ورق رنگی چیست؟ کاربرد ورق رنگی، ویژگی ها و نحوه تولید
تاریخ به روز رسانی: ۱۹ آبان ۱۴۰۳
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
ورق‌های رنگی یکی از متداول‌ترین محصولات فولادی در صنایع ساخت و ساز و تولید هستند. این ورق‌ها معمولاً از فولاد یا آلومینیوم تولید می‌شوند و با پوششی از رنگ یا پوشش‌های خاص، از آن‌ها در برابر عوامل جوی و خوردگی محافظت می‌شود. به طور معمول، ورق رنگی نوعی ورق گالوانیزه با پوشش رنگ الکترواستاتیک است که در رنگ‌های متنوعی تولید و به بازار عرضه می‌گردد. ورق رنگی در صنایعی نظیر تولید لوازم خانگی، صنعت حمل و نقل و ساختمان‌سازی کاربرد فراوان دارد. قیمت ورق رنگی تابع قیمت ورق گالوانیزه است. در این مقاله از مدیران آهن به بررسی دقیق‌تری از ورق رنگی، روش‌های تولید، انواع مختلف و کاربردهای آن خواهیم پرداخت و به سوال شما عزیزان مبنی بر ورق رنگی چیست، پاسخ مناسبی ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
ورق رنگی چیست؟
ورق گالوانیزه رنگی از صنایع تولید لوازم خانگی گرفته تا صنعت حمل و نقل و ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما یکی از بیشترین مصارف ورق رنگی در ساخت و نصب شیروانی ساختمان در نواحی جغرافیایی با میزان بارندگی و رطوبت بالا است. علاوه بر ظاهر زیبای این نوع ورق‌ها، مقاومت در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی نیز عامل مهمی در انتخاب آن‌ها برای ساخت سقف شیروانی ساختمان است.
پرسش در مورد ورق فولادی رنگی بسیار است. از آن جمله می‌توان به پرسش در خصوص کاربردهای ورق گالوانیزه رنگی، قیمت ورق رنگی، انواع ورق رنگی شیروانی، نحوه تولید ورق رنگی، وزن ورق گالوانیزه رنگی، ضخامت ورق آهنی رنگی و غیره اشاره کرد. این پرسش‌ها و دیگر سوالات مربوط به ورق رنگی را به وفور در صنایع تولیدی شنیده‌ایم. پیش نیاز پاسخ به این پرسش‌ها، دانستن اطلاعات کلی‌تر در خصوص این محصول است که در این نوشتار به آن‌ها خواهیم پرداخت.
اگر چه ورق رنگی به طور مجزا به عنوان یکی از محصولات فولادی در نظر گرفته شده و اکثریت قریب به اتفاق تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان محصولات فولادی، به آن شخصیتی جداگانه داده‌اند، لیکن در حقیقت ورق رنگی در ادامه تولید ورق گالوانیزه با دامنه ضخامتی مشخصی تهیه و تولید می‌گردد. هدف از تولید ورق رنگی، استفاده از آن در کاربردهایی است که اغلب نیاز به فرم‌دهی و شکل‌پذیری داشته و لذا هر چقدر ضخامت ورق‌های گالوانیزه بیشتر شود، امتیاز منفی برای این منظور خواهد بود. از این رو، دامنه ضخامتی ورق گالوانیزه‌ای که از آن ورق رنگی تولید می‌گردد از 0.2 میلی‌متر تا 0.7 میلی‌متر متغیر است.
کاربردهای ورق گالوانیزه رنگی نیز از صنایع تولید لوازم خانگی گرفته تا صنعت حمل و نقل و ساختمان‌سازی گسترده شده است، اما یکی از بیشترین مصارف استفاده از ورق رنگی، ساخت و نصب شیروانی ساختمان در نواحی جغرافیایی با میزان بارندگی و رطوبت بالا است.
با توجه به اینکه ورق‌های رنگی در طرح‌های مختلفی فرم‌دهی می‌گردند، در بیشتر منابع این طرح‌ها را به عنوان انواع ورق رنگی معرفی کرده‌اند، حال آنکه ورق رنگی می‌تواند در رنگ‌های مختلفی عرضه گردد و به عبارتی انواع آن در تنوع رنگ‌ها معنی پیدا می‌کند. اما طرح‌هایی از قبیل: شیروانی، طرح سفال، شادولاین، ذوزنقه و کرکره‌ای، نوع فرم‌دهی این ورق‌ها را مشخص می‌کند. هر کدام از این طرح‌ها با قالب‌های مخصوصی تولید می‌گردند. این طرح‌ها می‌توانند بر روی ورق‌های گالوانیزه بدون رنگ با ضخامت پایین نیز اعمال شوند.
با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی، رنگ‌آمیزی ورق‌ها نیز کاملا به صورت مکانیزه صورت می‌گیرد. در تولید ورق‌های رنگی به صورت انبوه، امکان استفاده از روش‌های دستی عملا وجود ندارد. ورق‌های رنگی ابتدا به صورت اتوماتیک آماده‌سازی شده و سپس برای رنگ‌آمیزی در خط تولید قرار می‌گیرند. رنگ‌آمیزی می‌تواند به صورت جداگانه روی شیت‌های برش خورده و یا به صورت پیوسته بر روی یک کلاف انجام گردد. اولین بار کارخانه فولاد مبارکه اصفهان اقدام به تولید ورق رنگی در ایران نمود و پس از آن کارخانجات دیگری همچون هفت الماس قزوین و گروه صنعتی بهمن نیز به این جرگه اضافه شدند.
مجموعه بازرگانی مدیران آهن، تامین‌کننده و عرضه‌کننده انواع ورق فولادی با بیش از ده سال سابقه درخشان، در تلاش گسترش هر چه بیشتر اطلاعات مستند و علمی در خصوص صنایع فولادی بوده و در تعامل آن با شما همراهان عزیز از هیچ کوششی فروگذار نخواهد کرد.
ورق فولادی پوشش دار چیست؟ انواع ورق فولادی روکش دار
تاریخچه ورق رنگی در ایران
برای اولین بار در کشور، شرکت فولاد مبارکه اصفهان با همکاری شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی موفق به تولید ورق رنگی گردید. این ورق رنگی که به آن ورق رنگی High Gloss اطلاق گردید، مورد استفاده در مصنوعات خانگی از جمله یخچال، ماشین لباسشویی و غیره قرار گرفت. سرعت تولید بالا، حذف مرحله رنگ‌کاری در خط تولید لوازم خانگی، افزایش کیفیت سطحی و حذف آلاینده‌های گازی و بالطبع بهبود فرآیندهای زیست‌محیطی، تاثیر مستقیمی در کاهش قیمت تمام شده محصولات ساخته شده از ورق رنگی گذاشت.
همچنین این کارخانه اقدام به تولید ورق‌های پیش‌رنگ نیز نمود، به نحوی که اکثر تولیدکنندگان لوازم خانگی تمایل به استفاده از این ورق‌ها در تولید محصولات خود پیدا نمودند. در گام نخست تولید ورق‌های رنگی، کیفیت ذوب فولاد نیز مورد تحقیق قرار گرفت و کیفیت DQ یا فولاد نرم برای آن پروژه تخصیص داده شد. این موضوع باعث شد تا انعطاف‌پذیری لازم در ورق‌های فولادی فراهم شود و به این ترتیب، فرم‌پذیری در کارخانه لوازم خانگی برای ساخت این لوازم تسهیل گردید.
به موازات مشخص شدن کیفیت ذوب، مقدمات تامین پوشش‌های رنگ اعمالی روی ورق نیز فراهم گردید. متریال اعمالی بر روی ورق عبارت بودند از رنگ تاپ، پرایمر و بک. پارامترهای فرآیندی، متناسب با تولید این محصول با همکاری گروه فنی تولید ناحیه نورد سرد و کارشناسان خط ورق رنگی، به دقت تعریف و محموله‌ای در خط ورق رنگی با ویژگی‌های یاد شده تولید و در تاریخ دوم آبان ماه سال نود و هفت به کارخانه نیکسان صنعت ارسال شد.
در تاریخ ششم آبان سال 97 در حضور نمایندگان فنی شرکت فولاد مبارکه و شرکت نیکسان، یکی از کلاف ها در خط برش آن شرکت به صورت ورق درآمد و در بخش فورمینگ شکل داده شد و بدنه جانبی یخچال با آن تولید گردید. انعطاف‌پذیری و خش‌ناپذیری ورق مطلوب اعلام شد و مورد تایید شرکت نیکسان صنعت قرار گرفت. به این ترتیب، سفارش اول این محصول به میزان 20 تن به صورت آزمایشی در کارخانه نیکسان استفاده شد و با بازخورد مثبت مشتری مواجه شد.
در تولید آزمایشی این محصول که برای اولین بار در داخل کشور صورت گرفت، شرکت نیکسان، گروه فنی تولید ناحیه نورد سرد، واحدهای گالوانیزه و ورق رنگی، آزمایشگاه‌ها، متالورژی و فرآیندهای تولید، خرید، فروش و پشتیبانی مشارکت داشتند.
خوشبختانه به سرعت کارخانجات دیگری همچون هفت الماس قزوین و گروه صنعتی فولاد بهمن نیز به این دایره پیوستند و در تامین تقاضای این محصول، نقش پر رنگی ایفا نمودند. لازم به ذکر است تا پیش از آن ورق‌های رنگی تنها به صورت وارداتی از چین، کره و بعضی کشورهای اروپایی تهیه می‌شد و مقدار آن نیز بسیار محدود بود. هم اکنون نیز در بعضی از ضخامت‌ها، ورق‌های رنگی وارداتی هستند. هنگامی که ضخامت ورق پایه پایین باشد، امکان انحراف و چروک شدن ورق در قسمت غلتک‌های لاستیکی وجود دارد. بنابراین تولید چنین ورق‌هایی با ضخامت پایین، نیاز به تکنولوژی پیشرفته‌ای دارد که در کشور ما هنوز فراهم نشده است.
معرفی انواع طرح های ورق رنگی
ورق‌های رنگی هم به صورت رول عرضه می‌گردند و هم به صورت شیت فابریک. پیش از اینکه نمونه‌هایی از طرح‌های فرم‌دهی ورق‌های رنگی را معرفی کنیم، بد نیست تعدادی از رنگ‌های رایج در این ورق‌ها را نام ببریم:
سفید یخچالی، قهوه‌ای سوخته، نارنجی، پرتقالی، آبی، قرمز، سبز، آبی نیسانی، سبز روشن، سفید، صورتی، بنفش، کرمی و جگری.
همانگونه که مشاهده می‌شود انواع رنگ‌ها با تنوع زیاد در این ورق‌ها تولید و عرضه می‌گردند، اما طرح‌های رایج ورق‌های گالوانیزه رنگی به شرح ذیل هستند:
- ورق رنگی کرکره‌ای یا سینوسی
الف) کرکره‌ای درشت
ب) کرکره‌ای ریز
- ورق رنگی ذوزنقه
- ورق رنگی شادولاین
- ورق رنگی سفال
الف) طرح سوئد
ب) طرح ایتالیا (پالرمو)
پ) طرح چین
ت) طرح ژاپن
ث) طرح فرانسه
ج) طرح بهمن
چ) طرح تیارا (تایوان)
البته در اینجا یادآوری می‌گردد که با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی مربوط به شکل‌دهی ورق و به ویژه ورق‌های رنگی، طرح‌ها و رنگ‌هایی بیش از آنچه در بالا ذکر شد، نیز در بازار یافت می‌گردند. هدف از مطلبی که با هم خواندیم، آشنایی با طر‌ها و رنگ‌های رایج ورق رنگی می‌باشد. همچنین بد نیست اشاره کنیم کلیه طرح‌ها برای ورق گالوانیزه نیز قابل اعمال می‌باشند و در برخی موارد طرح‌هایی مختص ورق گالوانیزه در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، طرح عرشه فولادی یکی از طرح‌هایی است که در گالوانیزه فابریک مشاهده می‌شود.
برای کسب اطلاعات کامل‌تر در مورد انواع ورق رنگی، مقاله زیر را مطالعه کنید:
نحوه تولید ورق گالوانیزه رنگی
تولید ورق‌های رنگی همانند آنچه در خصوص ورق سیاه، ورق روغنی و غیره مشاهده می‌کنیم شامل یک عملیات متالورژیکی مشخصی نیست. بنابراین، شاید بتوان در بحث نحوه تولید ورق گالوانیزه رنگی به نکات مهم اشاره نمود و تولید ورق رنگی را عملیاتی در ادامه تولید ورق گالوانیزه و روغنی به شمار آورد.
اعمال رنگ بر روی ورق‌های فولادی، راه‌های متنوعی دارد که می‌تواند روی ورق‌ها چه در حالت رول و یا در حالت فابریک انجام گردد. در کارخانجات بزرگ، ورق را در حالت کلاف و به صورت مکانیزه رنگ‌آمیزی می‌نمایند. با توجه به استاندارد محصول، کلاف‌های ورودی به خطِ رنگ می‌بایست از خط گالوانیزه عبور نموده و به دلیل ایجاد چسبندگی بهینه روی ورق، بهتر است فرآیند نورد پوسته‌ای، انجام شده باشد.
با توجه به ضخامت پایین ورق گالوانیزه، احتمال پارگی ورق در کوره آنیل خط ورق روغنی وجود دارد (دمای فلز تا 730 درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود) و همچنین حساسیت محصول نسبت به نوسانات کشش، خصوصا در منطقه نورد پوسته‌ای زیاد می‌باشد. برای اعمال پوشش رنگی بر سطح ورق فولادی و حصول ضخامت 0.3 میلی‌متر برای محصول ورق رنگی نهایی، می‌بایست ضخامت ورق ورودی به خط گالوانیزه را 0.26 میلی‌متر در نظر گرفت. چنین تفاوت ضخامتی در چشمی‌ها یا Sensorهای مخصوصی کنترل می‌شود که اگر تفاوت ابعاد درست در نظر گرفته نشود، می‌تواند عاملی برای پارگی ورق به حساب آید.
در ورودی خط، ماشینی قرار دارد به نام Stitchery (ماشین دوخت) که وظیفه آن اتصال دو کلاف به یکدیگر است. این عمل به دلیل پیوسته بودن فرآیند تولید ورق رنگی صورت می‌گیرد. نکته قابل اشاره این است که دستگاه استیچری می‌بایست تنظیمات خاصی برای ایجاد یک اتصال مناسب داشته باشد.
چنین تنظیماتی نیز به وسیله چشمی‌هایی که برای این کار در نظر گرفته شده است، انجام می‌شود. در قسمت شسش و شوی ورق، امکان انحراف و چروک شدن ورق وجود دارد که با کالیبره کردن دستگاه‌ها در فاصله‌های زمانی متناسب، می‌توان از این خسارت‌ها جلوگیری نمود. در خروجی خط رنگی و به هنگام پیچیدن کلاف، Sleeve یا غلافِ آستینی قرار داده شده است تا از ایجاد آثار کلاف پیچ بر روی ورق جلوگیری شود.
همه آنچه گفته شد در خصوص رنگ‌آمیزی ورق و تولید ورق رنگی با استفاده از کلاف ورق است. تا اینجای کار یک عملیات پوشش‌دهی روی ورق صورت گرفته است و ورق با رنگ مشخص تولید شده است. ممکن است بنا به کاربرد خاصی، ورق‌ها به صورت کلاف و یا فابریک استفاده شوند، اما کاربرد اصطلاح ورق رنگی در اغلب موارد همراه با طرح‌های آن که برای کاربردهای مشخصی از قبیل سقف‌سازی شیروانی، تولید ساندویچ پنل و کرکره است، گره خورده.
یعنی هر جا صحبت از ورق رنگی می‌شود، بلافاصله ورق‌هایی که تحت عملیات شکل‌دهی، طرح مشخص پیدا کرده‌اند، به ذهن خطور می‌کنند. اتفاقا این قسمت از تولید کاملا با فرآیندهای شکل‌دهی سر و کار دارد. از طریق قالب، شکل و طرحی خاص بر روی ورق ایجاد می‌گردد. بدیهی است که پس از شکل‌دهی، دیگر امکان داشتن ورق رنگی با حالت رول از بین می‌رود و در عوض طول‌های مشخصی از ورق رنگی برش داده می‌شود. بد نیست در اینجا اشاره کنیم که اکثرا عرض ورق رنگی تولید شده 125 سانتی‌متر است.
امروزه با پیشرفت فناوری، هم کیفیت رنگ اعمال شده روی ورق‌ها بسیار بالا رفته و هم نحوه فرم‌دهی به ورق آسان‌تر و متنوع‌تر شده است. تا آنجا که تولیدکنندگان ورق رنگی، خود نیز اقدام به شکل‌دهی نموده و در نهایت محصول خود را با نام ورق رنگی طرح سفال، ورق رنگی شیروانی و غیره معرفی می‌نمایند. قیمت ورق شیروانی نیز به نوبه خود به سادگی یا پیچیدگی طرح آن بستگی دارد. در لینک زیر می‌توانید با بهترین رنگ‌ها برای رنگ‌آمیزی فلزات آشنا شوید.
بیشتر بخوانید: بهترین رنگ برای رنگ آمیزی فلزات
کاربرد ورق رنگی
موارد استفاده از ورق‌های رنگی را می‌توان به شرح زیر لیست نمود:
- صنایع تولید لوازم خانگی مانند یخچال و فریزر که بیشتر در زمینه تولید درب این گونه وسایل از ورق رنگی استفاده می‌شود.
- صنایع ساختمانی، سقف کاذب، بدنه پیش ساخت‌ها، انبار، کارگاه، کابینت و غیره.
- صنایع برق و الکترونیک و کامپیوتر برای استفاده در بدنه، درب و اجزاء.
- تجهیزات منزل از قبیل آبگرمکن و اجاق گاز.
مدیران آهن به عنوان یکی از تامین‌کنندگان مطرح ورق رنگی در ایران، بهترین ورق رنگی و باکیفیت را با قیمتی معقول و مطلوب ارائه می‌نماید.
مزایای استفاده از ورق رنگی
استفاده از ورق‌های رنگی در پروژه‌های ساختمانی و صنعتی مزایای زیادی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
- وزن سبک: ورق‌های رنگی بسیار سبک هستند که این ویژگی، کار نصب و جابجایی آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.
- مقاومت در برابر زنگ‌زدگی: با پوشش‌های خاصی که روی این ورق‌ها اعمال می‌شود، می‌توان از آن‌ها در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی محافظت کرد.
- زیبایی ظاهری: تنوع در رنگ و طرح ورق‌های رنگی، آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای دکوراسیون و نماهای ساختمانی تبدیل کرده است.
- دوام و عمر طولانی: ورق‌های رنگی به دلیل فرآیندهای تولید، از مقاومت بالایی برخوردارند و می‌توانند سال‌ها بدون نیاز به تعمیر یا تعویض استفاده شوند.
کارخانجات تولیدی ورق رنگی در ایران
کارخانه‌های بسیاری هم اکنون در تولید ورق رنگی فعالیت دارند. در ادامه به این کارخانجات اشاره خواهیم کرد:
فولاد مبارکه اصفهان: کارخانه فولاد مبارکه، تولیدکننده انواع محصولات فولادی است که به عنوان اولین تولیدکننده ورق رنگی در ایران شناخته می‌شود. این شرکت که در ۷۵ کیلومتری شهر اصفهان واقع شده است و از بزرگترین واحدهای صنعت فولاد در ایران به شمار می‌رود و ضمن دارا بودن خط تولید شمش فولادی، در حوزه تبدیل شمش به ورق فولادی و تولید ورق‌های روغنی و ورق رنگی نیز فعالیت دارد. مجتمع صنعتی فولاد مبارکه با بیش از ۳۰ سال سابقه درخشان در ساخت انواع ورق فولادی، از ظرفیت تولید ۱۱.۳ میلیون تن محصولات فولادی در سال برخوردار است.
کارخانه هفت الماس قزوین: این کارخانه با هدف تولید انواع ورق نورد سرد، گالوانیزه، رنگی و استنلس استیل و سایر مقاطع فولادی در سال ١٣٧٥ تاسیس گردید. عملیات عمرانی این شرکت در سال ١٣٨٠ آغاز و در سال ١٣٨٢ با ظرفیت اسمی سالانه ١٠٠٠٠٠ تن ورق روغنی و گالوانیزه با ضخامت 0.3 تا 2 میلی‌متر و عرض ١٠٠٠ و ١٢٥٠ میلی‌متر به بهره‌برداری رسید. ورق رنگی هفت الماس، یکی از محصولات شناخته شده در صنعت کشورمان است. همچنین تولیدات ورق سرد و گالوانیزه این شرکت پاسخ‌گوی ١٥ درصد نیاز بازار داخلی بوده و حدود ٢٠ تا ٤٠ درصد از کل ظرفیت تولید نیز در بازارهای جهانی عرضه می‌گردد.
گروه صنعتی فولاد بهمن قائمشهر: کارخانه فولاد بهمن که در استان مازندران واقع شده است، در سال 1390 احداث گردید. فولاد بهمن با هدف تولید انواع مقاطع شروع به کار نمود. تولید سالیانه این مجموعه، چیزی در حدود 120 هزار تن محصولات فولادی است. خطوط تولید گروه صنعتی فولاد بهمن عبارتند از بخش کلاف باز کن، واحد ماشین دوخت (استیچری)، انباره ورودی، بخش چربی‌زدایی، شست و شو، خشک‌کن، واحد پوشش‌دهی نهایی، کوره، خنک‌کننده، خشک‌کن و انبار است.
شرکت کارخانجات نورد و لوله سمنان: مجموعه کارخانجات نورد و لوله سمنان در سال 1372 با هدف تولید انواع لوله از سایز 2/1 الی 8 اینچ و انواع قوطی و پروفیل تاسیس و در سال‌های بعد، ضمن گسترش و تاسیس کارخانه تولید لوله گالوانیزه در سایزهای مختلف، با راه‌اندازی کارخانه دیگری در تولید انواع لوله‌های سایز بالا از سایز 10 الی 40 اینچ اقدام نمود. همچنین در سال 1385، با راه‌اندازی خطوط تولید ورق گالوانیزه از ضخامت 0.25 تا 3 میلی‌متر در دو خط تولید و نیز ورق رنگی از ضخامت 0.25 تا 1.25 میلی‌متر، توانایی‌های خود را در زمینه کمی و کیفی و همچنین تنوع محصولات به اثبات رسانید.
با کارخانه‌های تولیدکننده انواع ورق رنگی آشنا شوید:
کارخانه های تولیدکننده ورق رنگی
کلام پایانی
ورق رنگی، یکی از مصالح ساختمانی پرطرفدار است که از فلزاتی نظیر فولاد یا آلومینیوم ساخته و با پوشش‌های رنگی خاص محافظت می‌شود. این ورق‌ها به دلیل ویژگی‌هایی همچون سبکی، استحکام و مقاومت در برابر زنگ‌زدگی، در صنایع مختلفی از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، الکترونیک و کشاورزی کاربرد گسترده‌ای دارند. تنوع در رنگ و طرح ورق‌های رنگی، آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای دکوراسیون داخلی و خارجی تبدیل کرده و به دلیل دوام و طول عمر بالا، می‌توانند سال‌ها بدون نیاز به تعمیر یا تعویض مورد استفاده قرار گیرند. مدیران آهن، جهت تعامل بیشتر با مخاطبان خود همواره سعی در ارائه دانش فنی مربوط به محصولات فولادی می‌نماید. همچنین کارشناسان مجرب شرکت مدیران آهن زاینده رود همواره آماده مشاوره و پاسخگویی به مشتریان خود هستند. برای اطلاع از قیمت ورق رنگی با شماره 03134155 تماس گرفته یا به صفحه قیمت محصولات مراجعه فرمائید.
