ریل فولادی چیست؟ | استاندارد و وزن هر شاخه ریل آهنی

قطار به عنوان یک وسیله حمل و نقل ایمن و مقرون به صرفه، نقش بسیار مهمی در توسعه کشورها ایفا کرده است. حمل مسافر تنها یکی از جنبه‌های کارکرد راه آهن است و بخش عمده‌ای سیستم حمل و نقل ریلی برای جابجایی بار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهمترین اجزای صنعت حمل و نقل ریلی، ریل های فولادی هستند که بدون آن‌ها  این صنعت معنایی نخواهد داشت. ریل از دو قطعه تشکیل شده است که به صورت موازی و در فاصله‌ای معین از یکدیگر قرار گرفته‌اند. ریل‌ها از فولاد نورد شده هستند و مسیری برای حرکت قطار را فراهم می‌کنند. از آنجا که چرخ‌های قطار با سطح ریل در تماس است، جنس ریل‌ها از فولادهای مقاوم به سایش مانند Ck45 و Ck55 ساخته می‌شوند. البته علاوه بر قطار از ریل برای مواردی دیگر مانند ساخته درب‌های کشویی نیز استفاده می‌شود. کارخانه ذوب آهن اصفهان، تنها تولیدکننده در کشور است که در زمینه تولید ریل فعالیت دارد. در این مطلب قصد داریم به بررسی جدول وزن ریل فولادی بپردازیم. با ما همراه باشید.

تاریخچه صنعت حمل و نقل ریلی

ریل فولادی محصول نورد شده‌ای است، که از دو قطعه موازی با سطح مقطع معین و طول بلند که بین آن ها ریل بندی هایی به صورت عمودی قرار دارد، تشکیل شده است. این ریل ها معمولا به علت نیاز به مقاومت به سایش از جنس Ck45 و Ck55 می باشند و با هدف تحمل و هدایت بار در کاربردهایی مثل راه آهن و قطار، مسیر حرکت جرثقیل، واگن و درب های کشویی مورد استفاده قرار می گیرد. فولاد CK45 دارای 0.45 درصد کربن، 0.25 درصد سیلیسیم و 0.65 درصد منگنز است. در ساخت ریل ها علاوه بر Ck45 و Ck55 از چهارپهلو، تسمه های St37 و St52 نیز استفاده می گردد.حمل و نقل ریلی به معنای جابجایی مسافر یا کالا به کمک وسیله ای چرخدار است که بر روی ریل حرکت می کند. بر خلاف حمل و نقل جاده ای که وسیله بر روی مسیری آماده به شکل دلخواه خود حرکت میکند، در صنعت حمل و نقل ریلی، وسیله ی نقلیه به وسیله ی مسیری که ریل ها ایجاد می کنند هدایت می شود. مسیر خط آهن از دو ریل فولادی موازی با یکدیگر تشکیل شده است که به وسیله ی تراورس های بتنی یا چوبی یا فولادی بهم متصل شده اند. تراورس یا ریل بند قطعه ای ست که بین دو ریل قرار میگیرد و ریل های فولادی روی آن بسته می شوند. لایه بالاست (Ballast) قسمتی دیگر از خط راه آهن است که ریل ها روی آن قرار می گیرد. بالاست لایه ای از مصالح سنگی شکسته شده است که قطری بین 20 تا 60 میلی متر دارند. هدف استفاده از بالاست، تحمل نیروهای وارد بر ریل و تراورس ها، پخش و انتقال بار، جلوگیری از رشد گیاه و غیره است.

جدول وزن ریل فولادی

قدیمی ترین راه ریلی ساخته شده به دست بشر مربوط به قرن ششم پیش از میلاد یونان است. جنس ریل های اولیه از چوب بودند و حیوانات یا انسان برای به حرکت در آوردن واگن های چوبی استفاده می شد. در اروپا انتقال ریلی در میانه ی قرن شازدهم و در آلمان ظهور پیدا کرد. در نمونه های اولیه از اسب برای به حرکت در آوردن واگن ها استفاده می شد اما با توسعه لوکوموتیوهای بخار در بریتانیا و همچنین استفاده از ریل های فلزی تحولی در حمل و نقل ریلی به وجود آمد. در سال 1802 نخستین لوکوموتیو بخار و واگن های متصل به آن بین دو ناحیه در انگلستان جابجا شدند. بنابراین سیستم راه آهن در بریتانیا قدیمی ترین در نوع خودش به شمار می آید. در سال 1825 نخستین جابجایی مسافر توسط لوکوموتیو بخار به صورت عمومی انجام شد. در همین دوره بود که اختراع صورت گرفته در خصوص افزایش عمر آهن منجر به ساخته شدن ریل های آهنی با طول عمر بالا شد. ریل های آهنی به سرعت جایگزین ریل های چدنی شدند. در سال 1830 نخستین سیستم حمل و نقل درون شهری به کمک لوکوموتیو بخار در لیورپول و منچستر آغاز به کار کرد. به ترتیب سیستم حمل و نقل ریلی شروع به گسترش کرد و به سرعت به یکی از مظاهر پیشرفت تبدیل گردید. سیستم حمل و نقل ریلی هزینه های جابجایی را تا حدی زیادی کاهش داد. همچنین از نرخ گم شدن کالاها در حین جابجای نیز کاهش چشمگیری یافت. چرا که در حمل و نقل دریایی هر از چند گاهی به دلیل غرق شدن کشتی ها خسارات زیادی وارد می شد. در دهه 1940، لوکوموتیوهای دیزلی جایگزین انوع بخار شدند و تا سال 2000 این پروسه ی جایگزینی ادامه داشت. در دهه 1960 نیز قطارهای پرسرعت برخی در ژاپن و سپس سایر کشورها معرفی شدند. 

انواع ریل بر اساس کاربرد

 ریل ها بر اساس کاربرد به دسته های زیر تقسیم می شوند:

• ریل راه آهن (Rail Road) در تیپ های S ،R ،UIC و p
• ریل جرثقیل Crain Rail در تیپ های MRS ،CR ،QC ،KP
• ریل معدنی در تیپ های JIS ،S ،R

تیپ های مختلف ریل های مطرح شده:

• تیپ UIC 60: این استاندارد ریل در پروژه‌های راه آهن بین شهری (سبک)، درون شهری (سنگین)
• تیپ S54: مورد استفاده در پروژه‌های مترو (استاندارد اروپا)
• تیپ S49: مورد استفاده در پروژه‌های قطار (استاندارد اروپا)

استاندارد ریل آهنی

ریل بر اساس استانداردهای مختلفی به تولید می‌رسد. در ادامه به انواع هر استاندارد اشاره خواهیم کرد:

• تیپ S: استاندارد اروپا
• تیپ R: استاندارد روس
• تیپ JIR: استاندارد ژاپن
• تیپ A: مورد استفاده در جرثقیل

ریل های تیپ S و R، بیشترین خرید و فروش را نسبت به بقیه استانداردها دارند. یک عدد دو رقمی در کنار استاندارد ریل استفاده می شود که مقدار جرم ریل به ازای یک متر طول آن است و نشان دهنده استحکام و تحمل ریل فولادی است. بیشتر استفاده این ریل ها برای مترو یا قطار درون شهری و حمل و نقل برون شهری است.

کارخانه تولید ریل در ایران

شرکت ذوب آهن اصفهان تولیدکننده انواع ریل از نوع 60E1 ،54E1 ،46E2 مطابق با استاندارد EN 13674-1 است.

مشخصات شیمیایی ریل فولادی

در جدول زیر می‌توانید به بررسی انواع عناصر شیمیایی موجود در ریل فولادی بپردازیم. با ما همراه باشید:

مشخصات مکانیکی ریل فولادی

ریل فولادی از خواص مکانیکی منحصر به فردی برخوردار است که در جدول زیر به این موارد خواهیم پرداخت:

17 کشور در دنیا تولیدکننده ریل فولادی هستند که با راه اندازی ریل ذوب آهن اصفهان، ایران به عنوان هجدهمین کشور به این جمع اضافه شد. کشور چین بیشترین حجم تولید ریل در کشور با حدود 550 هزار تن ریل در سال را دارد. کشورهایی از قبیل ژاپن، آمریکا، فرانسه، لهستان، ایتالیا، چین و غیره از جمله تولیدکنندگان ریل در دنیا محسوب می شوند.

وزن هر شاخه ریل آهنی

ریل آهنی بر اساس هر شاخه از وزن مشخصی برخوردار است. در جدول زیر جدول وزنی ریل فولادی خواهیم پرداخت:

میزان ریل مصرفی در ایران

میزان ریل مصرفی در ایران به ساخت خطوط ریلی جدید و یا ترمیم یا تعمیر خطوط ریلی قدیمی بستگی دارد. بیشترین پروفیل های مصرفی در ساخت خطوط ریلی در ایران از نوع UIC54 و UIC60 است. وزن این پروفیل ها معادل با 60 کیلوگرم است. بنابراین برای هر کیلومتر 120 تن ریل مصرف می گردد. شرکت ذوب آهن اصفهان اولین تولیدکننده ریل فولادی در ایران است. کشورهایی مانند هند، روسیه، اتریش و چین واردکننده های ریل به ایران است.

کلام آخر

عواملی نظیر استاندارد ریل فولادی، سایز، وزن و غیره از جمله مواردی هستند که بر قیمت ریل فولادی تاثیرگذارند. در این مطلب، سعی کردیم به بررسی وزن ریل فولادی که یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر قیمت ریل است، بپردازیم. شرکت مدیران آهن زاینده رود، یکی از شرکت های بازرگانی در حوزه فروش انواع محصولات فولادی از جمله ریل است. شما عزیزان می‌توانید همه روزه به منظور اطلاع از قیمت ریل آهنی، قیمت روز ریل راه آهن و غیره با شماره 03134155 تماس حاصل فرمایید.

تماس با مدیران آهن