ورق گالوالوم یا آلوزینک چیست؟
تاریخ به روز رسانی: ۱۷ مهر ۱۴۰۳
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
ورق‌های فولادی در معرض هوا و رطوبت به سرعت دچار خوردگی می‌شوند. از جمله اقداماتی که برای جلوگیری از خوردگی سطح ورق صورت می‌گیرد، پوشش‌دهی آن است. ورق آلوزینک یا ورق گالوانیک، نوعی ورق فولادی است که از ترکیب روی و آلومینیوم برای پوشش‌دهی آن استفاده شده است. در این مقاله به معرفی ورق گالوالوم و بیان برخی ویژگی‌های آن و همچنین به مقایسه بین ورق گالوالوم و ورق گالوانیزه خواهیم پرداخت.
گالوالوم یا ورق آلوزینک چیست؟
ورق‌های فولادی با وجود تمام مزایایی که دارند در مجاورت رطوبت و اکسیژن دچار خوردگی می‌شوند. خوردگی فولاد از جمله مسائلی است که مهندسان به طرق مختلف در صدد کاهش یا برطرف کردن آن بوده‌اند. از میان راه‌حل‌هایی که در این خصوص ارائه شده، پوشش‌دهی به دلیل کم هزینه بودن و سرعت بالا با استقبال بیشتری روبرو شده است.
همه ما نام ورق گالوانیزه را شنیده‌ایم. ورق گالوانیزه، همان ورق فولادی است که لایه نازکی از فلز روی (زینک) بر روی آن قرار گرفته است، اما گالوانیزه تنها ورقی نیست که برای پوشش‌دهی ورق‌های فولادی استفاده می‌شود. ورق آلوزینک نیز یکی دیگر از انواع ورق فولادی است که از ترکیب دو فلز آلومینیوم (Aluminum) و روی (Zinc) برای پوشش‌دهی آن استفاده شده است.
نام آلوزینک نیز از ترکیب نام همین دو فلز گرفته شده است. یعنی بر خلاف ورق‌های گالوانیزه که تنها از فلز روی برای محافظت از ورق استفاده می‌شود، در ورق‌های آلوزینک از ترکیب آلومینیوم و زینک استفاده شده است. ورق آلوزینک با نام‌های دیگری نیز در بازار شناخته می‌شود. زینکالوم (Zincalume) و گالوالوم (Galvalume)، دو نمونه دیگر از نام‌هایی هستند که آلوزینک با آن‌ها در بازار شناخته می‌شود. در ورق‌های آلوزینک از ترکیب وزنی 55 درصد آلومینیوم، 43.3 درصد روی و 1.6 درصد سیلیسیم برای پوشش‌دهی استفاده می‌شود. از نظر حجمی، آلومینیوم 80 درصد ترکیب را تشکیل می‌دهد.
ورق آلوزینک (ورق گالوالوم) به با فروبردن ورق در حمام مذاب تولید می‌شود. این روش توسط شرکت Bethlehem Steel (دومین تولیدکننده بزرگ فولاد آمریکا و بزرگترین سازنده کشتی) در آمریکا توسعه داده شد. ورق آلوزینک بر اساس استاندارد ASTM A 792 تولید می‌شود و در بسیاری از کشورها، تحت برندهایی از قبیل زینکال، زینکالوم، آلوزینک و گالوالوم به فروش می‌رسد.
روش تولید ورق گالوالوم
روش تولید ورق گالوالوم مشابه ورق گالوانیزه است. در دنیا تولید این ورق به روش‌های غوطه‌وری و الکترولیت انجام می‌شود. در ایران به دلیل مشکلات تکنولوژیکی و مصرف برق، روش الکترولیت متداول نیست و غوطه‌وری گرم کاربرد بیشتری دارد. در این روش، ابتدا با نورد سرد، ضخامت ورق سیاه کاهش یافته و به ضخامت مورد نظر می‌رسد. ورق پس از چربی‌زدایی و شست‌و‌شو وارد کوره‌های آنیل و اتمسفر محافظ می‌شود و با عبور از حمام مذاب، گالوالوم با ترکیب ۵۵% آلومینیوم، ۴۳% روی و ۱.۵% سیلیسیوم، به عنوان پوشش موردنظر روی ورق تشکیل می‌شود. در نهایت به منظور جلوگیری از شوره زدن ورق، عملیات کروماته روی آن انجام می‌شود.
ویژگی‌های ورق آلوزینک
از مهمترین ویژگی‌های ورق آلوزینک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ورق گالوالوم یا ورق آلوزینک، 100 درصد قابل بازیافت است.
- ورق گالوالوم فرم‌پذیر است و می‌توان به کمک لیزر آن را برش داد.
- ورق گالوالوم جوش‌پذیر است.
- ورق گالوالوم قابل رنگ شدن است.
- ورق گالوالوم بیش از 20 سال، ضمانتِ استفاده دارد.
- از نظر کیفی، ورق گالوالوم دارای سطحی یکنواخت است.
- ورق گالوالوم تا 315 درجه سانتی‌گراد نسبت به حرارت، مقاومت دارد.
- آلوزینک یا گالوالوم هم در فضای داخل و هم خارج می‌تواند به کار رود.
کاربرد ورق آلوزینک
آلوزینک در برابر خوردگی بسیار مقاوم است و همین ویژگی، آن را به گزینه‌ای مطلوب برای استفاده در محیط‌های باز تبدیل کرده است. همچنین به دلیل ویژگی‌هایی که آلوزینک دارد، از آن در بخش‌های مختلف صنعت نیز استفاده می‌شود. کاربردهای متداول آلوزینک عبارتند از:
- در صنایع پتروشیمی
- سایت‌های شیمیایی و قدرت
- در ساخت و ساز به عنوان پوشش سقف و دیوار
- درب‌های صنعتی
- به عنوان حفاظ و حصار
- برای ایجاد عایق
- به منظور بازتاب نور خورشید
- سیستم‌های تهویه
- در ساختمان‌سازی (اسکلت ساختمان، سقف و پروفیل درب و پنجره)
- اجزای ماشین (اگزوز)
- لوازم خانگی ( آبگرمکن و ساخت یخچال)
- کابینت‌سازی
- ساخت تابلوی برقی
- پوشش کف کانکس
- تولید سیم و کابل
- تولید لوله و اتصالات
- ساندویچ پنل در ساختمان‌سازی
- صنایع برودتی و گرمایشی
- سیلوسازی
- ساخت تابلوهای آموزشی و راهنمایی و رانندگی
جوشکاری ورق آلوزینک چگونه انجام می‌شود؟
جوشکاری ورق گالوانیزه تقریباً به همان روش جوشکاری ورق‌های فولادی بدون پوشش با همان ترکیب انجام می‌شود. همان فرآیند جوشکاری ورق آهن اما با تغییر در برخی پارامترها نظیر ولتاژ، آمپر، سرعت حرکت و غیره. تنها در صورتی نمی‌توان از روش جوشکاری ورق‌های فولادی بدون پوشش برای ورق آلوزینک استفاده کرد که ضخامت پوشش روی زیاد باشد.
همه چیز در مورد جوشکاری ورق آلوزینک
تولیدکنندگان ورق آلوزینک در ایران
کارخانه‌های محدودی در ایران، در تولید ورق آلوزینک فعالیت دارند که از این جمله می‌توان به دو کارخانه بزرگ و معتبر زیر اشاره کرد:
- شرکت صنایع هفت الماس که محصول آن با نام ورق گالوالوم هفت الماس (ورق آلوزینک هفت الماس) شناخته می‌شود.
- شرکت فولاد تاراز که محصول آن با نام ورق گالوالوم شهرکرد شناخته می‌شود.
آلوزینک و گالوانیزه چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟
در هر دو ورق آلوزینک و گالوانیزه از ایجاد یک پوشش بر روی فولاد به منظور حفاظت از آن کمک گرفته می‌شود، با این تفاوت که در ورق گالوانیزه، این فلز، روی (زینک) است که نقش محافظت از ورق را بر عهده دارد و فولاد، درون حمامی از روی مذاب فرو برده می‌شود. اما در آلوزینک علاوه بر روی، فلز آلومینیوم نیز نقش پوشش‌دهنده ورق را بر عهده دارد و ورق فولاد در حمام مذاب روی و آلومینیوم غرق می‌شود.
هر دو ورق گالوانیزه و آلوزینک در برابر خوردگی، مقاومت بالایی دارند اما ورق آلوزینک به دلیل استفاده از آلومینیوم، مقاومت بالاتری در طولانی‌مدت از خود نشان می‌دهد. مکانیزم حفاظتی آلوزینک و گالوانیزه تا آنجا که روی با حفاظت گالوانیک از ورق فولادی زیرین محفاظت می‌کند، شبیه هم است، اما برخلاف گالوانیزه در آلوزینک، آلومینیوم نیز نقش حفاظتی را به عهده دارد و در مواردی که آلوزینک، دچار خراش یا بریدگی شود، نرخ خوردگی توسط آلومینیوم کاهش می‌یابد. به همین دلیل، در شرایط مشابه، آلوزینک حفاظت بهتری نسبت به گالوانیزه دارد. اولین نمونه‌های آلوزینک بیش از 50 سال پیش نصب شدند و هنوز نیز از نظر ظاهری در شرایط خوبی هستند.
آلوزینک در مقایسه با فولاد گالوانیزه معمولی، در برابر خوردگی، مقاومتی 3 تا 7 برابری دارد. نرخ خوردگی (از دست رفتن ضخامت پوشش آلوزینک در هر سال در محیط نرمال) آلوزینک حداکثر 0.2 میکرومتر است.
ورق آلوزینک در محیط روستایی، در برابر خوردگی، 3 برابر مقاوم‌تر از گالوانیزه است. در محیط شهری 4 برابر، در محیط‌های ساحلی، 4 برابر و در محیط صنعتی نیز 7 برابر مقاوم‌تر از گالوانیزه است.
سطح آلوزینک از نظر سختی، دو برابر سخت‌تر از فولاد گالوانیزه است.
''بر خلاف گالوانیزه، ورق‌های آلوزینک با ضمانت 25 سال در برابر خوردگی ارائه می‌شوند که این خود نشان‌دهنده اطمینان از کیفیت محصولات تولیدشده با این پوشش هستند. همچنین، آلوزینک محصولی است که به طبیعت آسیب نمی‌رساند و می‌تواند در محیط درون و بیرون ساختمان، به راحتی مورد استفاده قرار بگیرد. از دیگر خصوصیات آلوزینک این است که کاملا قابل بازیافت است و از طریق فرآیندهایی که در اصطلاح به آن‌ها، فرآیند سبز (Green Process) گفته می‌شود، تولید می‌گردد."
گفته شد که برای پوشش‌دهی ورق آلوزینک از حمام مذاب استفاده می‌شود. دمای حمام مذاب آلوزینک در حدود 600 درجه سانتی‌گراد است. برای ورق گالوانیزه این دما در حدود 465 درجه سانتی‌گراد است. ورق‌های آلوزینک به صورت رنگی هم در بازار موجود هستند. برای رنگ‌آمیزی آلوزینک از رنگ‌های پوششی به صورت کوره‌ای استفاده می‌شود.
کسب اطلاعات کامل در مورد: تفاوت ورق گالوانیزه و آلوزینک
جمع بندی
ورق گالوالوم یا ورق آلوزینک بیشتر به صورت وارداتی در کشور وجود دارد. عمده ورق گالوالوم از کشور چین و بخشی هم از کشور کره وارد می‌شود. در ایران نیز صنایع هفت الماس و ماموت، ورق گالوالوم را تولید می‌کنند. این ورق در ضخامت‌های مختلف به صورت کلاف، ورق مسطح، ورق فرم‌دار و کلاف نواری شده، وجود دارد.
قیمت ورق آلوزینک (قیمت ورق گالوالوم) با توجه به نوسانات بازار آهن متغیر است. برای آگاهی از قیمت ورق آلوزینک و خرید آن از مدیران آهن از طریق شماره تماس 03134155 اقدام نمایید. کارشناسان مدیران آهن، همه روزه آماده ارائه مشاوره رایگان و فروش ورق آلوزینک می‌باشند.
