ذوب آهن اصفهان؛ تولیدکننده بزرگ تیرآهن در کشور
تاریخ به روز رسانی: ۶ مرداد ۱۴۰۳
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
ذوب آهن، بزرگترین تولید کننده تیرآهن در ایران
بی شک ذوب آهن اصفهان از برجسته ترین و قوی ترین تولیدکنندگان تیرآهن در ایران است که قدمت آن بیش از نیم قرن هم می شود. در اکثر پروژه های بزرگ مانند پل صدر تهران، سالن اجلاس سران اصفهان مترو و حتی ورزشگاه المپیک آتن از محصولات ذوب آهن استفاده شده است. در حال حاضر، ذوب آهن ظرفیت تولید بالغ بر 3 میلیون و 600 هزار تُن انواع محصولات فولادی را دارد.
این کارخانه توانسته همواره نیازهای فولادی کشور را چه در سطح کلان و چه خُرد برآورده کند که یکی از نمونه های تولید فرآورده های ساختمانی مختلف از جمله تیرآهن بوده است. با کیفیت تیرین تیرآهن های کشور در این کارخانه تولید می شود که تحت استانداردهای IPE، IPB و IPN قرار دارند. کلیه تیرآهن های این کارخانه از شمش های مرغوب و فولاد با گریدهای 37، 44 و 52 بدست می آیند.
خُب این تنها توصیف کوتاهی از تیرآهن های ذوبی بود. برویم با هم تیراهن های این کارخانه را دقیقا بررسی کنیم.
انواع تیرآهن کارخانه ذوب آهن
تیرآهن های ذوب آهن در 3 دسته کلی بال نیم پهن موازی (I-2 یا ipe)، بال باریک شیبدار(IPN) و بال پهن موازی (IPB، یا هاش سنگین و یا I-5) قرار می گیرند.
تیرآهن ipe ذوب آهن
در بازار به آن تیر معمولی هم می گویند ولی در استاندارد 1791 ملی ایران با نام بال نیم پهن موازی شناخته می شود. علاوه بر استاندارد ملی ایران، این مقطع فولادی طبق استاندارهای DIN1025-5 ، EN10034 و En10025-2 تولید می گردد. این محصول فولادی از گریدهای فولادی S235JR، S275JR و S355JR بدست می آید. در این فولادها از حداکثر کربن یعنی 19 درصد تشکیل شده است.
در ضمن، عناصر دیگر مانند سیلیسیم، منگنز، فسفر، گوگرد و نیتروژن هم در ساخت این مقطع به کار رفته است. در جدول زیر، مشخصات این تیر را مشاهده می کنید.
سایز تیرآهن ipe |
ارتفاع بال |
عرض بال |
ضخامت جان |
شعاع انحنای گوشه |
وزن یک متر kg |
12 |
120 |
64 |
4.4 |
6.3 |
10.4 |
14 |
140 |
73 |
4.7 |
6.9 |
12.9 |
16 |
160 |
82 |
5.0 |
7.4 |
15.8 |
18 |
180 |
91 |
5.3 |
8.0 |
18.8 |
20 |
200 |
100 |
5.6 |
8.5 |
22.4 |
22 |
220 |
110 |
5.9 |
9.2 |
26.2 |
24 |
240 |
120 |
6.2 |
9.8 |
30.7 |
27 |
270 |
135 |
6.6 |
10.2 |
36.1 |
30 |
300 |
150 |
7.1 |
10.7 |
42.2 |
ترکیبات شیمیایی تیرآهن IPE ذوب آهن (بال نیم پهن موازی)
نوع فولاد |
کربن C |
سیلیسیم Si |
منگنز Mn |
فسفر P |
گوگرد S |
نیتروژن N |
کربن معادل |
S235JR فولاد 37 |
%19 |
0.12-0.40 |
0.25-1.50 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.35 |
S275JR فولاد 44 |
%24 |
%15-0.45 |
0.40-1.60 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.40 |
S355JR فولاد 52 |
%27 |
0.60 |
1.70 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.45 |
تیرآهن ipn
نام دیگر تیرآهن ipn، بال باریک شیبدار است و تحت استانداردهای DIN1025-1، EN10024 و EN10025-2 اروپا تولید می شود. این تیر از فولاد با گریدهای 37، 44 و 52 بدست می آید. میزان کربن تشکیل دهنده این تیر مانند نوع معمولی آن است. هر چه میزان کربن در فولاد بیشتر شود، سختی و مقاومت آن هم افزایش پیدا می کند. همانطور که مشاهده می کنید، بالهای این با دور شدن از جان تیر آهن با یک شیب کم باریک می شوند.
در جدول زیر مشخصات فنی این تیر را همراه با ترکیبات شیمیایی آن مشاهده می کنید.
سایز تیرآهن ipn |
ارتفاع بال |
عرض بال |
ضخامت جان |
ضخامت بال |
شعاع انحنای گوشه (r1) |
شعاع انحنای گوشه (r2) |
وزن یک متر kg |
12 |
120 |
58 |
5.1 |
7.7 |
5.1 |
3.1 |
11.1 |
14 |
140 |
66 |
5.7 |
8.6 |
5.1 |
3.4 |
14.3 |
ترکیبات شیمیایی تیرآهن IPN (بال باریک شیبدار)
نوع فولاد |
کربن C |
سیلیسیم Si |
منگنز Mn |
فسفر P |
گوگرد S |
نیتروژن N |
کربن معادل |
S235JR فولاد 37 |
%19 |
0.12-0.0.40 |
0.25-1.50 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.35 |
S275JR فولاد 44 |
%24 |
%15-0.45 |
0.40-1.60 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.40 |
S355JR فولاد 52 |
%27 |
0.60 |
1.70 |
0.050 |
0.050 |
0.014 |
0.45 |
تیرآهن IPB یا هاش سنگین
تیرهای بال پهن یا هاش سنگین ذوب آهن اصفهان را IPB می گویند. این تیرها به دلیل بال پهن تری که دارند، نیروهای وارد به سازه را بهتر پخش می کنند. برای ساخت انواع سازه های سنگین مانند سد، کشتی، ساختمان های مرتفع از این تیر استفاده می شود.
این تیر در نوع وزن متوسط و سبک تولید می شود و مشخصات آن به شرح زیر است:
مشخصات تیرآهن بال پهن با وزن متوسط
سایز تیرآهن IPB با وزن متوسط |
ارتفاع بال |
عرض بال |
ضخامت جان |
ضخامت بال |
شعاع انحنای گوشه ها |
وزن یک متر kg |
14 |
140 |
140 |
7 |
12 |
12 |
33.7 |
16 |
160 |
160 |
8 |
13 |
15 |
42.6 |
18 |
180 |
180 |
8.5 |
14 |
15 |
51.2 |
20 |
200 |
200 |
9 |
15 |
18 |
61.3 |
30 |
300 |
300 |
11 |
19 |
27 |
117 |
مشخصات تیرآهن بال پهن با وزن سبک
سایز تیرآهن IPB با وزن سبک |
ارتفاع بال |
عرض بال |
ضخامت جان |
ضخامت بال |
شعاع انحنای گوشه ها |
وزن یک متر kg |
14 |
123 |
140 |
5.5 |
8.5 |
12 |
24.7 |
16 |
152 |
160 |
6 |
9 |
15 |
30.4 |
18 |
171 |
180 |
6 |
9.5 |
15 |
35.5 |
20 |
190 |
200 |
6.5 |
10 |
18 |
42.3 |
ترکیبات شیمیایی تیرآهن IPB ذوب آهن (بال پهن موازی)
نوع فولاد |
کربن C |
سیلیسیم Si |
منگنز Mn |
فسفر P |
گوگرد S |
نیتروژن N |
کربن معادل |
S235JR فولاد 37 |
%19 |
0.12-0.0.35 |
0.25-1.50 |
0.045 |
0.045 |
0.014 |
0.35 |
S275JR فولاد 44 |
%23 |
%15-0.45 |
0.40-1.60 |
0.045 |
0.045 |
0.014 |
0.40 |
S355JR فولاد 52 |
%26 |
0.60 |
1.70 |
0.045 |
0.045 |
0.014 |
0.45 |
خواص مکانیکی تیرآهن بال پهن موازی ذوب آهن اصفهان
نوع فولاد |
حداقل تنش تسلیم (مگا پاسکال) |
استحکام کششی(مگا پاسکال) |
حداقل درصد ازدیاد طول نسبی |
S235JR فولاد 37 |
235 |
360-510 |
26 |
S275JR فولاد 44 |
275 |
410-560 |
23 |
S355JR فولاد 52 |
355 |
470-630 |
22 |
سایز تیرآهن ذوب آهن اصفهان
سایزهای تیر ذوبی بسته به استانداردی که تولید می شود، فرق می کند. به عنوان مثال، سایز تیرآهن معمولی یا IPE ذوب آهن اصفهان از 12 تا 30 سانتی متر است. سایز تیرهای ذوبی از قرار زیر است:
تیر ipe: از 12 تا 30 سانتی متر
تیر ipn: فقط 12 و 14
تیر IPB: سایزهای 14، 16، 18، 20 و 30