آشنایی با استانداردهای تولید میلگرد

میلگردها در ابتدا به روش آزمون و خطا و بدون استاندارد مشخصی به تولید می‌رسیدند. این روش تولید ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۸۷۸ برای نخستین بار تادئوس هایت اقدام به استانداردسازی و تولید نظامند میلگرد نمود. با نقشی که میلگرد در استحکام بنا داشت و همچنین کاربرد گسترده آن، لازم بود تا استانداردهایی در خصوص تولید، آزمون‌ها، رواداری‌ها، کاربرد و مشخصات انواع میلگرد تهیه شود. شرکت‌های متعددی که در سرتاسر دنیا، در زمینه تدوین استانداردها فعال بودند شروع به انتشار استانداردهایی برای میلگرد نمودند. علاوه بر استانداردهای جهانی، با توجه به ویژگی‌های منطقه‌ای و بومی هر کشور، استانداردهای ملی نیز در سطح کشورهای مختلف تدوین شد. در این مقاله قصد داریم به استانداردهای میلگرد بپردازیم. با ما همراه باشید.

استاندارد ملی ایران

استاندارد ملی ایران به شماره 3132 (IRISI 3132) با نام "میلگردهای فولادی گرم نوردیده برای تسلیح بتن – ویژگی‌ها و روش‌های آزمون" برای اولین بار در سال ۱۳۶۹ تدوین شد. به عبارت دیگر، نخستین استاندارد میلگرد در ایران به ۳۱ سال پیش باز می‌گردد. این استاندارد، بعدها یک بار در سال ۱۳۸۱ و یک بار در سال ۱۳۹۲ مورد تجدیدنظر قرار گرفت. تجدید نظر دوم استاندارد ملی ۳۱۳۲ در هشتصد و هفتادمین اجلاس کمیته ملی استاندارد مکانیک و فلزشناسی در خرداد ۱۳۹۲ با نام "استاندارد ملی شماره ۳۱۳۲ تجدید نظر دوم" مورد تصویب واقع شد. در این استاندارد به ویژگی‌های میلگرد، روش‌های آزمایش میلگردهای فولادی گرم نوردیده ساده و آجدار برای تسلیح بتن اشاره شده است. در ادامه به معرفی انواع استانداردهای تولید می‌پردازیم.

پیش از پرداختن به موضوع استانداردهای میلگرد، لازم است با انواع میلگرد آشنا شوید: انواع میلگرد در بازار آهن

استاندارد صنعتی ژاپن (JIS)

JIS مخفف Japanese Industrial Standards مجموعه استانداردهای صنعتی کشور ژاپن است. مجموعه این استانداردها توسط کمیته استانداردهای صنعتی ژاپن (JISC) تدوین شده است و توسط موسسه استاندارد (JSA) منتشر می‌شود. JISC از کمیته‌های بسیاری زیادی تشکیل شده است و نقش بسیار مهمی در استانداردسازی فعالیت‌ها در ژاپن بر عهده دارد.

در مورد میلگرد، استاندارد JIS G 3112:2020 به بیان مشخصات میلگردهای مسلح‌کننده بتن می‌پردازند. در این استاندارد، مشخصات میلگردهای ساده و آجدار که به وسیله روش نورد گرم برای مسلح کردن بتن تولید شده‌اند، مشخص شده است. این استاندارد به میلگردهای نورد مجدد که برای تسلیح بتن به کار گرفته می‌شود، اشاره نمی‌کند، بلکه استاندارد JIS G 3117، موضوع بحث این میلگردها خواهد بود. در استاندارد ژاپنی، میلگردهای ساده به سه گرید و میلگردهای آجدار به ده گرید مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند. در جدول زیر می‌توانید نمایه هر کدام از این گریدها را مشاهده کنید:

موسسه استانداردهای آلمان (DIN)

DIN مخفف عبارت آلمانی Deutsches Institut für Normung به معنای موسسه استانداردسازی آلمان است. مجموعه استانداردهای DIN نتیجه یک کار در سطح بین‌المللی، ملی و اروپایی ست. هر کس می‌تواند پیشنهاد خود برای یک استاندارد جدید از طریق DIN را ثبت نماید. چنانچه طرح مورد قبول واقع شود، بر اساس قوانین و رویه‌های سازمان، جهت تکمیل قوانین و مشخصات به کمیته‌های استاندارد مرتبط ارجاع داده می‌شود. این کمیته می‌تواند، کمیته استاندارد DIN، کمیته سازمان استانداردهای اروپا (CEN) و یا سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) باشد.

استانداردهای DIN حداقل هر ۵ سال یکبار مورد بازنگری قرار می‌گیرند. چنانچه استانداردی نتواند نیازهای تکنولوژی موجود را برآورده کند، اصلاح و یا منسوخ می‌شود. در مجموعه استاندارد DIN 488 به موضوع فولادهایی که برای تسلیح بتن به کار برده می‌شود، پرداخته شده است. این استاندارد در ۶ بخش به بررسی فولادهای تسلیح‌کننده می‌پردازند که در جدول زیر می‌توانید موضوع هر کدام از آن‌ها را مشاهده نمایید:

سازمان بین المللی استاندارد (ISO)

سازمان بین‌المللی استاندارد یا ایزو از اتحاد دو سازمان فدارسیون بین‌المللی انجمن‌های استاندارد ملی و کمیته هماهنگی استاندارد سازمان ملل متحد تشکیل شده است. تشکیل ایزو به سال ۱۹۴۶ باز می‌گردد زمانی که بیش از ۲۵ کشور در موسسه مهندسان عمران در لندن با یکدیگر ملاقات کردن تا یک سازمان به منظور تسهیل هماهنگی و هماهنگی بین‌المللی استانداردهای صنعتی ایجاد کنند. ایزو در فوریه سال ۱۹۴۷ فعالیت را به طور رسمی آغاز نمود. تا به امروز ایزو بیش از ۱۶۵۰۰ استاندارد بین‌المللی را منتشر کرده است و ۱۵۰ کشور در کنفدراسیون آن عضویت دارند که سالانه به منظور بازنگری و تدوین استانداردهای جدید ملاقات می‌کنند. استانداردهای مختلفی در ایزو به منظور مشخص کردن خصوصیات و ویژگی‌های میلگرد و فولادهای تسلیح‌کننده بتن تدوین شده است. استاندارد ISO 6935-1، به موضوع میلگردهای صاف و استاندارد ISO 6935-2، به میلگردهای آجدار پرداخته است.

استاندارد بین المللی ASTM

ASTM مخفف موسسه تست و مواد آمریکا، یک سازمان استاندارد بین‌المللی است که در زمینه استانداردسازی مجموعه وسیعی از مواد، محصولات و سیستم‌ها و خدمات فعالیت می‌‎کند. مقر اصل این مرکز در ایالت پنسیلوانیا واقع شده است. ASTM، به عنوان شاخه آمریکایی موسسه بین‌المللی تست مواد در سال ۱۹۰۲ تاسیس شد و سابقه بیشتری نسبت به بسیاری از سازمان‌ها مانند IEC (1906) ،DIN (1927) ،ANSI (1918) ،AFNOR (1926) و ISO (1947) دارد.

در آمریکا استاندارد ASTM به وسیله بسیاری از سازمان‌ها، ایالت‌ها، شهرداری‌ها و فدرال‌ها به عنوان مرجع استفاده می‌شود. ASTM از نخستین موسساتی بود که به تدوین استاندارد در خصوص میلگرد پرداخت. در جدول زیر می‌توانید روند تغییرات استانداردهای ASTM را ملاحظه بفرمایید. ضمن اینکه این جدول می‌تواند به عنوان یک تایم لاین برای تاریخچه میلگرد نیز مورد استفاده قرار بگیرد:

استاندارد ASTM A615/A615M به بیان مشخصات میلگردهای صاف و آجدار برای تقویت بتن پرداخته است. در خصوص میلگردهای با پوشش اپوکسی، میلگردهای گالونیزه، میلگردهای استنلس استیل و سایر انواع میلگرد نیز استانداردهای جداگانه‌ای تدوین و منتشر شده است که در جدول بالا قابل مشاهده هستند. به عنوان مثال، استاندارد ASTM A955/A955M به بیان مشخصات میلگردهای استنلس استیل می‌پردازد.

استاندارد روسی (GOST)

GOST به مجموعه استانداردهای تکنیکی گفته می‌شود که به وسیله کمیته استانداردسازی اوراسیا، EASC و سازمان استاندارد منطقه‌ای زیر نظر CIS ( کشورهای مستقل همسود) تدوین شده است. استانداردهای GOST، ابتدا توسط شوری سابق به عنوان بخشی از استراتژی استانداردسازی ملی منتشر شد. خود کلمه GOST مخفف عبارتی به معنای استاندارد دولتی یا ایالتی است. پس از فروپاشی شوروی، استانداردهای GOST  تحت مدیریت سازمانی که متعلق به کشورهای مشترک‌المنافع است، اداره می‌شود.

استاندارد GOST 5781-82 در خصوص فولاد نورد گرم به منظور تسلیح بتن تدوین شده است و از این نظر، اهمیت دارد که در کشور ما برای نامگذاری میلگردها، همچنان از این استاندارد استفاده می‌شود. احتمالا این مسئله به این دلیل است که نخستین کارخانه تولید میلگرد کشور به کمک کمپانی‌های روسی تاسیس شد.

بر اساس مشخصات مکانیکی، فولادهایی که برای تسلیح به کار برده می‌شود به چند زیر گروه تقسیم‌بندی می‌شوند. A-I (A240) ،A-II (A300) ،A-III (A400) ،A-IV (A600) ،A-V (A800) و A-VI (A1000) در ایران نیز بر اساس همین استاندارد، میلگردها به چهار گروه کلی A1،A2 ،A3 و A4 تقیسم می‌شوند که در خصوص آن‌ها توضیحاتی ارائه شد.

موسسه استاندارد بریتانیا (BSI)

BSI مخفف British Standard Institution سازمان ملی استاندارد بریتانیاست. BSI مجموعه وسیعی از استانداردهای کیفی را برای محدوده گسترده‌ای از خدمات و محصولات آماده کرده است. با بیش از 80 هزار کارمند، BSI یکی از بزرگترین سازمان‌های استاندارد در دنیاست.  تاکنون بیش از ۲۵۰۰۰ استاندارد توسط این سازمان منتشر شده است. استاندارد BSI 4449 به بیان مشخصات فولادهای تسلیح‌کننده بتن، فولاد جوش‌پذیر مسلح‌کننده، میله، کویل و محصولات دیکویل شده پرداخته است.

استاندارد ایالات متحده آمریکا (ANSI)

موسسه استاندارد ملی آمریکا یک سازمان خصوصی و غیرانتفاعی است که سیستم ارزیابی همگون و استانداردهای توافقی آمریکا را مدیریت و هماهنگ می‌نماید. ANSI در سال ۱۹۱۸ تاسیس شد. ANSI خود به تنهایی یک سسیستم ایجادکننده و توسعه‌دهنده استاندارد نیست اما بر توسعه و استفاده از استانداردها نظارت دارد. این کار از طریق اعتبارسنجی روند عملکرد سازمان‌های توسعه‌دهنده استاندارد انجام می‌گیرد. در مورد میلگردهای تقویت‌کننده، استاندارد AWS D1.4-D1.4M:2018 توسط ANSI مورد تایید قرار گرفته است.

کلام آخر

در این مقاله به بررسی استانداردهای مختلف که در هر موسسه تدوین شده است، پرداختیم. استانداردهای تولید میلگرد نیز از بین همین استانداردها در هر کارخانه فولادی انتخاب می‌شوند. شرکت مدیران آهن یکی از تامین‌کنندگان و عرضه‌کنندگان انواع میلگرد از برندها و استانداردهای مختلف است. شما عزیزان می‌توانید همه‌روزه از طریق شماره تلفن ۰۳۱۳۴۱۵۵ برای استعلام قیمت میلگرد، دریافت مشاوره تخصصی و خرید با ما در ارتباط باشید.

خرید میلگرد از مدیران آهن