ورق فلزی چیست؟ کاربرد آن در صنعت
تاریخ به روز رسانی: ۸ اسفند ۱۴۰۳
نویسنده: تیم محتوای مدیران آهن
فولاد به شکل و آلیاژهای مختلف در صنعت استفاده می‌شود که یکی از اشکال مختلف این ماده، ورق آهنی است. می‌توان گفت ورق آهن یکی از محصولاتی است که ماده اولیه تشکیل‌دهنده آن، فولاد است. ورق آهن در ساخت بسیاری از محصولات فولادی به کار گرفته می‌شود؛ با توجه به گسترده بودن سطح استفاده از این محصول فولادی، در این مقاله به عوامل تأثیرگذار بر قیمت آن، جدول اشتال ورق فولادی و راهنمای استفاده از آن، کارخانه‌های تولیدکننده ورق فولادی و غیره پرداخته شده‌است. قیمت ورق در صفحه قیمت ورق بروزرسانی شده است، همین الان می‌توانید مشاهده کنید.
ورق فلزی چیست؟ معرفی انواع
در پاسخ به سوال ورق فلزی چیست، باید گفت این نوع ورق به دلیل برخورداری از ویژگی‌های خاصی همانند مقاومت بالا، قابلیت شکل‌دهی و انعطاف‌پذیری، یکی از پرکاربردترین مواد اولیه در صنایع مختلف به حساب می‌آید. این محصول بر اساس کاربردهای مختلفی که دارد در ابعاد و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌گردد. ورق فلزی بنا به کاربردهایی که در صنایع مختلف دارد، عمدتاً از جنس آلومینیوم، مس، فولاد، آهن، برنج و غیره تولید می‌گردد. در ادامه توضیح مختصری از هر نوع ورق فولادی ارائه شده‌است.
ورق فلزی گالوانیزه
این محصول، نوعی ورق فولادی است که به علت جلوگیری از خوردگی، ورق آن را با یک لایه از فلز روی می‌پوشانند تا در برابر این آسیب در امان باشد. امروزه ورق‌های گالوانیزه به شدت در صنایع ساختمانی، ساخت سقف و تولید تجهیزات صنعتی مختلف کاربرد دارد. فرآیند گالوانیزه به شکل‌های مختلفی می‌تواند روی فولاد انجام شود. به کار بردن هر کدام از این فرآیندها در تعیین کاربرد ورق فلزی گالوانیزه، مؤثر است. به طور کلی، دو روش زیر از دیگر روش‌ها معمول‌تر هستند:
- گالوانیزه گرم ورق فولادی
- گالوانیزه الکتروشیمیایی ورق فولادی
ورق فلزی استیل
این ورق از فولاد ضدزنگ یا استیل تولید می‌گردد زیرا استیل مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی دارد، از همین رو در صنعت‌هایی که موضوع خوردگی اهمیت بالایی دارد همچون صنایع دارویی و غذایی از آن استفاده‌های زیادی می‌شود.
ورق فلزی آلومینیوم
کم و بیش همه افراد با این ورق آشنایی دارند؛ ورق آلومینیوم به دلیل برخورداری از وزن سبک، مقاومت بالا در برابر خوردگی در صنایع بزرگ و مهمی از جمله هوافضا، خودروسازی و تولید تجهیزات الکترونیکی کاربرد فراوانی دارد. موارد گفته،
شده تنها مزیت‌های استفاده از این ورق نیست، باید گفت این محصول دوست دار محیط زیست است چون قابلیت بازیافت‌شدن هم دارد.
ورق فولادی روغنی
با نام ورق سرد هم از این محصول یاد می‌شود چون طی فرآیند نورد سرد تولید و از سطح صاف و درخشانی برخوردار است از همین رو در صنایع مختلفی که ظاهر اهمیت دارد از جمله ساخت لوازم خانگی و غیره محبوب است.
ورق فلزی مسی
احتمال اینکه تا کنون این محصول فولادی را از نزدیک دیده‌باشید زیاد است، ورق مسی به دلیل هدایت الکتریکی و حرارتی بالا، در صنعت برق، الکترونیک و تهویه مطبوع استفاده می‌شود. ناگفته نماند آنتی باکتریال بودن این فلز سبب شده از ورق مسی در صنعت پزشکی و لوله کشی استفاده‌های زیادی شود.
در کل می‌توان گفت ورق‌های فلزی بر اساس نیاز‌های مختلف صنایع در جنس، ضخامت و ابعاد گوناگون تولید و روانه بازار می‌شوند.
باتوجه به مختلف‌بودن مشخصات هر ورق، انتخاب محصول مناسب می‌تواند به میزان قابل توجهی کارآیی و عمر مفید محصولات تولید‌شده از آن‌ها را افزایش دهد. پس در انتخاب ورق فولادی دقت کافی را داشته باشید.
توضیحات بیشتر راجع به انواع ورق فلزی را می‌توانید در مقاله انواع ورق فلزی مطالعه کنید.
جدول اشتال ورق فولادی و راهنمای استفاده از آن
پیدا کردن اطلاعات دقیق از مشخصات انواع ورق فولادی و استاندارد بودن آن می‌تواند راه‌های مختلفی داشته باشد که یکی از مهمترین ابزار‌ها برای مشخص شدن استاندارد بودن این محصول، استفاده از جدول اشتال ورق فولادی می‌باشد. مطالعه این جدول قبل از خرید ورق فولادی شما را می‌تواند برای انتخاب با کیفیت و مناسب ترین ورق برای پروژه خود راهنمایی کند. در این جدول ضخامت و پهنای ورق فولادی را به ما نشان می‌دهد. البته قبل از بررسی این جدول باید روش استفاده از آن را بدانید. در جدول اشتال ضخامت ورق از سایز 5 تا 80 میلی‌متر و پهنای 160 تا 1200 میلی‌متر را نشان داده شده است که محل بهم رسیدن یا تلاقی این دوعدد نشان‌دهنده این است که ورق، وزن استانداردی دارد. طبق استاندارد (DIN59200)
به عنوان توضیح آخر می‌توان گفت در واقع جدول اشتال راهی برای انتخاب ورق استاندارد و با کیفیت است. برای اطلاعات بیشتر راجب به این جدول به مقاله جدول اشتال و راهنمای استفاده از آن مراجعه کنید.
جدول زیر را نگاه کنید برای مثال اگر ورق با ضخامت 6 میل مدنظر ما باشد با پهنای 200، باید وزنی در حدود 9.42 کیلوگرم داشته باشد.
|
پهنا بر حسب میلی متر |
ضخامت بر حسب میلی متر |
||||||||||||
|
|
5 |
6 |
8 |
10 |
12 |
15 |
20 |
25 |
30 |
40 |
50 |
60 |
80 |
|
160 |
6.28 |
7.54 |
10.0 |
12.6 |
15.1 |
18.8 |
25.1 |
31.4 |
37.7 |
50.2 |
62.8 |
75.4 |
100 |
|
180 |
7.07 |
8.48 |
11.3 |
14.1 |
17.0 |
21.2 |
28.3 |
35.3 |
42.4 |
56.5 |
70.7 |
84.8 |
113 |
|
200 |
7.85 |
9.42 |
12.6 |
15.7 |
18.8 |
23.6 |
31.4 |
39.3 |
47.1 |
62.8 |
78.5 |
94.2 |
126 |
|
220 |
8.64 |
10.4 |
13.8 |
17.3 |
20.7 |
25.9 |
34.5 |
43.2 |
51.8 |
69.1 |
86.4 |
104 |
138 |
|
240 |
9.42 |
11.3 |
15.1 |
18.8 |
22.6 |
28.3 |
37.7 |
47.1 |
56.5 |
75.4 |
94.2 |
113 |
151 |
|
250 |
9.81 |
11.8 |
15.7 |
19.6 |
23.6 |
29.4 |
39.3 |
49.1 |
58.9 |
78.5 |
98.1 |
118 |
157 |
|
260 |
10.2 |
12.2 |
16.3 |
20.4 |
24.4 |
30.6 |
40.8 |
51.0 |
61.2 |
81.6 |
102 |
122 |
163 |
|
280 |
11.0 |
13.2 |
17.6 |
22.0 |
26.4 |
33.0 |
44.0 |
54.9 |
65.9 |
87.9 |
110 |
132 |
176 |
|
300 |
11.8 |
14.1 |
18.8 |
23.6 |
28.3 |
35.3 |
47.1 |
58.9 |
70.7 |
94.2 |
118 |
141 |
188 |
|
320 |
12.6 |
15.1 |
20.1 |
25.1 |
30.1 |
37.7 |
50.2 |
62.8 |
75.4 |
100 |
126 |
151 |
201 |
|
340 |
13.3 |
16.0 |
21.4 |
26.7 |
32.0 |
40.0 |
53.4 |
66.7 |
80.1 |
107 |
133 |
160 |
214 |
|
350 |
13.7 |
16.5 |
22.0 |
27.5 |
33.0 |
41.2 |
55.0 |
68.7 |
82.4 |
110 |
137 |
165 |
220 |
|
360 |
14.1 |
17.0 |
22.6 |
28.3 |
33.9 |
42.4 |
56.5 |
70.6 |
84.8 |
113 |
141 |
170 |
226 |
|
380 |
14.9 |
17.9 |
23.9 |
29.8 |
35.8 |
44.7 |
59.7 |
74.6 |
89.5 |
119 |
149 |
179 |
239 |
|
400 |
15.7 |
18.8 |
25.1 |
31.4 |
37.7 |
47.1 |
62.8 |
78.5 |
94.2 |
126 |
157 |
188 |
251 |
|
450 |
17.7 |
21.2 |
28.3 |
35.3 |
42.4 |
53.0 |
70.7 |
88.4 |
106 |
141 |
117 |
212 |
283 |
|
500 |
19.6 |
23.6 |
31.4 |
39.3 |
47.2 |
59.0 |
78.7 |
98.3 |
118 |
157 |
196 |
236 |
314 |
|
550 |
21.6 |
25.9 |
34.5 |
43.2 |
51.8 |
64.8 |
86.4 |
108 |
130 |
173 |
216 |
259 |
345 |
|
600 |
23.6 |
28.3 |
37.7 |
47.1 |
56.5 |
70.7 |
94.2 |
118 |
141 |
188 |
236 |
283 |
377 |
|
650 |
25.5 |
30.6 |
40.8 |
51.0 |
61.2 |
76.5 |
102 |
128 |
153 |
204 |
255 |
306 |
408 |
|
700 |
27.5 |
33.0 |
44.0 |
55.5 |
65.9 |
82.4 |
110 |
137 |
165 |
220 |
275 |
330 |
440 |
|
750 |
29.4 |
35.3 |
47.1 |
58.9 |
70.7 |
88.3 |
118 |
147 |
177 |
236 |
294 |
353 |
471 |
|
800 |
31.4 |
37.7 |
50.2 |
62.8 |
75.4 |
94.2 |
126 |
157 |
188 |
251 |
314 |
377 |
502 |
|
900 |
35.3 |
42.4 |
56.5 |
10.7 |
84.4 |
106 |
141 |
177 |
212 |
283 |
353 |
424 |
565 |
|
1000 |
39.2 |
47.1 |
62.8 |
78.5 |
94.2 |
118 |
157 |
196 |
236 |
314 |
392 |
471 |
628 |
|
1100 |
43.2 |
51.8 |
69.1 |
86.4 |
104 |
130 |
173 |
216 |
259 |
345 |
432 |
518 |
691 |
|
1200 |
47.1 |
56.5 |
75.4 |
94.2 |
113 |
141 |
188 |
235 |
283 |
377 |
471 |
565 |
754 |
تفاوت ورق فولادی رول با شیت
ورق‌های فولادی به دو صورت کویل (coil) و شیت (sheet) تولید و عرضه می‌شوند. شاید برای افرادی که تازه با این محصول آشنا شده باشند دانستن تفاوت بین این دو مدل جالب باشد، از همین رو در ادامه به تفاوت بین کویل و شیت پرداخته‌ایم:
ورق فولادی رول چیست؟ به ورقی که به صورت کلاف یا پیچیده به دست مشتری می‌رسد، رول می‌گویند ورق به این حالت بیشتر در پروژه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مشخص نیست به چه طولی از این محصول نیاز دارند. ورق رول شده به راحتی حمل می‌گردد و در صنایع بزرگی همچون خودروسازی و ... استفاده می‌شود. با خرید ورق به صورت رول می‌توانید در هر طولی که خواستید ورق را برش بزنید.
ورق فولادی شیت شده چیست؟ در مقابل ورق رول شده، این مدل وجود دارد که به صورت شیت یا صفحات مسطح و تخت به فروش می‌رسد؛ می‌توان گفت در این حالت ورق را در اندازه‌های مشخص و از قبل تعیین شده برش می‌دهند و در پروژه‌هایی که نیاز به ابعاد دقیق دارند همانند تولید قطعات ماشین آلات، از آن‌ها استفاده شود. حالا سوال پیش میاد که حین سفارش ورق فولادی، کدوم مدل رو خریداری کنم؟هرچند جواب این سؤال بستگی به کاربردی داره که ورق برای پروژه شما خواهد داشت، دارد ولی برای اطلاعات بیشتر می‌توانید به مقاله تفاوت ورق فولادی رول و فابریک مراجعه کنید.
نکات ایمنی در زمان بارگیری رول ورق
باتوجه به حجم زیاد و وزن سنگین رول‌های ورق، بارگیری آن نیازمند رعایت اصول و قوانین خاصی است که حتما باید رعایت شوند؛ زیرا با رعایت نکردن یکی از مواردی که در ادامه گفته شده، ممکن است خطرات جبران ناپذیری به بار، افراد حاضر در محل بارگیری، وسیله نقلیه و غیره وارد آید.
آموزش کارکنان برای بارگیری: حتما تمامی کارگران یا کارکنانی که مسئولیت بارگیری ورق را به عهده دارند باید با تجهیزات بارگیری و نکات ایمنی آشنایی کامل داشته باشند.
استفاده از تجهیزات مناسب: جرثقیل، لیفتراک و غیره از جمله تجهیزاتی هستند که برای بارگیری محصولات فولادی از جمله ورق آهنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. کمک گرفتن از این تجهیزات خود نیاز به دیدن آموزش‌های لازم را دارد.
بستن رول‌ها: عجله نکنید! قبل از بارگیری رول یا شیت‌ها و قرار دادن آن بر روی کفی ماشین باید از بسته و محکم بودن رول‌ها اطمینان حاصل کنید. این کار موجب می‌گردد درصد بازشدن احتمالی رول‌ها و وارد آمدن خسارات متعدد مالی و جانی را به صفر برساند. معمولاً بستن رول‌ها توسط تسمه و زنجیرهای ایمنی صورت می‌گیرد.
کنترل وزن بار: وزن بار همیشه باید با وسیله نقلیه ای که قرار است آن را حمل کند و همچنین تجهیزاتی که رول را برای بارگیری جابه جا می‌کند همخوانی داشته باشد؛ تا از آسیب رسیدن به بار و تجهیزات حاضر در محل جلوگیری شود.
موراد دیگری همچون برررسی وضعیت آب و هوا برای بارگیری و حمل، استفاده کارکنان از لباس مناسب ایمنی و ... وجود دارد که شرح آن ها از حوصله این مقاله خارج است. کاربر محترم برای کسب اطلاعات بیشتر راجب به نکات بارگیری ورق، می‌توانید به مقاله نکات ایمنی در زمان بارگیری رول ورق مراجعه کنید.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق فولادی کدامند؟
باتوجه به اینکه رقم معاملات در بازار آهن کم نیست و کوچک‌ترین نوسان در قیمت می‌تواند قیمت کل خرید را به طور چشم گیری کاهش یا افزایش دهد بنابراین اطلاع از رفتار بازار و کسب توانایی پیش بینی مناسب بازار در آینده، می‌تواند معاملات پرسود شما در بازار آهن را رقم بزند.
اما رفتار بازار از یک سری عوامل نشأت می‌گیرد که با شناخت این عوامل می‌توان تا حد زیادی بازار را در آیند پیش بینی کرد. البته نا گفته نماند وقایع و شرایط غیر منتظره هم در نوسان ناگهانی قیمت مقاطع آهنی و فولادی بی تأثیر نیست.
در ادامه برخی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت ورق آهنی بررسی شده‌اند.
قیمت مواد اولیه: سنگ آهن، ذغال سنگ، آهن اسفنجی، قراضه و غیره ماده‌اولیه تولید مقاطع فولادی هستند که با هرگونه تغییر در قیمت این مواد، شاهد نوسانات قیمت مقاطع فولادی می‌شویم.
نرخ ارز: قیمت دلار امروزه بر قیمت کمتر کالایی اثر نمی‌گذارد؛ در مورد قیمت مقاطع فولادی هم باید گفت چون برخی از مواد اولیه برای تولید، از خارج تأمین می‌شوند بنابراین نرخ ارز بر قیمت مقاطع تولیدی اثر مستقیمی دارد.
هزینه‌های انرژی: تولید ورق‌آهنی انرژی زیادی مصرف می‌کند بنابراین تغییر در هزینه‌های انرژی می‌تواند قیمت این محصول را نوسانی کند.
شرایط اقتصادی و سیاسی حاکم در کشور: تحولات اقتصادی کشور، هزینه‌های مالیات و غیره بر قیمت ورق‌فولادی بی‌تأثیر نیست. این عامل از دسته عواملی است که نمی‌توان آن را به درستی و صد در صد پیش بینی کرد.
قیمت نفت: از آنجایی که صنعت نفت یکی از مهمترین صنایع کشور به شمار می‌رود و حجم زیادی از صادرات مربوط به نفت است بنابراین به دلیل وابستگی صنایع مختلف به آهن، قیمت نفت هم آن را نوسانی می‌کند.
همه عوامل ذکر شده به صورت ترکیبی می‌تواند تاثیرات قابل توجهی در قیمت مقاطع فولادی بگذارد شما برای آشنایی با سایر عوامل مؤثر بر قیمت مقاطع فولادی، می‌توانید به مقاله عوامل تأثیرگذار بر قیمت ورق فولادی رجوع کنید.
فرآیند آنیل کردن ورق فولادی چیست؟
قبل از تشریح فرآیند آنیل ورق، باید هدف از انجام این فعالیت بررسی شود؛ لازم است بدانید آنیل کردن به منظور بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی محصول بعد از فرآیند نورد سرد انجام می‌گیرد؛ این فرآیند برای تولید ورق‌های فولادی نورد سرد و گالوانیزه از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار است به گونه‌ای که می‌توان گفت یکی از مهمترین بخش‌های خط تولید به شمار می‌رود.
در طی این فرآیند ورق‌فولادی تا دمای مشخصی، (دمایی قبل از ذوب) گرم می‌شود و برای مدت مشخصی در همان دما می‌ماند و بعد وارد فاز خنک سازی می‌شود. در این فرآیند هرچه دما برای گرم شدن فولاد بالاتر باشد، انرژی و زمان زیاد‌‌‌تری نیاز است از آن طرف در فرآیند سرد‌سازی، کار سخت تر می‌شود.
در نهایت تمام موارد گفته شده سبب می‌گردد قیمت ورق فولادی آنیل شده نسبت به ورق فولادی معمولی بیشتر شود.
برای آنیل کردن ورق فولادی، فرآیند‌های مختلفی وجود دارد که باید بر اساس نوع تغییری که می‌خواهیم در فولاد اتفاق بیفتد آن را انتخاب کنیم. سه نوع متفاوت و پر کاربرد آنیل ورق فولادی عبارتند از همگن سازی، تنش زدایی و تبلور.
در ادامه مراحل انجام این فرآیند آورده شده‌است:
مرحله اول گرمایش
در این مرحله دما به تدریج افزایش یافته و شدت حرارت بالا می‌رود تا ورق فولادی به دمای مورد نظر برسد، این مرحله خود شامل دو بخش گرمایش و پیش گرمایش است.
در این فرآیند حرارت دهی به فولاد به طور تدریجی و غیر مستقیم اتفاق میفتد تا از ناصافی و تاب برداشتن ورق جلوگیری شود. توجه داشته باشید حرارت وارده از طریق مشعل‌های لوله‌ای به شکل تشعشعی به ورق وارد می‌شود. در این مرحله ورق با سرعت 90 متر بر دقیقه عبور می‌کند. به عنوان اطلاعات بیشتر بدانید در مرحله پیش گرمایش، ورق CQ به دمای 650 درجه و نوع DQ به 700 درجه و در مرحله گرمایش ورق نوع اول به 730 و نوع دوم به 760 درجه سانتی گراد می‌رسد.
مرحله دوم همگن سازی
در این مرحله بعد از رسیدن ورق به دمای مورد نظر در مرحله گرمایش، آن را از میان المان‌های الکتریکی عبور می‌دهند تا دمای ورق افزایش یابد؛ این کار موجب می‌گردد اختلاف دمای تمام نقاط داخلی ورق با سطح بیرون کم شود و از نظر حرارتی ورق یکدست گردد. از همین رو طی این مرحله شدت گرما کم‌شده تا همگن سازی به خوبی اتفاق بیفتد.
مرحله سوم خنک کاری
در آخرین مرحله آنیل کردن، توسط جت هوا ورق به صورت تدریجی و یکنواخت خنک می‌شود و در نهایت ورق در روی مذاب فرو می‌رود.
اطلاعات بیشتر راجب به این فرآیند، در مقاله تشریح فرآیند آنیل کردن ورق آورده شده‌است.
کارخانه‌های تولیدکننده ورق فولادی
تولید کننده‌های انواع ورق فولادی در ایران شناخته‌شده و متعدد هستند؛ هر کدام از تولیدکننده‌ها در تولید یک یا چند نمونه ورق فولادی ویژگی‌های منحصر به فردی ارائه کرده‌اند و محصولات خود را به بازار داخل و خارج عرضه می‌کنند. در ادامه برخی از کارخانه‌های تولیدکننده ورق در ایران معرفی شده‌اند.
- مجتمع فولاد مبارکه
- کارخانه ورق فولاد سبا
- شرکت فولاد اصفهان
- کارخانه فولاد کاویان اهواز
- شرکت فولاد اکسین خوزستان
- کارخانه فولاد گیلان
- کارخانه فولاد امیر کبیر کاشان
- شرکت فولاد تاراز شهرکرد
- کارخانه ورق خودرو چهارمحال و بختیاری
- شرکت صنایع هفت الماس
- شرکت فولاد غرب آسیا
- شرکت نورد و تولید قطعات فولادی
- کارخانه نورد و لوله سمنان
- کارخانه نورد و لوله اهواز و غیره
برای اطلاعات بیشتر راجب به تولید کننده‌ها به مقاله کارخانه‌های تولیدکننده ورق فولادی مراجعه نمایید.
کلام آخر
در این مقاله به معرفی ورق فولادی و انواع آن، تفاوت ورق رول‌شده با شیت، نکاتی که باید حین بارگیری ورق فلزی رعایت کرد، مراحل آنیل‌کردن ورق فولادی و معرفی تولید کننده‌های ورق در ایران پرداخته شد. بنابراین می‌توان گفت با مطالعه مطالب بالا درک نسبی از ورق فولادی و کاربردهای آن می‌توان کسب نمود. شرکت مدیران آهن یکی از شرکت‌های بازرگانی تأمین کننده انواع مقاطع فولادی در ایران است که انواع ورق و سایر محصولات فولادی را می‌تواند با بهترین قیمت در بازار برای شما تأمین نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر راجب به قیمت ورق فولادی و دریافت مشاوره‌های رایگان برای خرید با شماره 03134155 تماس بگیرید.
