صنعتی و لوله های مورد استفاده در گلخانه که به لوله گالوانیزه گلخانه معروفند از این دست مقاطع به حساب می آیند. در اینجا می توان به لحاظ کاربرد در خصوص لوله صنعتی و تفاوتی که با پروفیل با شکل مقطع دایره سخن گفت.</p>
<ul>
<li>ابتدا باید به این نکته اشاره نمود که مفهوم لوله یا Pipe تنها برای انتقال سیالات به کار می رود. البته در بعضی موارد با توجه به شرایط پروژه ممکن است از لوله های مخصوص انتقال برای کاربردهای دیگر نیز بهره گرفت که در این حالت عملا اتلاف هزینه صورت می گیرد، اما مثلا به دلیل موجود بودن لوله صنعتی در محل اجرای پروژه، از آن استفاده می گردد. </li>
<li>دومین مطلب که باید در نظر گرفت اینکه ضخامت در لوله های انتقال گوناگونی بسیاری دارد و همانگونه که گفته شد بر مبنای اسکژوئل مشخص می گردد در حالیکه ضخامت در پروفیل با مقطع دایره شکل که بیشتر استفاده ساختمانی دارد از تنوع کمتری برخوردار می باشد. این گونه لوله ها عموما در سایز های پایین ضخامتی در دامنه 2 الی 6 میلیمتر دارند و در سایزهای بالا تا 16 میلمتر ادامه پیدا می کند.</li>
<li>برعکس گاهی از پروفیل با مقطع دایره شکل برای انتقال استفاده می گردد که این کار اصولی نمی باشد. برای مثال به طور موقت با استفاده از لوله 5 داربستی برای عبور دادن مقداری آب از منبع به محل ذخیره استفاده شده است. اما این نکته اهمیت بسیاری دارد که جنس پروفیل با مقطع دایره از ورق St37 می باشد و این فولاد مقاومت زیادی در برابر زنگ زدگی و خوردگی ندارد برای همین منظور در اغلب موارد می بایست این محصولات پرایمر یا ضد زنگ زده می شود. برای لوله صنعتی بحث جنس بسیار گسترده می شود. لوله هایی از جنس API5l، A106، A333 و ... که هر کدام خصوصیات و امتیازات ویژه ای نسبت به دیگری دارند. البته این ها فقط فولادهای کربنی می باشند که می توان لوله های استینلس، داپلکس، اینکونل، کاپرنیکل و دیگر انواع لوله های آلیاژی فولادی و غیر فولادی را نیز نام برد.</li>
</ul>
<blockquote>
<p><span id="connections"></span>قیمت لوله گازرسانی در مدیران آهن</p>
</blockquote>
<h2 id="content-value-3">نحوه اتصال لوله به دیگر اجزاء</h2>
<p>کاربرد لوله ها اعم از لوله صنعتی و یا لوله های بدون درز و دیگر انواع لوله در صورتی مفهوم دارد که در اتصال با دیگر اجزاء طراحی شده باشند. به این مفهوم که به ندرت در پروژه ای یک شاخه لوله صنعتی به تنهایی مورد استفاده قرار می گیرد. یا اینکه تا کنون مشاهده نشده است لوله ها به صورت خام در پروژه ای کار شوند. بنابراین نحوه اتصال لوله موضوع مهمی است که می بایست در مورد آن صحبت شود. برای این منظور نیاز به تعاریف جدید داریم. اتصال لوله به لوله و یا لوله به اتصالات و فلنج ها هر کدام می توانند در حالات مختلفی صورت گیرد. به طور کلی سه روش برای اتصال لوله وجود دارد:</p>
<ul>
<li>اتصال جوشکاری Welding connection</li>
<li>اتصال نری مادگی یا سوکتی Socket weld connection </li>
<li>اتصال رزوه ای یا دنده ای Thread connection or screw connection</li>
</ul>
<p style="text-align: center;"> </p>
<blockquote>
<p style="text-align: right;">قیمت لوله صنعتی در مدیران آهن</p>
</blockquote>
<h3>اتصال جوشکاری Welding connection</h3>
<p>این نوع اتصال به صورت سر به سر Butt اعمال می گردد. به این صورت که دو قسمتی که می بایست به همدیگر جوش داده شود، دقیقا در مقابل هم قرار گرفته و جوشکاری می شوند. اما پیش از انجام جوشکاری نیاز به آماده سازی سر لوله می باشد. در گام اول سر لوله تمیز کاری می شود. این تمیز کاری عموما از زنگ زدگیها و آلودگیها صورت می گیرد. در گام بعدی سر لوله به اصطلاح پخ Bevel می شود. این پخ ها بسته به اینکه لوله در کجا کاربرد داشته باشد، اصول و استاندارد متفاوتی دارند. همچنین ضخامت لوله می تواند در طرح پخ تاثیر گذار باشد. برای لوله کشی هایی که مخصوص انتقال سیالات می باشد همواره پخ در سمت بیرون لوله انجام می گردد. چه اینکه در سایزهای پایین امکان پخ زدن سر لوله از داخل وجود ندارد. اما برای کاربردهایی که مربوط به ساخت سازه های بزرگ می باشد، پخ در سر لوله از داخل لوله و بیرون لوله صورت می گیرد و این کار باعث می گردد کیفیت جوش بهتری ایجاد گردد.</p>
<h3>اتصال نری مادگی یا سوکتی Socket weld connection</h3>
<p>در اتصال نری مادگی یا سوکتی که عموما برای لوله به دیگر اجزاء مورد استفاده قرار می گیرد، بخشی از لوله درون اتصال مورد نظر قرار گرفته و دور آن جوشکاری می گردد. در مواردی که اتصال نری مادگی برای دو لوله مد نظر باشد از یک کوپلینگ سوکتی بهره گرفته و دو لوله را به این صورت به هم متصل می نمایند. این نوع اتصال برای سایزهای بالا قابل استفاده نیست. همچنین مورد استفاده اصلی آن در لوله هایی است که برای انتقال سیالات کاربرد دارند. پس از اینکه قسمت نری لوله در سوکت مربوطه قرار داده شد، دور آن جوشکاری به صورت فیلت انجام می گردد. معمولا بین قسمت نری و نشیمنگاه سوکت فاصله 2 میلیمتری گپ در نظر گرفته می شود تا پس از جوشکاری لوله و سوکت در معرض تنش قرار نگیرند.</p>
<blockquote>
<p style="text-align: right;">قیمت لوله مانیسمان در مدیران آهن</p>
</blockquote>
<h3>اتصال رزوه ای یا دنده ای Thread connection or screw connection</h3>
<p>این نوع اتصال برای کاربردهای زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. لوله های مورد استفاده در تاسیسات ساختمانی، لوله های گاز، لوله های گالوانیزه گلخانه ای و ... نمونه هایی از کاربردهایی هستند که در آنها اتصال رزوه ای مورد استفاده قرار می گیرد. ایجاد دنده بر روی لوله و یا داخل لوله و اتصالات به وسیله دستگاه قلاویز و حدیده انجام میگیرد. این نوع اتصالات بیشتر در لوله های آبرسانی دیده می شود. اگر فشار آب پایین باشد اتصال با استفاده از نوار تفلون و یا چسب های مخصوص آب بندی می گردد ولی در صورتی که فشار بالا باشد می توان از یک جوش بسیار ظریف برای آب بندی بهره گرفت. این نوع اتصال نیز بیشتر در سایزهای پایین عمدتا زیر 4 اینچ مورد استفاده قرار می گیرد.</p>
<p> </p>