وال پست چیست؟ راهنمای جامع انواع، ضوابط و نحوه اجرای وال پست با نبشی

وال پست، چهارچوبی از جنس قوطی پروفیل، نبشی یا ناودانی می باشد که با هدف توزیع صحیح نیروهای وارده بر دیوار در سازه از آن استفاده می کنند. در واقع، وال پست سبب تقویت و استحکام دیوارهای ساختمان در برابر نیروی وارده شده و موجب می شود دیوار ها به صورت یکپارچه عمل کنند. به این نکته توجه داشته باشید اگر در حین ساخت، دیوار سازه با اسکلت اصلی سازه مطابقت نداشته باشد، در صورت بروز حادثه همانند زلزله، می تواند خسارات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. بنابراین برای بالا بردن استحکام هرچه بیشتر سازه، نیاز است از راهکار هایی که تاکنون توسط سازمان نظام مهندسی کشور تأیید شده، بهره بگیریم که یکی از آن ها اجرای وال پست در سازه است. در این مقاله ما به معرفی انواع وال پست، دلایل اجرای وال پست، اجزای تشکیل دهنده وال پست ،نکات مهم اجرایی وال پست و قیمت آن می پردازیم. شما عزیزان میتوانید قیمت وال پست را در سایت مدیران آهن رصد کنید و در بهترین زمان برای خرید وال پست اقدام فرمایید. کارشناسان ما همواره آماده پاسخگویی و ارائه مشاوره رایگان خرید به شما مشتریان گرامی هستند.

وال پست چیست و چرا اهمیت دارد؟

در صنعت ساختمان‌سازی مدرن، ایمنی در برابر زلزله تنها به استحکام ستون‌ها و تیرها محدود نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین اجزایی که در سال‌های اخیر و به‌ویژه پس از زلزله‌های مخرب، توجه ویژه‌ای به آن شده است، نگه‌دارنده دیوار یا همان “Wall Post” است. اگر می‌خواهید بدانید وال پست چیست، چه کاربردی دارد و نحوه اجرای وال پست با نبشی چگونه است، این مقاله مرجع کاملی برای پاسخ به تمام سوالات شماست.

در پاسخ به سوال کلیدی وال پست چیست (Wall Post)، باید گفت که وال پست کلافی است که با طول‌های مشخص برای یکپارچه‌سازی عملکرد دیوار در برابر نیروهای خارج از صفحه (مانند زلزله و باد) به کار می‌رود. به زبان ساده‌تر، معنی وال پست، “نگه‌دارنده دیوار” است. وظیفه اصلی و کار وال پست چیست؟ این المان باعث می‌شود که دیوار به اسکلت اصلی ساختمان (تیر و ستون) متصل شود اما در عین حال از آن جدا باشد تا در هنگام زلزله، حرکت اسکلت باعث تخریب دیوار نشود. در واقع وال پست از فروریختن دیوارهای پیرامونی و داخلی جلوگیری می‌کند.

وال پست چیه و چه تفاوتی با ستون دارد؟

بسیاری از افراد می‌پرسند وال پست چیه و آیا نقش باربری دارد؟ خیر. وال پست یک المان “غیرسازه‌ای” است. برخلاف ستون که بار ثقلی ساختمان را تحمل می‌کند، کاربرد وال پست صرفاً انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم اصلی و جلوگیری از تغییر شکل خارج از صفحه دیوار است.

معرفی انواع وال پست در ساختمان

برای شناخت بهتر، باید به معرفی انواع وال پست بپردازیم. این دسته‌بندی بر اساس مصالح و روش اجرا انجام می‌شود:

• وال پست با نبشی (فلزی): رایج‌ترین نوع که شامل دو نبشی یا ناودانی است.
• وال پست با قوطی: استفاده از پروفیل‌های قوطی برای استحکام بیشتر.
• وال پست بتنی: در سازه‌هایی با دیوارهای بسیار بلند یا دیوارهای برشی استفاده می‌شود.
• وال پست منقطع (رادیکال): نسل جدید وال پست‌ها که اجرای آسان‌تری دارد.
• وال پست مش (Mesh): که به عنوان وال پست جدید و جایگزین سیستم‌های سنتی شناخته می‌شود.

جدول ضوابط و محدودیت‌های اجرای وال پست

جدول زیر (طبق پیوست ششم استاندارد ۲۸۰۰) به شما کمک می‌کند تا بدانید چه زمانی باید از وال پست استفاده کنید و محدودیت‌های قانونی چیست:

نحوه اجرای وال پست با نبشی (راهنمای گام‌به‌گام)

یکی از پرتکرارترین سوالات مهندسین و سازندگان، نحوه اجرای وال پست با نبشی است. استفاده از نبشی به دلیل در دسترس بودن و قابلیت جوشکاری بالا، بسیار محبوب است.

مراحل اجرای وال پست با نبشی

برای اجرای وال پست با نبشی می توانید به ترتیب طبق مراحل زیر پیش بروید:

• نصب پلیت‌ها: قبل از بتن‌ریزی سقف و ستون، باید پلیت‌های اتصال در محل‌های پیش‌بینی شده نصب شوند.
• جوشکاری نبشی‌ها: در روش اجرای وال پست با نبشی، معمولاً از دو نبشی نمره 4 یا 5 استفاده می‌شود که به صورت قاب در اطراف دیوار قرار می‌گیرند.
• اتصال به کف و سقف: نبشی وال پست باید به کف و سقف سازه متصل شود. نکته مهم این است که اتصال بالای وال پست باید به صورت کشویی باشد تا امکان حرکت آزادانه در راستای عمودی وجود داشته باشد (عدم انتقال بار ثقلی).

طریقه نصب وال پست با نبشی نیازمند دقت بالا در شاقول بودن و رعایت فاصله‌های استاندارد است. نصب وال پست با نبشی اگر صحیح انجام نشود، می‌تواند در زمان زلزله به جای محافظت، باعث تخریب دیوار شود (اثر ستون کوتاه).

ضوابط و نکات فنی نبشی وال پست

برای ساخت وال پست با نبشی، باید از نبشی مناسب برای وال پست استفاده کرد.

• سایز نبشی وال پست: حداقل سایز معمولاً نبشی 4 یا 5 است، اما این عدد بسته به ضخامت دیوار و محاسبات سازه تغییر می‌کند.
• روش های محاسبه حداقل نبشی برای وال پست: طبق آیین‌نامه 2800، لبه‌های آزاد دیوارها باید مهار شوند. مهندسان محاسب بر اساس شتاب مبنای طرح و ارتفاع دیوار، سایز دقیق را تعیین می‌کنند.

جدول پیشنهادی انتخاب مقاطع (نبشی و قوطی) بر اساس ضخامت دیوار

با توجه به اینکه بسیاری از افراد به دنبال این هستند که برای دیوار خود از چه سایزی نبشی یا قوطی استفاده کنند، راهنمایی در قالب یک جدول برای کمک به شما ارائه کرده ایم:

وال پست منقطع؛ وال پست جدید و بهینه

در سال‌های اخیر، پیوست ششم استاندارد 2800 رویکرد جدیدی را برای وال پست به اسم وال پست منقطع معرفی کرده است.

در این روش، به جای اجرای وادارهای سرتاسری، از قطعات نبشی یا ناودانی کوچک (مثلاً 40 سانتی‌متری) استفاده می‌شود که با پیچ و رولپلاک یا جوش به ستون و زیر تیر متصل می‌شوند.

مزایا: سرعت اجرای بالا، کاهش هزینه‌ها و عملکرد لرزه‌ای بهتر.

فروش قطعات وال پست: امروزه شرکت‌های زیادی اقدام به تولید وال پست منقطع و وال پست آماده می‌کنند که کار را برای سازندگان بسیار آسان کرده است.

اجرای وال پست در اسکلت بتنی و فلزی

روش اجرا بسته به نوع اسکلت متفاوت است:

1. اجرای وال پست در ساختمان فولادی

در اسکلت فلزی، اجرای وال پست در ساختمان فولادی ساده‌تر است زیرا می‌توان وال پست نبشی را مستقیماً به تیرها و ستون‌های فلزی جوش داد. در اینجا ساخت فریم با نبشی برای بازشوها (پنجره و در) بسیار رایج است.

2. وال پست در اسکلت بتنی

در وال پست در اسکلت بتنی، چالش اصلی اتصال فلز به بتن است. برای این کار باید صفحات فلزی (Insert Plates) قبل از بتن‌ریزی کار گذاشته شوند یا بعداً با استفاده از رول‌بولت یا انکر‌بولت، نبشی والپست به سازه متصل گردد.

جدول مقایسه روش‌های اجرای وال پست (هزینه و سرعت)

جدول زیر به شما برای تصمیم‌گیری جهت انتخاب روش اجرای وال پست کمک می کند:

وال پست سوله و دیوارهای مرتفع

یکی از حوزه‌های تخصصی، اجرای وال پست سوله است. به دلیل ارتفاع زیاد دیوارهای سوله، فشار باد و نیروی زلزله بسیار قابل توجه است.

وال پست در سوله سازی: معمولاً از مقاطع قوی‌تر مانند IPE یا قوطی‌های سنگین استفاده می‌شود.

وال پست سوله به عنوان تکیه‌گاه جانبی برای دیوارهای طویل عمل کرده و طول مؤثر دیوار را کاهش می‌دهد.

جایگزین نبشی کشی و مقایسه روش‌ها

سوالی که اغلب مطرح می‌شود این است: وال پست ایمن تر است یا نبشی کشی؟

در اصطلاح عامیانه قدیمی، گاهی به وال پست “نبشی کشی” می‌گفتند. اما اگر منظور از نبشی‌کشی، صرفاً قرار دادن نبشی بدون رعایت درز انقطاع و جداسازی دیوار از سازه باشد، قطعاً روش‌های نوین وال پست (مانند رادیکال یا منقطع) ایمن‌تر هستند.

بهترین جایگزین وال پست چیست؟

امروزه استفاده از مش‌های الیاف شیشه (Fiberglass Mesh) به عنوان بهترین جایگزین وال پست سنتی و جایگزین نبشی کشی مطرح شده است. این روش که به “وال مش” معروف است، نیاز به وادارهای فلزی را حذف کرده و با یکپارچه کردن دیوار با توری، از ریزش آن جلوگیری می‌کند.

اجرای وال پست با قوطی و سایر مقاطع

علاوه بر نبشی، اجرای وال پست با قوطی نیز مرسوم است.

وال پست با قوطی: مقاومت خمشی بیشتری نسبت به نبشی دارد و برای دیوارهای مرتفع یا بازشوهای بزرگ (درب ورودی) مناسب‌تر است.

اجرای وال پست با میلگرد: این روش (استفاده از میلگرد بستر) معمولاً به عنوان مکمل وال پست استفاده می‌شود، نه جایگزین کامل وادار قائم. میلگرد بستر در درزهای ملات قرار می‌گیرد و ترک‌خوردگی را کنترل می‌کند.

ضوابط وال پست جان پناه (دیوار بام)

جان پناه (دیوار دور بام) یکی از آسیب‌پذیرترین اجزا در زلزله است.

اجرای وال پست جان پناه: طبق ضوابط جدید، ارتفاع جان پناه نباید از حد مجاز (معمولا 1.10 متر) بدون مهار تجاوز کند.

اجرای وال پست در جان پناه: باید وادارهای قائم از کف بام تا تراز روی دیوار ادامه یابند و وال پست دیوار جان پناه به صورت طره‌ای اجرا شود تا از سقوط دیوار به داخل خیابان جلوگیری شود. ضوابط وال پست جان پناه بسیار سخت‌گیرانه است زیرا خطر جانی مستقیم برای عابران دارد.

هزینه و قیمت اجرای وال پست

عوامل موثر بر قیمت اجرای وال پست و هزینه اجرای وال پست عبارتند از:

• قیمت آهن آلات: نوسانات بازار مستقیماً بر قیمت نبشی وال پست و قوطی تاثیر می‌گذارد.
• نوع اجرا: استفاده از وال پست منقطع معمولاً به صرفه‌تر از وال پست‌های سنتی سنگین است.
• دستمزد: قیمت نصب وال پست و جوشکاری بر اساس وزن یا متر طول محاسبه می‌شود.
• قیمت ساخت و نصب وال پست: شامل خرید مصالح، برشکاری، ضدزنگ و نصب در ارتفاع است.

برای برآورد دقیق، باید لیستوفر (Listofer) سازه تهیه شود تا مشخص گردد چه مقدار نبشی برای وال پست یا پروفیل نیاز است.

تاثیر وال پست بر رفتار لرزه ای قاب های مسلح

تحقیقات علمی نشان داده است که تاثیر وال پست بر رفتار لرزه ای قاب های مسلح بسیار مثبت است. حضور وال پست باعث می‌شود:

1. سختی جانبی سازه به طور کاذب افزایش نیابد (اگر اتصال کشویی رعایت شود).
2. از پدیده “طبقه نرم” جلوگیری شود.
3. انرژی زلزله صرف تغییر شکل پلاستیک وال‌پست‌ها و اصطکاک دیوار شود، نه تخریب ستون‌ها.

نکات تکمیلی در مورد اجرای وال پست

• تاثیر بر هزینه: طبق آمارهای پروژه‌های ساختمانی سال ۱۴۰۳، استفاده از وال پست منقطع نسبت به روش سنتی می‌تواند مصرف آهن‌آلات مربوط به وال پست را تا ۴۰٪ کاهش دهد.
• آمار تخریب: بر اساس گزارش‌های زلزله‌های اخیر (مانند کرمانشاه)، بیش از ۶۰٪ خسارت‌های جانی و مالی مربوط به اجزای غیرسازه‌ای (ریزش دیوارهای بدون وال پست) بوده است، نه تخریب اسکلت اصلی.

نکات کلیدی در خرید و اجرای وال پست

اگر قصد خرید مصالح دارید، به نکات زیر توجه کنید:

1. وال پست 18: اشاره به ضخامت دیوار دارد؛ وال پست باید متناسب با ضخامت دیوار (10، 15 یا 20 سانتیمتر) انتخاب شود.
2. ساخت ریل با نبشی: برای ایجاد اتصال کشویی در بالای دیوار، می‌توان با ساخت ریل با نبشی اجازه حرکت آزادانه دیوار را فراهم کرد.
3. وال پست دیوار داخلی: دیوارهای داخلی نیز اگر طول یا ارتفاع زیادی داشته باشند، نیاز به وال پست دارند، نه فقط دیوارهای پیرامونی.

در نهایت، وال پست دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک الزام قانونی و اخلاقی در ساختمان‌سازی است. چه از روش وال پست نبشی سنتی استفاده کنید و چه به سراغ وال پست جدید بروید، هدف نهایی حفظ جان انسان‌ها در برابر بلایای طبیعی است.

تماس با مدیران آهن